Rekonstrukcja twardych tkanek zębów uszkodzonych w przebiegu próchnicy jest wciąż w polskiej populacji głównym zabiegiem wykonywanym w praktyce stomatologicznej. Intensywny rozwój nowoczesnych technologii umożliwia dynamiczny postęp w dziedzinie materiałoznawstwa i wprowadzanie na rynek nowych materiałów odtwórczych (1). Chemoutwardzalny cement (sz-j) Riva Self Cure jest nowoczesnym materiałem o wysokiej gęstości, znajdującym szerokie zastosowanie w praktyce klinicznej. Materiał ten, obok typowych zalet cementu (sz-j), związanych z jego aktywnością biologiczną, czyli uwalnianiem fluoru i wymianą jonów oraz biozgodnością i mniejszą wrażliwością na wilgoć cechują dodatkowe parametry. Zdaniem producenta, wypełnienia wykonane z materiału Riva charakteryzują się zwiększoną odpornością na czynniki erozyjne, wysoką twardością powierzchniową – rzędu 80 HVN i zbliżonym do naturalnej tkanki współczynnikiem rozszerzalności termicznej. Konfekcjonowanie cementu w postaci kapsułkowej o optymalnej proporcji proszku do płynu jest jednym z warunków uzyskania trwałości wypełnienia. Procedura aplikacji cementu bezpośrednio do ubytku czyni go łatwym i wygodnym w użyciu szczególnie dla mało doświadczonych lekarzy i studentów na zajęciach klinicznych. Celem prezentowanej pracy jest roczna ocena kliniczna wypełnień wykonanych z kapsułkowanego cementu (sz-j) Riva Self Cure u pacjentów z wysoką aktywnością próchnicy. Badania wykonane zostały przez studentów IV i V roku stomatologii, w ramach zajęć ze stomatologii zachowawczej.

W badaniu wzięli udział pacjenci obojga płci zgłaszający się do Zakładu Stomatologii Zachowawczej ISWUM w Warszawie, u których w badaniu klinicznym stwierdzono 4 lub więcej ognisk aktywnej próchnicy. Do badań zakwalifikowano zęby trzonowe i przedtrzonowe z niezbyt rozległymi ubytkami jednopowierzchniowymi, występującymi jako ogniska próchnicy pierwotnej lub wtórnej. Ogółem wykonano 102 wypełnienia klasy I. Zestawienie materiału badawczego z podziałem na poszczególne grupy zębów przedstawiono w tabeli 1. Tkanki twarde zębów preparowano w oparciu o metody oszczędzające, a technika zakładania wypełnień była zgodna z zaleceniami producenta. Po aktywacji kapsułki (zgniatanie) umieszczano ją we wstrząsarce (ok. 4 300 impulsów/min) na 10 sek. Po zmieszaniu kapsułkę umieszczano w aplikaturze i wprowadzano cement do ubytku. Czas aplikacji trwał 2-3 minuty. Ocenę jakości wypełnień przeprowadzono w warunkach gabinetu stomatologicznego, z użyciem lusterka i zgłębnika, w oświetleniu sztucznym. Reakcja miazgi preparowanych zębów na chlorek etylu była prawidłowa, a tkanki otaczające wypełnienia, tj. błona śluzowa i dziąsło nie odbiegały od normy we wszystkich przypadkach.

W obserwacji klinicznej wypełnień uwzględniono retencję, kształt anatomiczny, strukturę powierzchni, szczelność brzeżną i występowanie próchnicy wtórnej. Ocena wypełnień obejmowała skalę opracowaną przez Cvara i Ryge'a. Zastosowano następujący, 4-stopniowy system ocen: 0 – bardzo dobra, 1 – satysfakcjonująca, 2 – odroczona konieczność wymiany, 3 – konieczność natychmiastowej wymiany.

Wartości parametrów ocenianych w skali Ryge'a rejestrowano w opracowanej dla potrzeb tego badania karcie pacjenta. Wypełnienia, które uzyskały oceny 0 (idealne) lub 1 (satysfakcjonujące) uznano jako akceptowalne, a wypełnienia z oceną 2 (do odroczonej wymiany) i 3 (do natychmiastowej wymiany) uznano za nieakceptowane. Bezpośrednio po rekonstrukcji tkanek wszystkie wypełnienia uzyskały ocenę zero w odniesieniu do wybranych parametrów uwzględnianych w skali Ryge'a. Wypełnienia poddano ocenie klinicznej po 12 miesiącach obserwacji.