© Borgis - Postępy Fitoterapii 1/2016, s. 55-58
*Bogdan Kędzia, Elżbieta Hołderna-Kędzia
Perspektywy wykorzystania miodu manuka w leczeniu chorób wewnętrznych
The prospective view of application of manuka honey in internal diseases
Instytut Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich, Poznań
Dyrektor Instytutu: prof. dr hab. n. ekon. Grzegorz Spychalski
Summary
The review of the literature shows the possibility of use of manuka honey with a high contents of methylglyoxal (MGO 400+ and MGO 550+) in therapy of some gastrointestinal and respiratory tract diseases, mouth, viruses and tumor diseases, and causes also sterilization of hemodialysis catheter. The huge benefit is sensibility of pathogenic microorganisms to manuka honey. Moreover, manuka honey produces a positive interaction with many antibiotics because of the synergistic effect against microorganisms.
Wstęp
Miód pszczeli odznacza się szerokim spektrum działania leczniczego. W przypadku chorób wewnętrznych obejmuje ono: serce i układ krążenia, układ oddechowy, żołądek, dwunastnicę i jelita, wątrobę i woreczek żółciowy, układ moczowy oraz ośrodkowy układ nerwowy. Miód pszczeli stosowany jest także do leczenia dolegliwości kobiecych, chorób metabolicznych, narządu ruchu i nowotworowych, a także chorób otorynolaryngologicznych, stomatologicznych, oftalmologicznych i proktologicznych. Szeroki opis działania leczniczego miodu pszczelego można znaleźć w wielu opracowaniach (1-4).
Wymienione powyżej działania lecznicze wykazuje także miód manuka, ponieważ jest naturalnym miodem odmianowym i pod względem składu chemicznego i właściwości biologicznych nie różni się znacznie od innych miodów naturalnych. Cechą, która go wyróżnia, w porównaniu do innych miodów, jest występowanie w jego składzie metyloglioksalu – substancji o silnych właściwościach przeciwdrobnoustrojowych, szczególnie w odniesieniu do bakterii Gram-dodatnich i Gram-ujemnych (5, 6).
Stąd działanie lecznicze miodu manuka zostało ukierunkowane na choroby przewodu pokarmowego, oddechowego i jamy ustnej, a także niektóre choroby wirusowe i nowotworowe (6, 7). Do tego celu nadaje się miód manuka oznaczony jako MGO 250+, MGO 400+ oraz MGO 550+, co oznacza, że zawiera on 250, 400 mg lub więcej metyloglioksalu w 1 kg produktu (5, 8).
Choroby przewodu pokarmowego
Do drobnoustrojów wywołujących choroby przewodu pokarmowego zalicza się przede wszystkim bakterie jelitowe z rodziny Enterobacteriaceae. Są to pałeczki Gram-ujemne, względnie beztlenowe, charakteryzujące się wysoką aktywnością metaboliczną, należące do rodzajów: Escherichia, Enterobacter, Salmonella, Shigella i Yersinia. Stężenia miodu manuka hamujące rozwój tych pałeczek mieszczą się w granicach 2,0-16,3% (9, 10). Pałeczki te noszą także nazwę enteropatogennych i są częstymi przyczynami biegunek (Escherichia coli, Salmonella sp.), zapalenia jelita cienkiego i okrężnicy (Enterobacter faecalis, Yersinia enterocolitica), duru brzusznego oraz zapalenia żołądka i jelit (Salmonella sp.).
Hannan i wsp. (11) wykazali, że podawanie myszom zakażonym pałeczką Salmonella typhimurium (w liczbie 108 komórek/zwierzę) miodu manuka MGO 550+ (w ilości 1 g/zwierzę) drogą pokarmową we wszystkich przypadkach spowodowało wyzdrowienie myszy, w przeciwieństwie do zwierząt nieotrzymujących tego produktu. Na tej podstawie autorzy stwierdzili, że miód manuka w dawce 25 g/kg m.c. odznacza się właściwościami leczniczymi w przypadku zakażeń pałeczkami duru brzusznego u myszy. Może to być przydatne w przypadku leczenia duru brzusznego u ludzi zakażonych szczepami tego drobnoustroju opornymi na antybiotyki.
Pałeczki Gram-ujemne Campylobacter jejuni zaliczane są do drobnoustrojów mikroaerofilnych (rosnących przy niewielkim stężeniu tlenu) i słabo aktywnych metabolicznie. Są pochodzenia zwierzęcego (bydło, drób) i wywołują u ludzi ostre zapalenie żołądka i jelit. Wzrost omawianych pałeczek hamowany jest przez miód manuka w granicach stężeń 1,1-2,0% (9, 12), a zatem są na ten produkt stosunkowo wrażliwe. Dlatego według Lin i wsp. (10) miód manuka wydaje się dobrym środkiem do leczenia zakażeń błon śluzowych żołądka i jelit samodzielnie lub łącznie z antybiotykami, które stosuje się przy leczeniu tej choroby. Jeszcze inne pałeczki Gram-ujemne – Helicobacter pylori, także rosnące w warunkach mikroaerofilnych i słabo aktywne metabolicznie, wywołują przewlekłe zapalenie żołądka, a także chorobę wrzodową i raka tego narządu. Według Al Somala i wsp. (12) do zahamowania ich wzrostu wystarcza miód manuka w stężeniu 6,9%. Natomiast Keenan i wsp. (13) donoszą, że w obecności oleju zawierającego kwasy omega-3 do zahamowania ich wzrostu wymagane są jeszcze niższe stężenia tego miodu, a mianowicie tylko 1,7%. Na tej podstawie autorzy przyjmują, że miód manuka może w przyszłości służyć do zapobiegania nowotworom żołądka powstającym na tle zakażeń pałeczkami H. pylori.
Badania McGoverna i wsp. (14) wykazały, że podawanie 12 ochotnikom zakażonym pałeczką H. pylori miodu manuka w ilości łyżki stołowej 4 razy dziennie oraz omeprazolu w dawce 20 mg 2 razy dziennie przez 14 dni nie wyeliminowało z ich organizmu tego drobnoustroju, chociaż w dużym stopniu zmniejszyło objawy niestrawności i bólu związanego z zapaleniem żołądka i jelit.
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
29 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
69 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
129 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 78 zł
Piśmiennictwo
1. Kędzia B, Hołderna-Kędzia E. Lecznicze działanie miodu pszczelego w chorobach wewnętrznych. Wyd. MedPharm Polska, Wrocław 2010. 2. Omarow SM. Apiterapija. Produkty pczełowodstwa w mirie mediciny. Wyd. Feniks, Rostow-na-Donu 2009. 3. Khismatullina N. Apitherapy. Guidelines for more effective use. Wyd. Mobile, Perm 2005. 4. Boukraâ L. Honey in tradition and modern medicine. Wyd. Taylor and Francis Group, Boca Raton (Australia) 2014. 5. Kędzia B, Hołderna-Kędzia E. Aktywność antybiotyczna miodu manuka i jego działanie na drobnoustroje chorobotwórcze dla człowieka. Post Fitoter 2015; 4:56-60. 6. Molan PC. Honey as antimicrobial agent. [In:] Mizrahi A, Lensky Y (eds.). Bee products. Properties, applications, and apitherapy. Wyd. Plenum Press, New York 1997; 27-37. 7. Derentowicz P. Miód manuka w świetle badań naukowych. Prakt Lek 2014; 1:14. 8. Azrott J, Henle T. Methylglyoxal in Manuka honey – correlation with antibacterial properties. Czech J Food Sci 2009; 27:S163-5. 9. Brady NF, Molan PC. Antibacterial activity of honey against enteropathogenic bacteria. Wyd. Univ. Waikato, Hamilton 1997. 10. Lin SM, Molan PC, Cursons RT. The controlled in vitro susceptibility of gastrointestinal pathogens to the antibacterial effect of manuka honey. Eur J Clin Microbiol Infect Dis 2011; 30:569-74. 11. Hannan A, Jabeen K, Saleem S. Effect of different doses of Manuka honey in experimentally induced mouse typhoid. Pak J Pharm Sci 2015; 28(3):891-902. 12. Al Somal N, Coley KE, Molan PC i wsp. Susceptibility of Helicobacter pylori to the antibacterial activity of manuka honey. J R Soc Med 1994; 87:9-12. 13. Keenan JI, Salm N, Wallace AJ i wsp. Using food to reduce H. pylori-associated inflammation. Phytother Res 2012; 26(11):1620-5. 14. McGovern DPB, Abbas SZ, Vivian G i wsp. Manuka honey against Helicobacter pylori. J R Soc Med 1999; 92:439. 15. Hammond EN, Donkor ES. Antibacterial effect of Manuka honey on Clostridium difficile. BMC Res Not 2013; 6:188-92. 16. Hammond EN, Donkor ES, Brown CA. Biofilm formation of Clostridium difficile and susceptibility to Manuka honey. BMC Complement Altern Med 2014; 14:329-34. 17. Medhi B, Prakash A, Arti PK i wsp. Effect of Manuka honey and sulfasalazine in combination to promote antioxidant defense system in experimentally induced ulcerative colitis model in rats. Indian J Exp Biol 2008; 46(8):583-90. 18. Cooper RA, Wigley P, Burton NF. Susceptibility of multiresistant strains of Burkholderia cepacia to honey. Lett Appl Microbiol 2000; 31:20-4. 19. Jenkins R, Wootton M, Howe R i wsp. A demonstration of the susceptibility of clinical isolates obtained from cystic fibrosis patients to manuka honey. Arch Microbiol 2015; 197:597-601. 20. Schmidlin PR, English H, Duncan W i wsp. Antibacterial potential of Manuka honey against three oral bacteria in vitro. Swiss Dent J 2014; 124:922-7. 21. Eick S, Schäfer G, Kwieciński J i wsp. Honey – a potential agent against Porphyromonas gingivalis: an in vitro study. BMC Oral Health 2014; 14:24-32. 22. Badet C, Querox F. The in vitro effect of manuka honeys on growth and adherence of oral bacteria. Anaerobe 2011; 17:19-22. 23. Irish J, Carter DA, Shokohi T i wsp. Honey has an antifungal effect against Candida species. Med Mycol 2006; 44:289-91. 24. Watanabe K, Rahmasari R, Matsunaga A i wsp. Anti-influenza viral effects of honey in vitro: potent high activity of manuka honey. Arch Med Res 2014; 45:359-65. 25. Shahzad A, Cohrs RJ. In vitro antiviral activity of honey against Varicella zoster virus (VZV): A translational medicine study for potential remedy for shingles. Transl Biomed 2012; 3(2):1-7. 26. Fernandez-Cabezudo MJ, El-Kharrag R, Torab F i wsp. Intravenous administration of manuka honey inhibits tumor growth and improves host survival when used in combination with chemotherapy in melanoma mouse model. PLOS One 2013; 8(2):e55993. 27. Johnson DW, Van EPS C, Mudge DW i wsp. Randomized, controlled trial of topical exit-site application of honey (Medihoney) versus mupirocin for the prevention of catheter-associated infections in hemodialysis patients. J Am Soc Nephrol 2005; 16:1456-62. 28. Cooper RA, Jenkins L, Henriques AFM i wsp. Absence of bacterial resistance to medical-grade manuka honey. Eur J Clin Microbiol Infect Dis 2010; 29:1237-41.
