© Borgis - Nowa Medycyna 3/2017, s. 105-113
*Przemysław Ciesielski1, 2, Małgorzata Kołodziejczak1, Paweł Siekierski2
Jakie metody leczenia choroby hemoroidalnej i szczeliny odbytu wybierają proktolodzy?
What therapeutic approaches are chosen by proctologists to treat haemorrhoidal disease and anal fissure?
1Warsaw Proctology Centre, Saint Elizabeth’s Hospital in Warsaw
Head of Centre: Associate Professor Małgorzata Kołodziejczak, PhD
2Department of General Surgery, District Hospital in Wołomin
Head of Department: Krzysztof Górnicki, MD, PhD
Streszczenie
Wstęp. Choroba hemoroidalna i szczelina odbytu są jednymi z najczęściej występujących chorób proktologicznych. Mimo to postępowanie z nimi nie zostało ustandaryzowane w postaci wytycznych, co wpływa na różnorodne ich leczenie.
Cel pracy. Celem pracy była identyfikacja najczęściej proponowanych metod leczenia choroby hemoroidalnej i szczeliny odbytu w lecznictwie zamkniętym i ambulatoryjnym wśród proktologów biorących udział w ankiecie.
Materiał i metody. W trakcie warsztatów proktologicznych, wśród lekarzy w nich uczestniczących przeprowadzono ankietę, w której zapytano o najczęściej stosowane metody leczenia choroby hemoroidalnej i szczeliny odbytu. Oprócz metod leczenia wspomnianych chorób w ankiecie zapytano o miejsce pracy lekarzy. Ankieta miała charakter anonimowy i dobrowolny.
Wyniki. Wypełnione ankiety zwróciło 54% ankietowanych, tj. 60 lekarzy. Najwięcej ankietowanych pracowało w szpitalach powiatowych/miejskich (66%). Najczęstszą metodą operacyjnego leczenia guzków krwawnicowych okazała się metoda Milligana-Morgana (83%). Najczęściej stosowaną metodą ambulatoryjnego leczenia choroby hemoroidalnej była metoda Barona (66%). W operacyjnym leczeniu szczeliny odbytu ankietowani w pierwszej kolejności wybrali wycięcie szczeliny ze sfinkterotomią lub bez sfinkterotomii (46%). Spośród metod ambulatoryjnego leczenia szczeliny odbytu ankietowani najczęściej stosowali rozszerzanie dilatatorem.
Wnioski. Brak standardów postępowania w chorobach proktologicznych wpływa na zmienność decyzji terapeutycznych. Rozbieżności te są zdecydowanie mniejsze w przypadku leczenia choroby hemoroidalnej niż w przypadku leczenia szczeliny odbytu.
Summary
Introduction. Although haemorrhoidal disease and anal fissure belong to the most common proctological conditions, their management has not been standardised in the form of guidelines. Therefore, different therapies are used to treat these diseases.
Aim. The aim of this paper was to identify the most common treatment options proposed for the treatment of haemorrhoidal disease and anal fissure in both in- and outpatient setting based on a questionnaire conducted among proctologists.
Material and methods. Participants of proctology workshops were asked to complete a questionnaire on the most common treatment methods for haemorrhoidal disease and anal fissure. In addition to treatment options for the diseases in question, the respondents were also enquired about their workplace. The questionnaire was anonymous and voluntary.
Results. Completed questionnaires were returned by 54% of respondents (60 physicians). Most of respondents worked in district/urban hospitals (66%). Milligan-Morgan method was the leading surgical technique in haemorrhoidal disease (83%), whereas rubber band ligation was the most common outpatient procedure used in the treatment of this condition (66%). Anal fissure excision with or without sphincterotomy was the most common method used for the surgical treatment of anal fissure (46%). The use of an anal dilator was the most popular outpatient method used in patients with anal fissure.
Conclusions. The lack of standards for the therapeutic management of proctological diseases results in varying therapeutic decisions. These discrepancies are definitely less pronounced in haemorrhoidal disease compared to anal fissure.
Wstęp
Leczenie nienowotworowych chorób proktologicznych w Polsce nie zostało do tej pory ustandaryzowane. Podobnie jak w wielu innych dziedzinach medycyny w naszym kraju, leczenie poszczególnych jednostek chorobowych opiera się na wytycznych środowisk skupiających specjalistów z danej dziedziny. Nie są one jednak obowiązujące, a jedynie zalecane. Do innych czynników wpływających na decyzje diagnostyczno-terapeutyczne z pewnością należą: doświadczenie chirurga-proktologa, zdobyta wiedza teoretyczna (zależna od ośrodka szkolącego i mistrza, u którego odbywało się szkolenie) oraz śledzenie bieżącej literatury tematycznej.
Doskonałym forum wymiany doświadczeń, a tym samym ujednolicenia postępowania są zjazdy, sympozja i warsztaty proktologiczne. W ramach takich spotkań autorzy postanowili zebrać informacje, jakie leczenie jest najczęściej proponowane przez proktologów w podstawowych jednostkach chorobowych. Uzyskane wyniki porównano z wytycznymi Amerykańskiego Towarzystwa Gastroenterologicznego z 2014 roku (1).
Cel pracy
Celem pracy była identyfikacja najczęściej proponowanych metod leczenia choroby hemoroidalnej i szczeliny odbytu w lecznictwie zamkniętym i ambulatoryjnym wśród proktologów biorących udział w ankiecie.
Materiał i metody
Badanie miało charakter ankietowy. W dniu 5.11.2016 roku w Warszawie odbyły się warsztaty proktologiczne, w których wzięło udział 110 lekarzy zajmujących się leczeniem pacjentów z chorobami proktologicznymi. Wszystkim uczestnikom wydano do wypełnienia anonimowe ankiety, w których zebrano informacje na temat miejsca pracy lekarza (uwzględniając podział na ośrodek kliniczny, powiatowy oraz gabinet prywatny) oraz sposobów ambulatoryjnego i szpitalnego leczenia choroby hemoroidalnej i szczeliny odbytu. Dla każdego pytania zaproponowano szereg odpowiedzi. Jeżeli lekarz stosował więcej niż jedną metodę, mógł zaznaczyć więcej niż jedną poprawną odpowiedź. W przypadku braku w arkuszu metody stosowanej przez danego lekarza, pozostawiono możliwość dopisania najczęściej stosowanej przez niego metody w polu „Inna, podać jaka...”. Rycina 1 przedstawia wzór ankiety przedstawionej uczestnikom do wypełnienia.
Ryc. 1. Wzór ankiety przedstawionej uczestnikom warsztatów proktologicznych
Wyniki
Wypełnione ankiety zwróciło 60 uczestników, co stanowiło 54,5% ankietowanych.
Wśród badanych jedynie 30% zadeklarowało, że pracuje/leczy chorych proktologicznych w więcej niż jednym miejscu pracy. W tym: w szpitalach powiatowych/miejskich (66%), gabinetach prywatnych (42%), a 20% lekarzy biorących udział w szkoleniu zadeklarowało leczenie wymienionych chorób w ramach pracy w szpitalu klinicznym. Rycina 2 przedstawia, jakie miejsce leczenia chorych proktologicznych zadeklarowali uczestnicy warsztatów proktologicznych.
Ryc. 2. Miejsce pracy ankietowanych
Spośród operacyjnych metod leczenia choroby hemoroidalnej ankietowani zdecydowanie wybrali metodę Milligana-Morgana (83%), metoda Fergusona została wskazana przez 27% ankietowanych, RAR (ang. recto anal repair) przez 8%, a inne metody wskazane zostały przez 5% badanych. Nikt spośród ankietowanych nie wskazał metody Longo jako sposobu leczenia choroby hemoroidalnej. Rycina 3 przedstawia metody operacyjnego leczenia choroby hemoroidalnej według częstości stosowania przez ankietowanych.
Ryc. 3. Metody operacyjnego leczenia choroby hemoroidalnej
Najczęściej stosowaną metodą ambulatoryjnego leczenia choroby hemoroidalnej wśród ankietowanych okazała się metoda Barona (ang. rubber band ligation – RBL) – 66% oraz skleroterapia – 20%, pozostałe metody, w tym Hemoron, wybrało jedynie 13%. Nikt z ankietowanych nie wskazał na DGHAL jako metody proponowanej w ambulatoryjnym leczeniu choroby hemoroidalnej. Rycina 4 przedstawia metody ambulatoryjnego leczenia choroby hemoroidalnej według częstości ich stosowania przez ankietowanych.
Ryc. 4. Metody ambulatoryjnego leczenia choroby hemoroidalnej
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
29 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
69 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
129 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 78 zł
Piśmiennictwo
1. Kołodziejczak M: Komentarz. [W:] Strzeszyński Ł: Postępowanie w nienowotworowych chorobach odbytnicy i odbytu: omówienie wytycznych American College of Gastroenterology 2014. Md Prokt 2015; 3: 33-34.
2. Kaidar-Person O, Person B, Wexner SD: Hemorrhoidal Disease: A Comprehensive Review. J Am Coll Surg 2007; 204: 102-117.
3. Villalba, H, Abbas MA: Hemorrhoids: Modern Remedies for an Ancient Disease. Perm J 2007; 11(2): 74-76.
4. Winkler R, Otto P, Schiedeck T: Ropne i zapalne schorzenia odbytu. [W:] Dziki A (red.): Proktologia praktyczna. Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2013; 123-134.
5. Nelson RL, Chattopadhyay A, Brooks W et al.: Operative procedure for fissure in ano. Cohrane Database Syst Rev 2011;(11)CD002199. DOI: 10.1002/14651858.CD002199.pub4.
6. Gupta PJ: Treatment of fissure in ano – revisited. Afr Health Sci 2004; 4(1): 58-62.
7. Collins EE, Lund JN: A review of chronic anal fissure management. Tech Coloproctol 2007; 11(3): 209-223. Epub 2007 Aug 3.