Streszczenie
Wstęp. Analogi zasad purynowych są chemioterapeutykami stosowanymi w leczeniu nowotworów układu limfoproliferacyjnego. Znajomość ich wpływu na układ krążenia jest niewielka. Współczesne metody oceny układu sercowo-naczyniowego pozwalają na wiarygodną ocenę kardiotoksyczności powyższej grupy leków.
Cel. Celem pracy jest przedstawienie wyników własnych badań dotyczących kardiotoksyczności analogów puryn.
Materiał i metody. W Oddziale Hematologii i Transplantacji Szpiku obserwowano 8 pacjentów w wieku od 51 do 75 lat (mediana wieku – 63 lata), u których zastosowano chemioterapię z zastosowaniem analogów puryn. W tej grupie było 7 mężczyzn i 1 kobieta. Wskazaniami do chemioterapii były: przewlekła białaczka limfocytowa i białaczka włochatokomórkowa. Obserwacja objęła 3 cykle chemioterapii. Pacjenci poddani zostali badaniu fizykalnemu z oceną podstawowych parametrów dotyczących układu sercowo-naczyniowego (ciśnienie tętnicze, częstość akcji serca, oznaki niewydolności krążenia, tj. obrzęki kończyn dolnych, rzężenia nad polami płucnymi, powiększenie wątroby), elektrokardiograficznemu, echokardiograficznemu (oceniano funkcję skurczową i rozkurczową mięśnia lewej komory serca). Dodatkowo wykonano badania biochemiczne (troponina I i NT-proBNP). Ocena wszystkich badań została przeprowadzona przed rozpoczęciem leczenia chemioterapeutycznego i po 3 cyklach leczenia.
Wyniki. Okres obserwacji obejmował 3 kursy leczenia chemioterapeutycznego (3-4 miesiące). W zakresie badania fizykalnego, elektrokardiograficznego, echokardiograficznego oraz oceny stężenia troponiny I u żadnego z pacjentów nie stwierdzono istotnych zmian mogących świadczyć o kardiotoksyczności analogów zasad purynowych. Wyniki powyższych badań przeprowadzonych przed rozpoczęciem leczenia oraz po chemioterapii nie różniły się w istotny sposób. U 63% pacjentów stwierdzono podwyższone stężenie NT-proBNP po leczeniu chemioterapeutycznym.
Wnioski. Analogi zasad purynowych okazały się lekami bezpiecznymi pod względem wpływu na układ sercowo-naczyniowy w ocenie obejmującej kilkumiesięczny okres ich stosowania. Wyniki badań NT-proBNP wymagają dalszej oceny. Ze względu na szerokie wskazania do stosowania analogów puryn uzasadnione są dalsze badania na kardiotoksycznością tej grupy leków. Metody oceny wpływu analogów puryn na układ sercowo-naczyniowy są łatwo dostępne i mogą być stosowane we wszystkich ośrodkach stosujących leczenie chemioterapeutyczne.

Summary
Introduction. Purine analogues are chemotherapeutics widely used in treatment of lymphoproliferative neoplasms. Knowledge of their influence on cardio-vascular system is small. Contemporary methods give us an opportunity of reliable assessment of cardio-vascular system.
The aim of the study was presentation of the results of our research on cardiotoxicity of purine analogues.
Material and methods. 8 patients were observed in the Department of Hematology and Bone Marrow Transplantation. Age of patients ranged from 51 to 75 (median – 63 years). There were 7 men and 1 woman. They were treated with purine analogues because of chronic lymphocytic leukemia and hairy cell leukemia. Observation lasted for 3 cycles of chemotherapy. We performed physical examination with assessment of basic parameters of cardio-vascular system (blood pressure, heart rate, symptoms of cardiac failure such as: peripheral edema, lung examination, liver enlargement), ECG, ECHO (with assessment of systolic and diastolic function of left ventricle). We also performed biochemical assessments (troponin I and NT-proBNP). All assessments were performed before we started the treatment and after 3 cycles of chemotherapy.
Results. We observed patients for 3 cycles of chemotherapy (3-4 months). We didn’t found any symptoms suggesting cardiotoxicity of purine analogues in physical examination, ECG, ECHO or troponin I assessments. Results of our research before and after chemotherapy didn’t differ fundamentally. 63% of patient had elevated NT-proBNP level.
Conclusions. Purine analogues turned out to be safe as far as cardiotoxicity is concerned during lasting few months observation. NT-proBNP results need farther research. Because of wide indications to use of purine analogues farther research should be carried on. Methods of assessment of cardio-vascular system are easily accessible and can be performed in all centers treating neoplasms.