Onkologia, w szerokim znaczeniu tego pojęcia, jest jedną z najbardziej dynamicznie rozwijających się gałęzi medycyny. Każda specjalność medyczna wiąże się w większym lub mniejszym stopniu z problematyką schorzeń nowotworowych, każda też ma swoją specyfikę, charakterystykę tkankową, narządową. Są takie specjalności medyczne, w których upowszechnienie i udoskonalenie schematów chemioterapeutycznych czy też wprowadzenie terapii skojarzonych doprowadziło do zasadniczej poprawy skuteczności leczenia. Efektywność leczenia choroby Hodgkina w połowie XX wieku określana wartościami jednocyfrowymi na początku XXI wieku przekracza znacznie 90%. Prawie taką samą skuteczność osiągnięto w terapii chłoniaków nieziarniczych. Również ogromny postęp osiągnięto w zakresie skuteczności leczenia raka piersi, choć w odniesieniu do tego nowotworu większe znaczenie ma upowszechnienie metod wczesnego rozpoznawania, i w konsekwencji tego, w coraz to wyższym odsetku leczenie zmian o mniejszym zaawansowaniu klinicznym. Zasadniczym postępem jest upowszechnienie badań genetycznych w ocenie ryzyka wystąpienia chorób nowotworowych między innymi jelita grubego, gruczołu piersiowego czy też raka jajnika. Przeogromne nakłady finansowe na badania podstawowe mające na celu zrozumienie biologii nowotworów, na badania kliniczne – setki nowych chemioterapeutyków, immunoterapia, wprowadzanie różnych kombinacji i schematów leczniczych przyczyniły się do zwiększania się wskaźników wyleczalności wielu chorób nowotworowych. Niestety pozostają takie narządy i takie schorzenia, które pomimo ogromnego postępu wiedzy w dalszym ciągu są słabo uleczalne lub wręcz nieuleczalne. Przykładem takiego schorzenia może być rak pęcherzyka żółciowego, niektóre postacie raka płuc lub nowotworów ośrodkowego układu nerwowego, uogólnione postacie czerniaka, zaś w zakresie ginekologii wszystkie nowotwory zaawansowane klinicznie – względnie rzadko rak błony śluzowej trzonu macicy, częściej rak szyjki macicy, rak sromu, ale przede wszystkim rak jajnika. Nowotwory złośliwe jajnika nie dając wczesnych objawów klinicznych, najczęściej są rozpoznawane bardzo późno, już w okresie uogólnienia procesu nowotworowego. Raki jajnika, nawet w zdefiniowanej grupie bardzo wysokiego ryzyka, jaką jest nosicielstwo mutacji BRCA1 lub BRCA2, pomimo systematycznego wykonywania badań obrazowych (ultrasonografii przezpochwowej z dopplerowską oceną przepływu krwi) oraz oceny markerów biochemicznych (CA125 i ostatnio HE4), w ponad 50% rozpoznawane są w trzecim stopniu zaawansowania klinicznego, czyli w okresie rozsiewu wewnątrzotrzewnowego. O ile chemioterapia poczyniła ogromne postępy w leczeniu nowotworów germinalnych jajnika, nowotworów, które jeszcze dwadzieścia lat temu były wyrokiem dla młodych kobiet, dziś są w ogromnej większości trwale wyleczalne, to takiej zależności nie można wykazać dla najczęstszego nowotworu złośliwego – raka jajnika. Ogromnie wiele nadziei wiązano z całym szeregiem zupełnie nowych czy modyfikowanych chemioterapeutyków, jak też leków stymulujących układ odpornościowy gospodarza. Ale zarówno upowszechnienie coraz to nowszych preparatów, możliwość oceny chemiowrażliwości komórek nowotworowych, wprowadzanie coraz to nowszych, ale co za tym idzie droższych chemioterapeutyków niestandardowych, generuje coraz to wyższe koszty leczenia przy minimalnym wpływie na odległe wyniki leczenia.

Właśnie w odniesieniu do nowotworów źle rokujących, rozpoznawanych w zaawansowanych stadiach rozwoju klinicznego lub niewrażliwych na radio- i chemioterapię podstawowe znaczenie ma wykrywanie zmian przednowotworowych, usunięcie których minimalizuje lub wręcz likwiduje ryzyko powstania złośliwej choroby nowotworowej. Przykładem tego kierunku działań jest kolonoskopia z profilaktycznym usunięciem polipów jelita grubego czy też ocena cytologiczna rozmazów z szyjki macicy pozwalająca na rozpoznanie i leczenie zmian dysplastycznych.