Większość pacjentów boi się kolonoskopii, a najczęstsze obawy dotyczą możliwości dyskomfortu i odczuwania bólu związanego z wykonywanym zabiegiem, a także niepewności związanej z zastosowanym znieczuleniem. Najczęstsze wątpliwości dotyczące analgosedacji i znieczulenia to możliwość odczuwania bólu i odzyskania świadomości podczas zabiegu, wystąpienia nudności i wymiotów po zabiegu oraz nieobudzenia się po zabiegu. Pacjenci odczuwający lęk najczęściej uspokajają się dzięki właściwym informacjom i wyjaśnieniom mającym na celu zmniejszenie stresu okołozabiegowego. Każdy człowiek w codziennym życiu odmiennie wykorzystuje informacje do walki ze stresem. Ze względu na sposób postępowania, można wyróżnić dwa typy osób: ludzi kontrolujących wiedzę na swój temat i starających się ją poszerzać oraz ludzi tej wiedzy unikających. Otrzymanie informacji bezpośrednio od lekarza wskazuje na to, że pacjent jest dla lekarza ważny, a jego troski są szanowane i rozumiane. Dlatego w rutynowej praktyce klinicznej udzielanie informacji, które usprawiedliwiają i wyjaśniają zamierzenia klinicysty, to kolejny sposób zapewnienia pacjenta, że jego poczucie godności i wartości jest respektowane. Trzeba pamiętać, że pacjenci poszukują informacji zebranej i przekazanej w różnym stopniu, w zależności od możliwości ich percepcji, zaś doświadczony klinicysta powinien umieć rozpoznać ich indywidualne potrzeby. Szczególną jest również sytuacja, gdy w czasie analgosedacji do zabiegu diagnostycznego zachodzi konieczność rozszerzenia działania poza czynności, na które uprzednio została wyrażona zgoda pacjenta. Można jej uniknąć przy pobieraniu pisemnej zgody na analgosedację i znieczulenie z załączoną ankietą anestezjologiczną zawierającą informacje na temat analgosedacji i znieczulenia oraz mogących wystąpić rzadkich, ciężkich powikłań znieczulenia oraz związanego z nimi rozszerzenia postępowania. W tekście zgody należy zaznaczyć, że procedura może ulec zmianie bądź też, na przykład, że może zajść konieczność rozszerzenia monitorowania o metody inwazyjne i intubację dotchawiczą oraz wentylację mechaniczną. Zastosowanie analgosedacji do kolonoskopii zwiększa komfort pacjentów i akceptację badania oraz stwarza dogodne warunki dla zespołu endoskopowego. Kolonoskopia wykonywana w analgosedacji dożylnej jest bardziej kosztowna, ale zwiększa skuteczność przeprowadzanej procedury oraz poprawia ocenę zabiegu przez pacjenta, charakteryzującą się również zgodą na ewentualne powtórzenie badania w przyszłości.

Ostatnie dwudziestolecie przyniosło znaczące zmiany w relacjach pomiędzy lekarzem a pacjentem. Istotnym elementem tych zmian stała się ochrona autonomii każdego pacjenta oraz poszanowanie jego integralności cielesnej wyrażone prawem do decydowania o samym sobie. Jest ona obecnie jedną z kluczowych zasad etycznego i zgodnego z prawem działania w medycynie. Obecnie zgodę pacjenta na zabieg medyczny definiuje się jako swobodnie podjęty i wyrażony, według reguł znaczeniowych dostępnych dla innych uczestników procesu medycznego, akt woli pacjenta lub jego przedstawiciela ustawowego, podjęty na podstawie przystępnie udzielonej, rzetelnej informacji dotyczącej wszelkich stadiów postępowania medycznego. Pierwsze sygnały tych zmian, zapoczątkowane w USA w 1950 roku, modyfikowały jedynie powszechnie panującą zasadę paternalizmu, w którym podejmowanie lekarskich decyzji opierało się na własnym przekonaniu, że są one najkorzystniejsze dla pacjenta (1, 2). W dyskusjach i rozważaniach nad coraz częściej pojawiającymi się wątpliwościami o słuszności takiego postępowania istotną rolę odgrywały opracowane w 1948 roku Zasady Norymberskie, a w 1964 roku Helsińska Deklaracja Praw Człowieka. Nakreślały one przede wszystkim zasady obowiązujące w badaniach dokonywanych na ludziach, stały się też podstawą obowiązujących dzisiaj etycznych i prawnych zasad obejmujących całokształt działań w medycynie. Przejawem zachodzących zmian było położenie silnego akcentu na akt zgody pacjenta na interwencję medyczną. W ten sposób z czysto formalnego, uprzednio, traktowania zgody powstała nowa jej koncepcja, określana mianem zgody świadomej (ang. informed consent). W tym nowoczesnym ujęciu wzmocnieniu uległy dwa elementy podejmowania decyzji przez chorego: świadomość oparta na informacji oraz prawo do swobodnego wyrażenia zgody (1, 2). Świadoma zgoda pacjenta na zabieg kolonoskopii i na analgosedację do kolonoskopii jest niezbędnym elementem każdej oceny przedoperacyjnej. Świadoma zgodna jest procesem wspólnego z pacjentem podjęcia decyzji, obejmuje też większość aspektów relacji pacjent-lekarz. Aby uniknąć błędów w pozyskaniu świadomej zgody na postępowanie diagnostyczne i lecznicze, należy zadbać o dobrą dwukierunkową komunikację pacjent-lekarz oraz o gruntowne zrozumienie stosownych prawnych i medycznych definicji oraz wytycznych przyjętego postępowania, jak również obowiązującego w tym zakresie prawa krajowego. Zasady wykonywania zawodu lekarza w Polsce, mimo wielu elementów wspólnych dla współczesnego prawa medycznego w innych krajach europejskich, jak i prawa medycznego w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej, różnią się w szczegółach od obowiązującego prawa poza Polską.