Streszczenie
Szczelina odbytu jest po chorobie hemoroidalnej drugą co do częstości występowania chorobą zapalną odbytu. Występuje u około 10% populacji osób po 40. roku życia. Etiopatogeneza powstania szczeliny jest wieloczynnikowa. Aktualnie wstępnym i w większości przypadków jedynym leczeniem szczelin jest leczenie zachowawcze. Wprowadzenie leków o działaniu rozluźniającym mięsień zwieracz wewnętrzny w leczeniu szczelin odbytu zdecydowanie poprawiło skuteczność leczenia, a kwalifikacje do leczenia operacyjnego szczelin uległy znacznemu zaostrzeniu. Jednak zbyt długie leczenie zachowawcze szczeliny może być związane z pułapkami zarówno diagnostycznymi (rak, choroba zapalna jelit), jak i powikłaniami, np. powstaniem przetoki czy zwężenia kanału odbytu. Opóźniona weryfikacja histopatologiczna może opóźnić właściwe rozpoznanie nieodkryptowej przyczyny szczeliny. Szczelina odbytu może wystąpić w przebiegu innych chorób – nowotworu brzegu odbytu, nieswoistych chorób zapalnych jelit, białaczki, choroby Bowena, choroby Pageta, gruźlicy, kiły, zakażenia wirusem HIV. Autorzy omawiają powikłania przewlekle leczonej szczeliny na podstawie przykładów pacjentów długo leczonych zachowawczo.

Summary
Anal fissure is the second leading inflammatory condition of the anus after haemorrhoidal disease. It affects about 10% of population aged over 40 years. The etiopathogenesis of anal fissure is multifactorial. Conservative treatment is currently considered to be an initial and, in most cases, the only therapeutic option. The introduction of internal sphincter relaxants in the treatment of anal fissure has definitely improved therapeutic efficacy. At the same time, the qualification criteria for surgical treatment of anal fissure have become more rigorous. However, prolonged conservative treatment of anal fissure may be associated with both diagnostic (cancer, inflammatory bowel disease) and complication-related (fistula-in-ano or anal stricture) traps. Late histopathological verification may delay proper diagnosis of a non-cryptic cause of anal fissure. The tear may also develop in the course of other diseases, such as cancer of the anal verge, inflammatory bowel disease, leukaemia, Bowen’s disease, Paget’s disease, tuberculosis, syphilis or HIV infection. The paper discusses complications of chronically treated anal fissure based on the examples of patients receiving long-term conservative treatment.