Streszczenie
Wstęp. Aktywność fizyczna jest podstawą naszej codzienności. Wyłonienie stomii wiąże się często z ograniczeniem poziomu aktywności, co może prowadzić do spadku sprawności i samodzielności oraz obniżenia jakości życia osób ze stomią.
Cel pracy. Określenie poziomu aktywności fizycznej stomików, barier i motywów jej podejmowania, preferowanych form aktywności oraz wzajemnych zależności pomiędzy poziomem aktywności a czynnikami biopsychospołecznymi.
Materiał i metody. W badaniach wzięło udział 29 pacjentów po wyłonieniu kolostomii (79,2%), ileostomii (13,7%) bądź urostomii (13,7%); 14 kobiet (48,3%) i 15 mężczyzn (51,7%), średnia wieku 72,2 roku (± 13,7), BMI 28 (± 4,5), średni czas życia ze stomią 75 miesięcy (min. 1; max. 288). Główną przyczyną wyłonienia stomii był nowotwór. W badaniu zastosowano skróconą wersję Międzynarodowego Kwestionariusza Aktywności Fizycznej (IPAQ) oraz autorskiego kwestionariusza osobowego.
Wyniki. 69% badanych uznało się za aktywnych fizycznie, 83% zaobserwowało obniżenie aktywności po wyłonieniu stomii. Najczęściej wybieranymi formami aktywności były: spacer, aktywność na działce i gimnastyka. Główne motywy podejmowania aktywności to: lepsze zdrowie, sprawność i samopoczucie. Bariery to przede wszystkim ryzyko powikłań (48,3%) i przyzwyczajenie do innych, nieaktywnych form spędzania wolnego czasu (48,3). 48% badanych uznaje za możliwe rozszczelnienie zaopatrzenia stomijnego podczas wysiłku fizycznego. Informacje na temat aktywności fizycznej stomicy czerpią głównie z czasopism i poradni stomijnych. Aktywność osób z ileostomią jest mniejsza w porównaniu do osób z kolostomią. Stwierdzono ujemną korelację poziomu aktywności z wiekiem badanych.
Wnioski. IPAQ jest przydanym narzędziem do oceny osób ze stomią. Poziom aktywności fizycznej jest ujemnie skorelowany z wiekiem stomików. Preferowaną formą aktywności osób ze stomią są spacery. Potrzebne są dalsze badania nad aktywnością fizyczną osób ze stomią.

Summary
Introduction. Physical activity is the cornerstone of our daily living. Stoma surgery, also known as ostomy formation, frequently leads to limiting daily physical activity, and may thus result with decreased overall fitness and quality of life in stoma patients.
Aim. Evaluation of stoma patients’ physical activity levels, identifying the existing barriers for taking up physical activity and the motivation for staying physically active, the preferred forms of physical activity, as well as the relationship between the physical activity level and the biological, psychological and social factors.
Material and methods. The study covered 29 patients after colostomy (79.2%), ileostomy (13.7%) or urostomy (13.7%), including 14 women (48.3%) and 15 men (51.7%), with a mean age of 72.2 (± 13.7) years old, mean BMI 28 (± 4.5), mean time after stoma surgery 75 months (min.1; max. 288). Cancer was the main cause for stoma surgery in the studied group of patients. The short version of International Physical Activity Questionnaire (IPAQ) and a proprietary personal questionnaire were used as survey tools in the study.
Results. 69% of the respondents considered themselves physically active, whilst 83% reported a decrease in their level of physical activity due to stoma surgery. The most popular forms of physical activity in the studied group included walking, working in the garden and doing gentle exercises. The primary motivation for staying active were better health, overall fitness and sense of wellbeing, whilst the reported barriers included risk of complications (48.3%) and being used to other, inactive forms of leisure. 48% of the studied patients considered it possible for their appliance system to leak during physical activity. The activity level of ileostomy patients is lower than that of colostomy patients. A negative correlation between the level of physical activity and the age of the studied patients has been found.
Conclusions. IPAQ is a useful tool for the evaluation of ostomates. The level of physical activity correlates negatively with the patients’ age. Walking is the most popular form of physical activity among ostomates.