© Borgis - Nowa Medycyna 1/2012, s. 3-6
Agnieszka Kucharczyk1, *Małgorzata Kołodziejczak1, Iwona Sudoł-Szopińska1, 2, 3
Ocena ultrasonograficzna mięśni zwieraczy odbytu u pacjentów przed operacją i po operacji przewlekłej szczeliny odbytu – badanie prospektywne
An endo-rectal ultrasonographic assessment of the anal sphincter in patients before and after surgical treatment of the chronic fissura – a prospective study
1Oddział Chirurgii Ogólnej z Pododdziałem Proktologii Szpitala na Solcu w Warszawie
Ordynator Oddziału: dr n. med. Jacek Bierca
Kierownik Pododdziału Proktologii: dr hab. med. Małgorzata Kołodziejczak
2Zakład Radiologii, Instytut Reumatologii w Warszawie
Kierownik Zakładu: prof. dr hab. med. Iwona Sudoł-Szopińska
3Zakład Diagnostyki Obrazowej, Warszawski Uniwersytet Medyczny
Kierownik Zakładu: prof. dr hab. med. Wiesław Jakubowski
Summary
Anal fissura is a common diseases which can occur in any age. Among different theories concerning its etiopathogenesis an abnormal function/pressure of internal anal sphincter is underlined.
Aim. Aim of the paper was the endosonographic assessment of internal anal sphincter in patients treated for anal fissura.
Material and methods. 14 patients (11 women and 3 men), aged 26-78 year (mean age 62.7) were surgically treated for anal fissura between October 2008 and February 2011. All patients had anal endosonography performed before surgery and 3 months after fissurectomy, on BK Medical scanner with 3D transducer of frequency 10 MHz.
Results. Pre-operatively thickness of the internal anal sphincter was between 2.2 mm-4.5 mm, in 50% of the patients exceeded 3 mm. Continuity and echogenicity of the muscle were preserved. After fissurectomy, thickness of the anterior part of the sphincter increased from 3.2 mm to 5.5 mm in 50% of the patients, together with thinning of the sphincter posteriorly in the area where fissurectomy was performed in 35.7% and in 14.3% of the patients within its posterior part a tear of the sphincter. After surgery, thickness of the muscle did not exceeded 3 mm in 50% of the cases, including 21.4% of the patients where it did not change at all, in 14.3% thinning was observed in the location of sfincterotomy, and in remaining 14.3% of the cases posterior aspect of the sphincter was disrupted.
Conclusions. 1. In 50% of the patients with a chronic anal fissura thickness of the internal anal sphincter exceeded 3 mm, what could correspond with an abnormal function of this sphincter.
2. Follow-up anal endosonography in these patients showed the preserved thickness of the muscle cases what could reflect compensatory hypertrophy of the sphincter.
Wstęp
Szczelina odbytu jest to linijny ubytek błony śluzowej odbytu, określany także jako podłużne owrzodzenie. Powstaje w wyniku pęknięcia lub rozerwania błony śluzowej kanału odbytu i anodermy i sięga od brzegu odbytu do linii grzebieniastej.
Większość teorii dotyczących etiopatogenezy szczeliny odbytu podkreśla rolę zwiększonego napięcia mięśnia zwieracza wewnętrznego odbytu. W badaniach wykazano, że średnie maksymalne ciśnienie spoczynkowe w kanale odbytu jest znacząco wyższe u chorych ze szczeliną odbytu w porównaniu z grupą kontrolną (1). Wzrost ciśnienia w kanale odbytu doprowadza do zaburzeń ukrwienia błony śluzowej sprzyjających powstawaniu przewlekłego owrzodzenia.
Standardowym leczeniem szczeliny odbytu jest leczenie zachowawcze. Wskazania do leczenia operacyjnego są obecnie znacznie zawężone i obejmują przypadki chorych z zespołem przewlekłej szczeliny odbytu oraz pacjentów ze szczeliną nawrotową, w których kilkutygodniowe leczenie zachowawcze nie doprowadziło do poprawy. Ograniczenie wskazań do operacji związane jest ze stosunkowo dużym ryzykiem powikłań, z których na pierwszym miejscu należy wymienić pogorszenie kontynencji gazów i płynnego stolca (2, 3).
Badanie ultrasonograficzne z wykorzystaniem wynalezionej w 1989 r. głowicy z tak zwanym „sztywnym stożkiem” (tj. głowicy endosonograficznej) stało się przełomem w diagnostyce chorób proktologicznych, pozwalając na precyzyjne odwzorowanie struktur kanału odbytu. U pacjentów operowanych z powodu szczeliny odbytu przedoperacyjna ultrasonograficzna ocena mięśnia zwieracza wewnętrznego, uwzględniająca ocenę jego morfologii, ciągłości i grubości może mieć wpływ na zmniejszenie ryzyka powikłań w zakresie pooperacyjnych zaburzeń kontynencji.
Cel pracy
Celem pracy była ocena endosonograficzna zwieracza wewnętrznego odbytu u pacjentów zakwalifikowanych do leczenia operacyjnego z rozpoznaniem przewlekłej szczeliny odbytu.
Materiał i metody
Badaną grupę stanowiło 14 pacjentów (11 kobiet i 3 mężczyzn ) w wieku od 26 do 78 lat (średnia wieku 62,7 lat) operowanych z powodu przewlekłej szczeliny odbytu w okresie od października 2008 roku do lutego 2011 roku. Wskazaniem do operacji był brak skuteczności leczenia zachowawczego stosowanego w okresie nie krótszym niż 12 tygodni. Operacja sfinkterotomii wewnętrznej polegała na wycięciu szczeliny odbytu wraz ze współistniejącymi elementami zespołu szczeliny, czyli powiększoną brodawką linii grzebieniastej oraz przerośniętym fałdem brzeżnym. Wykonywano miejscową powierzchowną sfinkterotomię wewnętrzną. U każdego pacjenta przed operacją szczeliny wykonano badanie endosonograficzne przy użyciu aparatu BK Medical, model Profocus z głowicą endosonograficzną 3D o częstotliwości 10 MHz. Badania były wykonywane na lewym boku w pozycji Simsa. Oceniano obraz mięśni zwieraczy odbytu, przede wszystkim mięśnia zwieracza wewnętrznego, tj. jego ciągłość, echogeniczność i grubość. Dodatkowo przedoperacyjne badanie endosonograficzne pozwoliło na wykluczenie lub potwierdzenie współistnienia innych chorób kanału odbytu.
Kontrolne badanie endosonograficzne było przeprowadzone nie wcześniej niż 3 miesiące po leczeniu operacyjnym. Oceniano obraz morfologiczny mięśnia zwieracza wewnętrznego, jego ciągłość i ewentualną zmianę grubości. Okres obserwacji pacjentów po zabiegu wyniósł nie mniej niż 12 miesięcy.
Wyniki
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
29 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
69 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
129 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 78 zł
Piśmiennictwo
1. Schouten WR, Briel JW, Auwerda JJA: Relationship between anal pressure and anodermal blood flow. The vascular pathogenesis of anal fissures. Dis Colon Rectum 1994; 37: 664. 2. Yuksel O: Keyhole deformity: a case series. J Gastrointestinal Surg 2008; 12(6): 1110-4. 3. Renzi A: Clinical, manometric and ultrasonographic results of pneumatic balloon dilatation vs. lateral internal sphincterotomy for chronic anal fissure: a prospective, randomized controlled trial. Dis Colon Rectum 2008; 51(1): 121-7. 4. Schouten WR, Briel JW, Auwerda JJA, De Graaf EJR: Ischemic nature of anal fissure. Br J Surg 1996; 83: 63-65. 5. Trzciński R, Dziki A: Szczeliny odbytu – objawy, etiologia i leczenie. Proktologia 2001; t. 2: 337-349. 6. Pascual M, Parés D, Pera M et al.: Manometric and endosonographic findings in anterior chronic anal fissure: a prospective study. Dig Dis Sci 2008; 53: 21-26. 7. Pascual M, Pera M, Courtier R et al.: Endosonographic and manometric evaluation of internal anal sphincter in patients with chronic anal fissure and its correlation with clinical outcome after topical glyceryltrinitrate therapy. Int J Colorectal Dis 2007; 22(8): 963-7. 8. Nielsen MB, Rasmussen OO, Pedersen JF, Christiansen J: Risk of sphincter damage and anal incontinence after anal dilatation for fissure-in-ano. An endosonographic study. Dis Colon Rectum 1993; 36(7): 677-80. 9. Steele SR, Madoff RD: Systematic review: the treatment of anal fissure. Aliment Pharmacol 2006; 24: 247-257. 10. Sudoł-Szopińska I: Endosonografia kanału odbytu. [W:] Kołodziejczak M, Sudoł-Szopińska I (red.): Diagnostyka i leczenie ropni i przetok odbytu. Wyd. Borgis, Warszawa 2008; 39-77. 11. Kościński T: Ultrasonografia wewnątrzodbytowa. [W:] Kościński T (red.): Choroby struktur dna miednicy. Wyd. Zysk i S-ka, Poznań 2006: 52-54. 12. Hill K, Fanning S, Fennerty MB, Faigel DO: Endoanal ultrasound compared to anorectalmanometry for the evaluation of fecal incontinence: a study of the effect these tests have on clinical outcome. Digestive Diseases & Sciences 2006; 51(2): 235-40. 13. Arroyo A, Pérez F, Serrano P et al.: Surgical versus chemical (botulinum toxin) sphincterotomy for chronic anal fissure: long-term results of prospective randomized clinical and manometric study. Am J Surg 2005; 189: 429-434. 14. Katsinelos P, Papaziogas B, Koutelidakis I et al.: Topical 0.5% nifedipine vs. lateral internal sphincterotomy for the treatment of chronic anal fissure: long-term follow-up. Int J Colorectal Dis 2006; 21: 179-183. 15. Parker MC: Modern perspectives in the treatment of chronic anal fissures. Ann R Coll Surg Engl 2007; 89: 472-478.
