© Borgis - Postępy Fitoterapii 2/2014, s. 63-66
*Anna Kędzia1, Marta Ziółkowska-Klinkosz1, Barbara Kochańska2, Aida Kusiak3, Anna Wojtaszek-Słomińska4, Andrzej W. Kędzia5
Aktywność przeciwgrzybicza olejku ekaliptusowego (Oleum eucalypti)
Antifungal activity of eucalyptus oil (Oleum eucalypti
1Zakład Mikrobiologii Jamy Ustnej, Katedra Mikrobiologii, Gdański Uniwersytet Medyczny
Kierownik Zakładu i Katedry: prof. dr hab. Anna Kędzia
2Katedra i Zakład Stomatologii Zachowawczej, Gdański Uniwersytet Medyczny
Kierownik Katedry i Zakładu: dr hab. Barbara Kochańska, prof. nadzw.
3Katedra i Zakład Periodontologii i Chorób Błony Śluzowej Jamy Ustnej, Gdański Uniwersytet Medyczny
Kierownik Katedry i Zakładu: dr hab. Aida Kusiak, prof. nadzw.
4Zakład Ortodoncji, Gdański Uniwerystet Medyczny
Kierownik Zakładu: dr hab. Anna Wojtaszek-Słomińska
5Katedra Auksologii Klinicznej i Pielęgniarstwa Pediatrycznego, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Kierownik Zakładu: dr hab. Andrzej W. Kędzia
Summary
Eucalyptus globulus Lab. (Myrtaceae) was discovered on the Tasmania by French explores in 1972. It was one of the first eucalypt species to be formally described. Now cultivated in many other countries, including Australia, Brazil, Spain, Portugal, India, China and South Africa. The genus name of the tree comes from the Greek words “eu” (well), and “calyptus” (covered), and refers to its flowers that, in bud are covered with a cup-like membrane. Eucalyptus globulus is the main source of eucalyptus oil. The oil is colourless and has a quite characteristic smell. The principial constituents is 1,8-cineole. Other compounds found in the oil include cineole, α- and β-pinene, camphene. α-phellandrene, p-cymene, γ-terpinene, β-myrcene, limonene and aromadendrene. Eucalyptus oil has been used as a flavouring agents for mouth rinses, dentifrices, and for treatment of respiratory tract infection (in cold, bronchitis acute and chronic, pharyngitis and sinusitis). The main properties of eucalyptus oil include anti-inflammatory and antioxidant activity. Taken internally, oil has mucolytic and expectorant actions. Other external uses include treatment of acne, rheumatism, arthritis and as insecticide. Research data has demonstrated that the eucalyptus oil exhibited antimicrobial activities. The antibacterial activity of essential oil has been due to the constituents such as 1,8-cineole, camphene, p-cymene, α-pinene, γ-pinene, globulol and aromadendrene.
The sensitivity to eucalyptus oil of 34 strains yeastlike fungi isolated from patients with candidosis, denture and orthodontic wearers, respiratory tract infections and 5 reference strains were investigates. The susceptibility of Candida strains was determined by means plate dilution technique in Saboraud’s agar. The inoculum containing 105 CFU per spot was seeded with Steers replicator upon the surface of agar containing and without eucalyptus oil agar plates (the strains growth control). Incubation the agar plates was performed in aerobic conditions at 37°C for 24 hrs. The MIC was defined as the lowest concentrations of oil that completely inhibited growth of tested strains. The results showed, that the most susceptible to oil were strains from the genus of Candida guilliermondi and C. parapsilosis. The growth of all tested strains was inhibited by concentrations of 1.25 to 2.5 mg/ml. The lowest sensitive were the strains from genus C. tropicalis (MIC for 80% strains = 7.5 mg/ml). The eucalyptus oil showed moderate antifungal activity vs. the Candida strains (MIC in ranges 1.25-7.5 mg/ml).
Eukaliptus gałkowy (Eucalyptus globulus Lab., Myrtaceae) został odkryty na Tasmanii przez francuskich badaczy wyspy w 1792 r. Był to pierwszy gatunek drzewa eukaliptusowego, które dokładnie opisano. Eukaliptus rośnie także na terenie Australii, Brazylii, Hiszpanii, Portugalii, Indii, Chin i Południowej Afryki. Nazwa rodzaju drzewa wywodzi się od greckich słów „eu” (dobrze) i „calyptus” (pokryty) i nawiązuje do wyglądu pąków kwiatowych. Otrzymywany z liści tego drzewa olejek eteryczny jest bezbarwny i posiada silny, charakterystyczny zapach. Dominującym składnikiem olejku jest 1,8-cyneol (eukaliptol). Jego zawartość zależy od miejsca pochodzenia olejku i wynosi od 70 do 85%. Wśród składników są też obecne związki tj. cyneol, α- i β-pinen, kamfen, α-felandren, p-cymen, γ-terpinen, β-myrcen, limonen i aromadendren (1-7). Ze względu na swoje różne właściwości olejek eukaliptusowy jest stosowany w preparatach do użytku wewnętrznego i zewnętrznego. Wykazuje działanie przeciwzapalne i przeciwutleniające. Jest dodawany do preparatów wykorzystywanych do codziennej higieny jamy ustnej (płyny do płukania, pasty do zębów). Ponadto dzięki zdolnościom do upłynniania wydzieliny i działaniu wykrztuśnemu jest stosowany w leczeniu zakażeń dróg oddechowych (grypa, zapalenie zatok obocznych nosa, krtani i gardła) (3, 5, 8-13). Zewnętrznie, olejek wykorzystywany jest w terapii niektórych chorób skóry (trądzik), reumatyzmie i artretyzmie (4, 10, 14-16). Używany jest też jako środek przeciw insektom (13, 17, 18). Przeprowadzone badania wykazały, że niektóre związki występujące w olejku eterycznym działają przeciwdrobnoustrojowo (2-6, 14, 19-36). Należą do nich między innymi 1,8-cyneol, α-pinen, kamfen, globulol, limonen, p-cymen, γ-terpinen i aromadendren (2, 15, 17, 30-32). Opisano działanie olejku eukaliptusowego wobec grzybów drożdżopodobnych i pleśniowych (3, 4, 15, 30, 31, 33, 34, 36-44). Jednak nie wszystkie badania potwierdziły jego działanie przeciwgrzybicze (30, 33, 42-44).
Cel pracy
Celem pracy była ocena wrażliwości na olejek eukaliptusowy grzybów drożdżopodobnych wyizolowanych z różnych zakażeń.
Materiał i metody
Grzyby drożdżopodobne zostały wyhodowane z jamy ustnej pacjentów z kandydozą, użytkujących protezy zębowe i aparaty ortodontyczne oraz z zakażeniami w obrębie dróg oddechowych. Materiały były posiewane na podłoże Sabourauda. Inkubację prowadzono w temp. 37°C przez 24-48 godzin w warunkach tlenowych. Wyhodowane szczepy grzybów drożdżopodobnych zostały zidentyfikowane na podstawie morfologii komórek, wyglądu kolonii na podłożu chromogennym (CHROMagar Candida (BioRad), cech biochemicznych (20C AUX Bio Merieux) oraz zdolności do filamentacji i wytwarzania chlamydospor.
Wyizolowane 34 szczepy grzybów drożdżopodobnych należały do następujących gatunków: C. albicans (11 szczepów), C. glabrata (2), C. guilliermondii (2), C. kefyr (2), C. krusei (5), C. lusitaniae (2), C. parapsilosis (3), C. tropicalis (5) i C. utilis (2). Do badań włączono też 5 szczepów wzorcowych z gatunków: C. albicans ATCC 90028, C. glabrata ATCC 66032, C. krusei ATCC 14243, C. parapsilosis ATCC 22019 i C. tropicalis ATCC 750.
Wrażliwość (MIC) wymienionych powyżej szczepów na olejek eukaliptusowy (Semifarm, Gdańsk ) oznaczono metodą seryjnych rozcieńczeń w agarze Sabourauda. Najpierw 100 mg olejku rozpuszczono w 1 ml DMSO (Serva). Dalsze rozcieńczenia były wykonywane w jałowej wodzie destylowanej. Do badań użyto stężeń od 1,25 do 10,0 mg/ml. Zawiesinę zawierającą 105 drobnoustrojów (CFU ) na kroplę nanoszono aparatem Steersa na podłoże zawierające odpowiednie rozcieńczenie olejku i bez olejku (kontrola wzrostu szczepów). Następnie podłoża inkubowano w warunkach tlenowych w temp. 37°C przez 24 godziny. Za najmniejsze stężenie olejku eukaliptusowego hamujące wzrost badanych grzybów drożdżopodobnych (MIC) uznano takie, które całkowicie hamowało ich wzrost.
Wyniki i dyskusja
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
29 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
69 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
129 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 78 zł
Piśmiennictwo
1. Jurgens UR, Stober M, Velter H. Inhibition of cytokine production and arachidonic acid metabolism by eucalyptol (1,8-cineole) in human blood monocytes in vitro. Eur J Med Res 1998; 3:508-10.
2. Bosnic T, Softic D, Grujic-Vasic J. Antimicrobial activity of some essential oils and major constituents of essential oils. Acta Med Acad 2006; 35:19-22. 3. Sadlon AE, Lamson DW. Immune-modifing and antimicrobial effects of eucalyptus oil and simple inhalation devices. Altern Med Rev 2010; 15(1):33-47. 4. Damjanovic-Vratnica B, Davkov T, Sukovic D i wsp. Antimicrobial effect of essential oil isolated from Eucalyptus globulus Labill. From Montenegro. Czech J Tood Sci 2011; 29(3):277-84. 5. Balacs T. Cineole-rich-eucalyptus. Int J Aromather 1997; 8(2):15-21. 6. Mulyaningsih S, Sporer F, Reichling J i wsp. Antibacterial activity of essential oils from Eucalyptus and selected components against multidrug-resistant bacterial pathogens. Pharm Biol 2011; 49(9):893-9. 7. Greviev M. A Modern Herbal. Dover Publications, Inc. New York 1979. 8. Makowska M, Alkiewicz J. Leki roślinne w leczeniu wybranych schorzeń dróg oddechowych. Post Fitoter 2000; 3:38-41. 9. Szumny D, Szypuła E, Szydłowski M i wsp. Leki roślinne stosowane w chorobach układu oddechowego. Dent Med Probl 2007; 44(4):507-15. 10. Bhatt D, Sacchan AK, Jain S i wsp. Studies on inhibitory effect of Eucalyptus oil on sebaceous glands for the manegament of acne. Ind J Nat Prod Res 1011; 2(3):345-49. 11. Sienkiewicz M, Denys A. Działanie terapeutyczne olejków eterycznych. Acta Clin Morph 2008; 11(1):34-41. 12. Ciuman RR. Phytopterapeutic and naturopathic adjuvant therapies in otorhinolaryngol. 2012; 269:389-97. 13. Lamiri A, Lhaloui S, Benjilali B. i wsp. Insecticidal effect of essential oils against Hessian fly, Mayetiola destruktor (Say). Fild Crops Res 2001; 71:9-15. 14. Bachir RG, Benali A. Antibacterial activity of the essential oils from the leaves of Eucalyptus globulus against Escherichia coli and Staphylococcus aureus. Assian Pac J Trop Biomed 2012; 2(9);739-43. 15. Hendry WR, Worthington T, Conway i wsp. Antimicrobial efficacy of eucalyptus oil and 1,8-cineole alone and in combination with chlorhexidine digluconate against microorganisms grown in planctonic and biofilm cultures. J Antimicrob Chemother 2009; 64:1219-25. 16. Kędzia A, Kochańska B, Kusiak A i wsp. Ocena działania olejku eukaliptusowego na bakterie tlenowe. Post Fitoter 2010; 4:187-90. 17. Yang YC, Lee HS, Clark JM i wsp. Insecticidal activity of plant essentials oils against Pediculus hunmanus capitis (Anoplura: Pediculidae). J Med Entomol 2004; 41:699-704. 18. Park IK, Choi KS, Kim DH i wsp. Fumigant activity of plant essential oils and components from horseradish (Armoracia rusticana), anise (Pimpinella anisum) and garlic (Allium sativum) against Lycoriella ingenue (Diptera: Sciariadae) Pest Manage Sci 2006; 62:723-8. 19. Cimanga K, Kambu K, Tona L i wsp. Correlation between chemical composition and antibacterial activity of essential oils of some aromatic medicinal growing in the Democratic Republic of Congo. J Ethnopharmacol 2002; 79:213-20. 20. Yuvneet R, Navneet K, Deepa A i wsp. Phytochemical analysis and antimicrobial activity of methanolic extract of Eucalyptus globulus. J Microbiol Biotechn Res 2013; 3(2):77-82. 21. Sartorelli P, Marquioreto AD, Amaral-Bardi A i wsp. Chemical composition and antimicrobial activity of the essential oils from two species of Eucalyptus. Phytopter Res 2007; 21:231-3. 22. Ghalem BR, Mohamed B. Antibacterial activity of leaf essential oils of Eucalyptus globulus and Eucalyptus camaldulensis. Afric J Pharm Pharmacol 2008; 2(10):211-5. 23. Bachheti RK, Jashi A, Singh A. Oil content variation of antimicrobial activity of Eucalyptus leaves oils of three different species of Dehradun, Uttarakhand, India. Int J Chem Techn Res 2011; 3(2):625-8. 24. Cermelli C, Fabio A, Fabio G i wsp. Effect of Eucalyptus essential oil on respiratory bacteria and viruses. Curr Microbiol. 2008; 56(1):89-92. 25. Tyagi AK, Malik A. Antimicrobial potential and chemical composition of Eucalyptus globulus oil in liquid and vapour phase against food spoilage microorganisms. Food Chem 2011; 126:228-35. 26. Djenane D, Yanguela J, Amrouche T i wsp. Chemical composition and antimicrobial effect of essential oils of Eucalyptus globulus, Myrtus communis and Satureja hortensis against Escherichia coli 0157:H7 and Staphylococcus aureus in minced beef. Food Sci Technol Int 2011; 17(6):505-15. 27. Fabio A, Cermelli C, Fabio G i wsp. Screening of the antibacterial effects of a variety of essential oils on microorganisms responsible for respiratory infections. Phytoter Res 2007; 21:374-7. 28. Lee J, Lee JS. Chemical composition and antifungal activity of plant essential oils against Malassesia furfur. Kor J Microbiol Biotechnol 2010; 38(3):315-21. 29. Vidya TJ, Vidya P. Antimocrobial activity of Scavon Vet Cream. Veterin. 2000; 24:16-20. 30. El-Zemity SR, Ahmed SM. Antifungal activity of some essential oils and their major chemical constituents against phytopathogenic fungi. J Pest Con Environ Sci 2005; 31(1):61-72. 31. Janssen AM, Chin NLJ, Scheffer JJC i wsp. Screening for antimicrobial activity of some essential oils by the overlay technique. Pharm Weekblad Sci Ed 1986; 8:289-92. 32. Chandhari LKD, Jawale BA, Sharma S i wsp. Antimicrobial activity of commercially available essential oils against Streptococcus mutans. J Contemp Dent Pract 2012; 13(1):71-4. 33. Skrobonja JR, Delic DN, Karaman MA i wsp. Antifungal properties of Foeniculum vulgare, Carum carvi and Eucalyptus sp. essential oils against Candida albicans strains. J Nat Sci Matica Serpska Novi Sad 2013; 124:195-202. 34. Kalemba D, Kunicka A. Antibacterial and antifungal properties of essential oils. Curr Med Chem 2003; 10:813-29. 35. Tohidpour A, Sattari M, Omidbaigi R i wsp. Antibacterial effect of essential oils from two medicinal plants against methicillin resistant Staphylococcus aureus (MRSA). Phytomed 2010; 17(2):142-45. 36. Armando CC, Rhama HY. Evaluation of the yield and the antimicrobial activity of the essential oils from: Eucalyptus globulus, Cymbopogon citratus and Rosmarinus officinalis in Mbarara District (Uganda). Rev Colombiana Scienc Anim 2009; 1(2):240-9. 37. Morris JA, Khettry A, Seitz EW. Antimicrobial activity of aroma chemicals and essential oils. J Am Oil Chem Soc 1979; 56:595-603. 38. Sacchetti G, Marietti S, Muzzoli M i wsp. Comparative evaluation of 11 essential oils of different origin as functional antioxidant, antiradicals and antimicrobials in food. Food Chem 2005; 91:621-32. 39. Dixit A, Rohilla A, Dixit J i wsp. Antimicrobial activity of volatile oil of Eucalyptus globulus Labill. Int J Adv Pharm Biol Chem 2014: 3(2):384-87. 40. Bansod S, Rai M. Antifungal activity of essential oils from Indian medical plants against human pathogenic Aspergillus fumigatus. World J Med Sci 2008; 3(2):81-8. 41. Hadizadeh I, Peivastegan B, Hamzehzarghani H. Antifungal activity of essential oils from some medicinal plants of Iran against Alternaria alternate. Am J Appl Sci 2009; 6(5):857-61. 42. Shirurkar D, Wahegaonkar NK. Antifungal activity of selected plant derived oils and some fungicides against seed borne fungi of maize. Eur J Exo Biol 2012; 2(5):1693-6. 43. Lee JH, Lee JS. Inhibitory effect of plant essential oils on Malassezia pachydermatis. J Appl Biol Chem 2010; 53(3):184-8. 44. Inoue S, Uchida K, Abe S. Vapor activity of 72 essential oils against Trichophyton mentagrophytes. J Infect Chemother 2006; 12:210-6. 45. Hajji F, Fkih-Tetaouani S, Tantaoui-Elaraki A. Antimicrobial activity of twenty-one Eucalyptus essential oils. Fitoter 1993; 64:71-7.
