Laparoskopowa operacja pętlowego wyłączenia żołądkowo-jelitowego (ang. one-anastomosis gastric bypass – OAGB) łączy elementy: restrykcyjny i ograniczający wchłanianie. Jest to jedna z nowych metod chirurgicznego leczenia otyłości, zyskująca coraz większą popularność na świecie, prowadząca w konsekwencji do ustępowania chorób współistniejących z otyłością, do których zaliczana jest cukrzyca typu 2. Przyjmuje się, że pierwsze operacje pętlowego wyłączenia żołądkowo-jelitowego w pierwotnej wersji (ang. mini-gastric bypass – MGB) w leczeniu otyłości wykonał Robert Rutledge w 1997 roku, a wyniki swojej pracy opublikował w 2001 roku (1).

Otyłość stała się bardzo istotnym problemem zdrowotnym na całym świecie. Według Światowej Organizacji Zdrowia w chwili obecnej liczba ludzi otyłych jest ponad dwa razy większa niż w 1980 roku (2). W 2014 roku prawie 2 miliardy dorosłych mieszkańców na całym świecie miało nadmierną masę ciała, z czego ponad 600 milionów było otyłych. Oznacza to, że w całej światowej populacji 39% dorosłych miało nadwagę (38% mężczyzn i 40% kobiet), a 13% było otyłych. Problem staje się coraz bardziej powszechny również wśród dzieci – w 2013 roku 42 miliony dzieci poniżej 5. roku życia miało nadmierną masę ciała. Nadwaga i otyłość coraz częściej występują w krajach o niskich i średnich dochodach, zwłaszcza na obszarach miejskich. Liczba pacjentów z nadwagą i otyłością w najmłodszej grupie wiekowej w krajach rozwijających się wzrasta w znacznie szybszym tempie niż w krajach rozwiniętych (2). Wzrastający wskaźnik masy ciała (BMI) jest głównym czynnikiem ryzyka rozwoju chorób niezakaźnych takich jak:

– choroby układu krążenia (zwłaszcza choroby serca i udar mózgu), które były główną przyczyną zgonów w roku 2012,

– cukrzyca typu 2,

– schorzenia układu mięśniowo-szkieletowego (szczególnie choroby zwyrodnieniowe stawów),

– niektóre nowotwory (macicy, piersi i okrężnicy).

Przewiduje się, że do roku 2030 więcej niż 36% ludzi w krajach rozwiniętych będzie miało nadwagę, a 22% otyłość (3).

W chwili obecnej preferowany jest dostęp laparoskopowy. Pacjenta po ułożeniu na stole operacyjnym stabilizuje się podpórkami pod stopy oraz pasami zakładanymi na wysokości klatki piersiowej, bioder, stawów kolanowych i podudzi. Chorego ustawia się w odwrotnej pozycji Trendelenburga, pod kątem 45° do podłoża. Operator stoi pomiędzy kończynami dolnymi lub z prawej strony pacjenta, I asysta po lewej, II asysta po prawej stronie chorego. Rolę II asysty mogą spełniać różnego rodzaju systemy mechaniczne służące do uniesienia wątroby i uwidocznienia w ten sposób okolicy, w której odbywa się zasadnicza część operacji. Odmę otrzewnową wytwarza się przy użyciu igły Veresa lub metodą Hassona, uzyskując ciśnienie od 12 do 15 mmHg w zależności od warunków śródoperacyjnych. Operację wykonuje się przy użyciu pięciu trokarów. Pierwszym etapem jest wytworzenie zbiornika żołądkowego (ryc. 1). Do jego uformowania używa się endostaplerów liniowych. Wygodne i bezpieczne jest stosowanie sondy kalibrującej o średnicy 30-36 Fr. Długość wytworzonego zbiornika powinna wynosić 7-9 cm. Sieć większą rozdziela się w linii pośrodkowej przy użyciu narzędzi elektrochirurgicznych (ryc. 2). Następnie izoluje się pętlę jelita cienkiego (ryc. 3) – długość wyłączonego odcinka należy zaplanować przed operacją (tab. 1). Zespolenie wykonuje się endostaplerem liniowym na lewej, bocznej ścianie zbiornika żołądkowego (ryc. 4). Linia zespolenia powinna mieć długość 15-20 mm. Otwór po wprowadzeniu staplera zamykany jest szwem ręcznym. Pętlę doprowadzającą można umocować do zbiornika żołądkowego szwami pojedynczymi lub szwem ciągłym, tak aby szczyt pętli znajdował się 5-7 cm powyżej zespolenia. Manewr ten ogranicza zarzucanie treści żółciowej do żołądka (ryc. 5). Wykonuje się kontrolę szczelności zespolenia, podając przez sondę 100 ml roztworu błękitu metylenowego oraz podobną ilość powietrza pod umiarkowanym ciśnieniem, po uprzednim uciśnięciu pętli odprowadzającej i doprowadzającej. Do jamy otrzewnej wprowadza się dren Redona, który układany jest pod zespoleniem, wzdłuż linii zszywek. Po zabiegu usuwany jest zgłębnik żołądkowy, nie zakłada się sondy nosowo-żołądkowej. W 1. dobie wykonywany jest test szczelności ze środkiem kontrastowym rozpuszczalnym w wodzie lub z błękitem metylenowym. Jeżeli nie stwierdza się nieszczelności, zalecane jest picie, a od 2. doby włączana jest dieta płynna.