© Borgis - Postępy Fitoterapii 3/2012, s. 188-191
*Ewa Cieślik, Kinga Topolska
Skład chemiczny i właściwości funkcjonalne jagody acai (Euterpe oleracea Mart.)
Chemical composition and fuNctional properties of acai berry (Euterpe oleracea mart.)
Małopolskie Centrum Monitoringu i Atestacji Żywności, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie
Kierownik Centrum: prof. dr hab. inż. Ewa Cieślik
Summary
Modern civilization, except dynamic growth of technology and science, brings many serious problems connected with chronic non-infectious diseases. The scientists are looking for natural pro-healthy substances, which – being constituents of diet – could possibly prevent these disorders, as well as improve proper body condition. The solution of this problem could be acai berry (Euterpe oleracea), from Brazilian rainforests. It contains many valuable nutrients, and it is one of the richest source of antioxidants in our food. It has a benefit effect i.e. on immunological and cardiovascular systems, protects against atherosclerosis. It shows anti-inflammatory, anti-bacterial and anti-viral, as well as antimutagenic and anticarcinogenic properties. Acai berry prevents ageing of organism, too. So it could be valuable consituent of functional food
Jagody acai – charakterystyka
Amazońskie lasy tropikalne stanowią ekologiczny pomost między cywilizacją a środowiskiem (człowiekiem a naturą). Obszar ten jest pełen niespotykanych nigdzie indziej gatunków roślin i zwierząt, które mogą tam żyć i rozwijać się dzięki unikalnym warunkom klimatycznym i wyjątkowej czystości środowiska. Wiele z nich ciągle jeszcze pozostaje dla nauki nieznanych i nieodkrytych, choć od wieków lokalni szamani plemienni używają ich (w tym ok. 2000-3000 owoców) do leczenia wielu chorób (1-3). Do takich odkrytych stosunkowo niedawno „skarbów amazońskich lasów” zaliczyć można jagodę acai, zwaną „sekretem długowieczności”. Ze względu na wysoki potencjał prozdrowotny uznawana jest przez naukowców za superjagodę (4). Jej właściwości doceniali od pokoleń rdzenni Indianie (Anomabi). W trudnych okresach, kiedy owoc ten był dla nich jedynym źródłem pożywienia, jego wartość żywieniowa pozwalała przetrwać, zachowując energię i witalność (2, 4).
Acai jest małą ciemnofioletową jagodą, podobną do owocu borówki, mającą jedną pestkę. Rośnie na drzewie palmowym. Do tej pory nie znaleziono na świecie surowca (owocu), który pod względem wartości odżywczej mógłby z nią konkurować (1). Dlatego Perricone (4) nazwał ją „superfood na 1” (tab. 1).
Tabela 1. Wartość energetyczna i zawartość wybranych składników odżywczych w jagodzie acai (wg 7).
| Składnik | Zawartość (w 100 g s.m.) |
Wartość energetyczna
Tłuszcz całkowity
Suma węglowodanów
Błonnik pokarmowy
Cukry proste
Białko (F = 6,25)
Witamina A
β-Karoten
Witamina C
Wapń
Żelazo
Popiół | 533,9 kcal
32,5 g
52,2 g
44,2 g
1,3 g
8,1 g
1002 IU
< 5,0 IU
< 0,1 mg
260,0 mg
4,4 mg
3,8 g |
Jagoda acai wyróżnia się obecnością w jej składzie chemicznym białka o wysokiej wartości biologicznej, zawierającego wszystkie aminokwasy egzogenne w zalecanych proporcjach (tab. 2) (5-7).
Tabela 2. Skład aminokwasowy białka jagody acai (wg 7).
| Aminokwas | Zawartość [%] |
Kwas asparginowy
Treonina
Seryna
Kwas glutaminowy
Glicyna
Alanina
Walina
Metionina
Izoleucyna
Leucyna
Tyrozyna
Fenyloalanina
Lizyna
Histydyna
Arginina
Prolina
Hydroksyprolina
Cystyna
Tryptofan
Suma | 0,83
0,31
0,32
0,80
0,39
0,46
0,51
0,12
0,38
0,65
0,29
0,43
0,43
0,17
0,42
0,53
< 0,01
0,18
0,13
7,59 |
Wśród lipidów wchodzących w jej skład są niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe, w tym kwas linolowy (12,5%). Warto dodać, że poziom kwasów tłuszczowych w acai jest zbliżony do ich ilości w oleju z oliwek, przy czym uwagę zwraca wysoka (56,2%) zawartość kwasu oleinowego (7). Ponadto w składzie pulpy z acai znajduje się 1180 mg/kg wapnia (6). Jagoda ta jest bogata również w błonnik pokarmowy (8). Jagoda acai jest najbogatszym źródłem substancji przeciwutleniających wśród owoców (9). Charakteryzuje się nie tylko bardzo wysoką zawartością tych związków, ale także ich różnorodnością; obecne w jej składzie są związki fenolowe (10, 11), w tym antocyjany (12), a także bioflawonoidy i fitosterole. Zawartość β-sitosterolu w liofilizacie z acai wynosi około 0,44 mg/g s.m., a sigmasterolu – 0,04 mg/g s.m. (10).
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
29 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
69 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
129 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 78 zł
Piśmiennictwo
1. Arabbi PR, Genovese MI, Lajolo FM. Flavonoids in vegetable food commonly consumed in Brazil and estimated ingestion by the Brazilian population. J Agric Food Chem 2004; 52:1124-31. 2. Fillon M. The secret from the Amazon. Breakthrougns in health 2006; 4:43-9. 3. Warren S. Acai crown jewel of the Amazon. Health J 2007; 95:1-4. 4. Perricone N. The Perricone Promise. Ed. Warner Books, New York 2004. 5. Araujo CL, Bezerra IWL, Dantas IC i wsp. Biological activity of proteins from pulps of tropical fruits. Food Chem 2004; 85:107-10. 6. Coisson ID, Travaglia F, Piana G i wsp. Euterpe oleracea juice as functional pigment for yogurt. Food Res Int 2005; 53:2928-35. 7. Schauss AG, Wu X, Prior RL i wsp. Antioxidant capacity and other bioactivities of the freeze-dried Amazonian palm berry, Euterpe oleracea Mart. (Acai). J Agric Food Chem 2006; 54:8604-10. 8. Surma-Zadora M, Cieślik E, Florkiewicz A. Antioxidant potential of Acai berry (Euterpe oleracea Mart.). Int Conf Risk Factors of Food Chain, 17th Sept. 2008, Kraków. 9. Rodrigues RB, Lichtenhaeler R, Zimmermann BF i wsp. Total oxidant scavenging capacity Euterpe oleraceae Mart. (Acai) seeds and identification of their polyphenolic compounds. J Agric Food Chem 2006; 54:4162-7. 10. Del Pozo-Insfran D, Brensen CH, Talcott ST. Phytochemical composition and pigment stability of Acai (Euterpe oleraceae Mart.). J Agric Food Chem 2004; 52:1539-45. 11. Gallori S, Bilia AR, Bergonizi MC i wsp. Poliphenolic constituents of fruit pulp of Euterpe oleraceae Mart. (acai palm). Chromatographia 2004; 59:739-3. 12. Bobio FO, Druzian JI, Abrao PA i wsp. Identification and quantification of the anthocyanins from the fruit of acai (Euterpe oleraceae) Mart. Cienc Technol Aliment 2000; 20:388-90. 13. Hassomoto NMA, Genovese MI, Lajolo FM. Antioxidant activity of dietary fruits, vegetables and commercial frozen fruit pulps. J Agric Food Chem 2006; 53:2928-35. 14. Bobio FO, Bobio PA, Oliviera PA i wsp. Stability and stabilization of the anthocyanins from Euterpe oleraceae Mart. Acta Aliment Hung 2002; 31:371-7. 15. Wang H, Cao G, Prior RL. Oxygen radical absorbance capacity of anthocyanins. J Agric Food Chem 1997; 45:304-9. 16. Lichtenhaeler R, Marx F. Total oxidant scavenging capacities of common European fruits and vegetables juices. J Agric Food Chem 2005; 53:103-10. 17. Lichtenhaeler R, Belandrino R, Guilherme RJ i wsp. Total oxidant scavenging capacities of Euterpe oleraceae Mart. (Acai) fruits. Inter J Food Sci Nutr 2005; 56:53-64. 18. Global Wellness Report. Patent-pending process supercharges the Mona Vie blend, 2006. R3 Global, 1; 1-4. 19. Sikora E, Cieślik E. Występowanie przeciwutleniaczy w owocach jagodowych. [W:] Grajek W (red.), Przeciwutleniacze w żywności. WN-T, Warszawa 2007; 201-9. 20. Sikora E, Cieślik E, Topolska K. The sources of natural antioxidants. Acta Sci Pol Technol Aliment 2008; 5-17. 21. Del Pozo-Insfran D, Percival SS, Talcott ST. Acai (Euterpeo oleracea Mart.) polyphenolics in their glycoside and aglycones forms induce apoptosis of HL-60 leukemia cells. J Agric Food Chem 2006; 54:1222-9. 22. Surma-Zadora M, Cieślik E. Właściwości funkcjonalne związków fenolowych. Żyw Człow Metab 2007; 34(6):1648-56. 23. Cieślik E, Gręda A, Adamus W. Contents of polyphenols in fruit and vegetables. Food Chem 2006; 94:135-42.
