Streszczenie
Zaburzenia defekacji są częstym problemem i obejmują całe spektrum dolegliwości – od zaparć po trudności z utrzymaniem stolca. Diagnostyka zaburzeń wypróżniania obok wizyty u chirurga-proktologa często wymaga oceny urologicznej i ginekologicznej. Klinicysta jest w stanie wykryć wiele patologii mogących stanowić przyczynę trudności z defekacją (np. pełnościenne wypadanie odbytnicy, obniżenie napięcia zwieraczy, chorobę hemoroidalną) już w badaniu fizykalnym. Dużą grupę zmian patologicznych można stwierdzić w standardowych metodach diagnostycznych, m.in. badaniu endoskopowym jelita grubego, w badaniach obrazowych miednicy typu tomografia, rezonans magnetyczny, badanie ultrasonograficzne przezbrzuszne, transrektalne i transwaginalne. Jednak istnieje grupa patologii, która uwidacznia się dopiero w badaniu czynnościowym miednicy. Należą do nich m.in.: rektocele, sigmoidocele, enterocele, wewnętrzne wgłobienia, cystocele, zespół spastycznej miednicy. Defekografię wykonuje się standardowo pod kontrolą aparatu rentgenowskiego lub w rezonansie magnetycznym. Ocenę czynnościową miednicy można również wykonać w ultrasonograficznym badaniu przezkroczowym. Defekografia składa się z czterech faz badania: w spoczynku, podczas wstrzymywania wypróżnienia, w czasie parcia oraz defekacji. Badania czynnościowe miednicy pomagają oddzielić chorych z zaburzeniami wypróżniania wymagających zabiegu operacyjnego od grupy, u której wystarczające będzie postępowanie zachowawcze (ćwiczenia, elektrostymulacja). Pomaga również wybrać metodę oraz dostęp zabiegu operacyjnego, a także wyselekcjonować chorych, u których będzie potrzebne postępowanie bardziej interdyscyplinarne.

Summary
Evacuatory difficulty is a common problem covering a large spectrum of disorders, from constipation to faecal incontinence. In addition to a visit to a surgeon-proctologist, the diagnosis of impaired defecation often requires urological and gynaecological evaluation. Many pathologies causing evacuatory difficulty, such as full thickness rectal prolapse, reduced sphincter tone and haemorrhoidal disease, can be detected by clinicians already at the stage of physical examination. A large group of pathologies may be detected using standard diagnostic techniques such as colonoscopy and pelvic imaging, e.g. computed tomography, magnetic resonance, and transabdominal/transrectal/transvaginal ultrasonography. However, certain abnormalities are only visible during functional pelvic examination. These include rectocele, sigmoidocele, enterocele, internal intussusception, cystocele, and spastic pelvic floor syndrome. Defecography is guided by either X-ray or MRI. Pelvic function may be also assessed using transperineal ultrasonography. Defecography involves 4 phases: rest, forced contraction, strain, and defecation. The anorectal angle and, in the case of MRI, the PCL line (which is a reference point for most measurements), are determined in order to evaluate the position and mobility of pelvic organs. Pelvic function evaluation helps differentiate patients with evacuatory difficulties requiring surgical intervention from those who need conservative treatment (exercises, electrostimulation). Furthermore, it helps choose an appropriate technique and surgical access, as well as select patients requiring a more interdisciplinary approach.