Jak wiadomo, organizm ludzki zasiedlany jest przez wiele milionów drobnoustrojów. Bakterie znajdują się zarówno na zewnątrz, jak i wewnątrz ciała ludzkiego. Mikroorganizmy zamieszkujące skórę są łatwo przekazywane na przedmioty, których dotykamy. Bakterie zamieszkujące organizm ludzki są indywidualne dla każdego osobnika oraz charakterystyczne dla poszczególnych miejsc na ciele, przez co nadają skórze indywidualny, osobniczy charakter. Powierzchnia skóry człowieka kryje duże liczby bakterii, które mogą być łatwo usunięte i przeniesione na powierzchnie po dotknięciu. Dlatego tak duże znaczenie mają właściwa higiena i częste mycie rąk. Szczególnie ważne jest to wśród pracowników służby zdrowia, gdyż bardzo łatwo może dojść do zakażenia bakteryjnego pacjentów. Bakterie mogą się utrzymywać na dotykanych powierzchniach przez dłuższy czas z tego względu, że są one bardzo odporne na różne warunki środowiska, w tym wilgotność, temperaturę i promieniowanie UV. Dlatego podczas codziennych czynności, gdy dotykamy różnych przedmiotów, pozostawiamy po sobie trwały ślad w postaci drobnoustrojów.

Ludzie żyją w środowisku pełnym mikroorganizmów, które bardzo łatwo migrują między środowiskiem zewnętrznym a skórą. Wszystko co nas otacza, zasiedlane jest przez różne bakterie, które po kontakcie ze skórą mogą się na niej osiedlać. Powierzchnia naszej skóry nie jest jednak dla bakterii wymarzonym miejscem do kolonizacji, bowiem posiada ona mechanizmy ochronne, które ograniczają możliwość kolonizacji i przetrwania organizmów na jej powierzchni. Kolonizacja drobnoustrojów na skórze umożliwia jej ochronę przed potencjalnymi organizmami chorobotwórczymi. Wzrostowi bakterii chorobotwórczych nie sprzyja fakt, że skóra jest sucha, a jej odczyn lekko kwaśny, bakterie te bowiem preferują miejsca wilgotne, takie jak: fałdy skórne, okolice przyodbytnicze, przestrzenie międzypalcowe, pachy, a także skórę głowy (1, 2). Do najważniejszych bakterii zasiedlających powierzchnię ludzkiej skóry należą głównie dwa gatunki bakterii: Staphylococcus epidermidis i Propionibacterium acnes. Staphylococcus epidermidis jest najczęściej izolowaną bakterią występującą na nabłonku ludzkiej skóry oraz na błonach śluzowych (2, 3). Należy do rodzaju Staphylococcus, którego nazwa pochodzi od słowa staphylo, co w języku greckim oznacza „grono” – w obrazie mikroskopowym bakterie te przypominają grono. Gronkowiec ten jest względnym beztlenowcem, który po wystąpieniu warunków tlenowych wytwarza cytochromy. Staphylococcus epidermidis powszechnie zachowuje łagodne stosunki z gospodarzem i nie wywołuje groźniejszych powikłań. Jednak w przypadku przedostania się do krwioobiegu, np. podczas pobierania krwi, czy podczas odżywiania dożylnego może dojść do wystąpienia poważnych infekcji. Uważa się nawet, że jego chorobotwórczość można porównać z inną bakterią z tego rodzaju, czyli ze Staphylococcus aureus. Obie bakterie są zaliczane do najczęstszych przyczyn zakażeń medycznych występujących w szpitalach. Na niekorzyść S. epidermidis przemawia fakt, że jest on komensalem człowieka i stale występuje na skórze, przez co dość łatwo możne dojść do infekcji w przypadku niedostatecznej sterylności narzędzi medycznych (3-5). Drugim najliczniejszym drobnoustrojem zasiedlającym powierzchnię ludzkiej skóry jest Propionibacterium acnes. Należy on do drobnoustrojów mniej niepokojących niż wcześniej omówiony S. epidermidis. Jest to Gram-dodatnia pałeczka, będąca bezwzględnym beztlenowcem. Nie tworzy przetrwalników. Wchodzi również w skład mikroflory jelita grubego, spojówek i zewnętrznego przewodu słuchowego. W związku z tym, że jest to bakteria beztlenowa, można by mieć pewne wątpliwości dotyczące występowania jej na skórze. Jednak znajduje ona optymalne dla siebie warunki w porach lub gruczołach znajdujących się na skórze. Stężenie tlenu w tych miejscach jest znacznie niższe niż na jej powierzchni. Propionibacterium acnes tradycyjnie uważany jest za niechorobotwórczy, ale coraz większa liczba badań zalicza go do drobnoustrojów powodujących różnego rodzaju zakażenia i stany zapalne. Prawdopodobnie odpowiedzialny jest za występowanie między innymi trądziku (4, 5).