Streszczenie
Odkryptowa przetoka odbytu jest wskazaniem do leczenia chirurgicznego. Celem operacji jest usunięcie przetoki, zachowanie funkcji zwieraczy odbytu i zapobieganie nawrotowi przetoki i/lub ropnia. Operacje przetok odbytu należą do najtrudniejszych w chirurgii proktologicznej i mogą prowadzić do zaburzeń trzymania stolca i gazów – inkontynencji lub nawrotów. Niezbędna jest przedoperacyjna ocena funkcji zwieraczy odbytu, ustalenie lokalizacji otworu wewnętrznego i zewnętrznego przetoki, przebiegu kanału i jego stosunku do zwieraczy. Przetoki powierzchowne, niskie przezzwieraczowe i międzyzwieraczowe mogą być operowane przez fistulotomię i pozostawione do gojenia per secundam intentionem. Fistulotomia daje najmniej nawrotów, ale więcej pooperacyjnej niewydolności zwieraczy odbytu. Przetoki skomplikowane, obejmujące większą część zwieraczy (wysokie przezzwieraczowe, nadzwieraczowe, przednie u kobiet) wymagają zastosowania operacji oszczędzających zwieracze odbytu. Do operacji tych należą: zeszycie otworu wewnętrznego przetoki, zamknięcie otworu wewnętrznego przesuniętym płatem (błony śluzowej, pełnościennym odbytnicy lub anodermy), pierwotne zeszycie zwieracza zewnętrznego po fistulotomii. Często stosuje się operacje dwuetapowe z drenażem nitkowym części przezzwieraczowej przetoki. Stosowanie tych trudnych technik operacyjnych wiąże się z mniejszym ryzykiem niewydolności zwieraczy, ale za to z większym ryzykiem nawrotu. Wstępne, obiecujące wyniki stosowania materiałów biologicznych – klejów tkankowych i zatyczek z materiału biologicznego (ang. anal fistula plug) po dłuższych okresach obserwacji rozczarowują.

Summary
Cryptoglandular anal fistula is usually an indication for surgery. The aim of surgical fistula treatment is to eliminate fistula, preserve sphincter function – continence, and prevent of abscess and/or fistula recurrence. The surgical treatment of the cryptoglandular anal fistulas is challenging. The most important concern in surgical fistula therapy is the risk of incontinence. Preoperative assessment of sphincter function, fistula primary, secondary opening, track and its relation to anal sphincter is necessary. A superficial fistula, eg. low transsphincteric and intersphincteric, can be treated by fistulotomy and lay-open technique (healing by second intention). Fistulotomy leads to high efficacy but higher rates of postoperative incontinence. Bigger amount of sphincter in “complex” fistulas, eg. high transsphincteric, suprashincteric and anterior (especially in woman) requires sphincter save surgical procedures such as: advancement flaps (mucosal, full thickness rectal or anodermal), direct closure of the primary opening, fistulectomy and direct primary reconstruction of the sphincter muscle. Often, stepwise operation manner with a loose seton inserted through transsphincterical fistula portion is employed. Sphincter save procedures results in low postoperative incontinence, but higher recurrence rate. Despite initial optimism fibrin glue and anal fistula plug procedures, with increasing follow up evaluation, have low success rates.