© Borgis - Postępy Fitoterapii 3/2014, s. 141-143
*Bogdan Kędzia1, Elżbieta Hołderna-Kędzia1, Ryszard Kaniewski1, Małgorzata Szarata2
Badanie aktywności antybiotycznej krajowego olejku konopnego
Investigation on antibiotic activity of native hemp essential oil
1Instytut Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich w Poznaniu
Dyrektor Instytutu: prof. dr hab. Grzegorz Spychalski
2Szpital Wojewódzki w Poznaniu
Dyrektor Szpitala Wojewódzkiego: dr Jacek Łukomski
Summary
To the investigations were used hemp essentials oil obtained from native cultivar of hemp (Cannabis sativa L.). The main components of essential oil were: β-myrcene (40.3%), ocimene oxide (16.3%), trans-caryophyllene (12.8%), α-pinene (9.5%) and limonene. The investigations included 61 strains of microorganism: 6 Gram-positive bacteria, 7 Gram-negative bacteria, 16 yeasts, 29 dermatophytes and 3 moulds. The estimation of antibiotic avtivity was conducted on fluid media: Antibiotic Broth (bacteria), Sabouard Broth (fungi) by methods of serial dilutions. The minimal concentration of hemp essential oil (mg/ml) inhibiting the growth of investigated strains (MIC – Minimal Inhibitory Concentration) was estimated. Than were the results counted into antibiotic units (AU). The high antibiotic activity showed the hemp essential oil against Gram-positive bacteria (averagely 1000 AU), yeasts (averagely 4500 AU) and dermatophytes (averagely 1100 AU). The tested essential oil acted mild against Gram-negative bacteria (averagely 95 AU) and moulds (averagely 245 AU). On the base of conducted studies could be resulted the use of native hemp essential oil as a component of dermatologic and cosmetics preparations.
Wprowadzenie
Konopie siewne (Cannabis sativa L.) o niskiej zawartości kanabinonów, w tym Δ9-tetrahydrokanabinoidu (Δ9-THC) poniżej 0,2% w suchej masie ziela, od dawna wykorzystywane są do celów przemysłowych. Roślina ta jest uprawiana na świecie i w Polsce przede wszystkim ze względu na włókna celulozowe, które wykorzystuje się w przemyśle tekstylnym oraz do produkcji wyrobów pozawłókienniczych stosowanych w budownictwie, motoryzacji, przemyśle kompozytowym i celulozowo-papierniczym (1, 2).
W związku ze wzrostem uprawy tej rośliny w Polsce, pojawił się problem zagospodarowania wiech konopnych, które dotychczas przeznaczone były na cele opałowe lub traktowane jako bezużyteczny odpad. Od 2002 r. w Instytucie Włókien Naturalnych (obecnie Instytucie Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich) prowadzone były prace nad możliwością oddzielnego zbioru wiech konopnych z przeznaczeniem ich do produkcji olejku eterycznego konopnego na drodze destylacji z parą wodną (3, 4). Ze względu na swoisty aromat olejek ten jest wykorzystywany do produkcji kosmetyków, żywności, środków ochrony roślin i w aromaterapii.
Cel pracy
Celem niniejszej pracy była ocena aktywności antybiotycznej eterycznego olejku konopnego w kontekście możliwości wykorzystania tego produktu do celów leczniczych.
Materiały i metody
Olejek konopny
W badaniach użyto eterycznego olejku konopnego (olejku konopnego) otrzymanego z ziela konopi siewnych (Cannabis sativa L.). Do tego celu zastosowano metodę destylacji z parą wodną wiech tej rośliny pozyskanych w 2010 r. z polskiej odmiany Beniko. Olejek eteryczny uzyskano w Zakładzie Doświadczalnym Instytutu Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich w Pętkowie.
Użyty do badań olejek konopny był klarowną cieczą o barwie jasnożółtej i swoistym zapachu konopi. Jego gęstość wynosiła 0,835 g/cm3 (20°C). Zawartość Δ9-tetrahydrokanabinoidu oznaczono w nim na poziomie 0,01%. Zawartość głównych składników olejku konopnego została podana w tabeli 1.
Tabela 1. Zawartość głównych składników olejku konopnego użytego w badaniach.
| Składniki olejku | Zawartość (%) |
β-Myrcen
Tlenek cymenu
trans-Kariofilen
α-Pinen
Limonen
β-Pinen
α-Humulen
trans-β-Farnezen
Tlenek (-)-kaprofilu
Terpinolen
Δ3-Karen | 40,3
16,3
12,8
9,5
7,8
4,6
3,6
2,4
1,8
0,5
0,4 |
Badane drobnoustroje
W badaniach użyto 61 szczepów drobnoustrojów, w tym 6 szczepów bakterii Gram-dodatnich, 7 szczepów bakterii Gram-ujemnych, 16 szczepów grzybów drożdżoidalnych, 29 szczepów dermatofitów i 3 szczepy grzybów pleśniowych. Badania uwzględniały szczepy wzorcowe pochodzące z kolekcji międzynarodowych (ATCC, CNCTC, PZH), a także szczepy wyizolowane z materiału klinicznego z oddziałów dermatologicznych i pediatrycznych oraz szczepy wyizolowane z surowców zielarskich i leków pochodzenia roślinnego. Szczepy przechowywano na pożywkach stałych w temp. 4-6°C, przesiewając je raz w miesiącu na świeże podłoża. Bakterie przechowywano na Antibiotic Agar, grzyby drożdżoidalne i pleśniowe na Sabouraud Agar, a dermatofity na podłożu stałym DTM; wszystkie podłoża firmy Merck.
Określanie aktywności antybiotycznej
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
29 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
69 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
129 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 78 zł
Piśmiennictwo
1. Burczyk H, Kowalski M, Pławuszewski M. The trends and methods of hemp breeding in Poland. J Nat Fibr 2005; (2). 2. Burczyk H, Grabowska L, Kołodziej J i wsp. The industrial hemp as a raw material in the energy production. J Ind Hemp 2008; 13(1):37-48. 4. Burczyk H, Kaniewski R, Konczewicz W i wsp. Konopie włókniste źródłem olejków eterycznych. Pam Puławski 2009; 151(1):37-47). 5. Nissen L, Zatta A, Stefanini I i wsp. Characterization and antimicrobial activity of essential oils of industrial hemp varieties (Cannabis sativa L.).
