Streszczenie
Wstęp. Zapalenie przyzębia jest chorobą tkanek podtrzymujących ząb, które warunkują normę morfologiczno-czynnościową uzębienia ludzkiego. Kluczową rolę w rozwoju zapalenia przyzębia pełni biofilm bakteryjny, który akumuluje się w obecności czynników miejscowych. Wczesna i precyzyjna diagnostyka czynników ryzyka sprzyjających odkładaniu się płytki nazębnej stanowi podstawę leczenia oraz profilaktyki.
Cel pracy. Celem pracy jest ocena wpływu nawisających wypełnień na brzeg kości wyrostka zębodołowego szczęki i części zębodołowej żuchwy na podstawie zdjęć pantomograficznych. Ponadto dokonano korelacji pomiędzy rodzajem wypełnienia a wielkością ubytku kostnego.
Materiał i metody. Wykonano analizę retrospektywną 200 zdjęć pantomograficznych obrazujących wypełnienia w zębach stałych, przy użyciu programu Planmeca Romexis Viewer®. 113 zdjęć poddano dalszej analizie ze względu na obecność jednoimiennego zęba w łuku. W badaniu uwzględniono: wiek, płeć pacjentów, ogólny stan kości wyrostka zębodołowego szczęki lub części zębodołowej żuchwy, obecność i prawidłowość kontaktów z zębami przeciwstawnego łuku, stan zęba sąsiadującego z nawisem. Oceniono również rodzaj nieprawidłowego wypełnienia. Wyniki poddano analizie statystycznej, przyjmując poziom istotności p < 0,05.
Badanie uzyskało zgodę Komisji Bioetycznej WUM nr: KB/115/A/2012.
Wyniki. W przeprowadzonym badaniu uzyskano dane określające częstość występowania nawisów wypełnień, ich rozległości, rodzaju wypełnienia oraz ubytku, któremu towarzyszą. Największą wartość nawisu uzyskano przy wypełnieniach klasy II według Blacka MOD (1,15 mm; p < 0,03), przy ubytkach OD średnia wielkość nawisu była mniejsza (0,91 mm; p < 0,001). Uzyskano korelację dodatnią pomiędzy nawisem przy wypełnieniu MOD a wielkością defektu kostnego mierzonego na zdjęciu radiologicznym (R = 0,51; p = 0,03).
Wnioski. Przeprowadzone badanie wykazało istotną, dodatnią korelację pomiędzy średnią wielkością nawisu wypełnienia a ilością utraty kości mierzoną w badaniu radiologicznym. Dodatkowe badanie radiologiczne stanowi istotną pomoc w diagnostyce czynników ryzyka zapalenia przyzębia.

Summary
Introduction. Periodontitis is a condition of tooth supporting structures, which are responsible for normal dental morphology and function. Bacterial biofilm formation in the presence of local risk factors plays a fundamental role in the development of periodontitis. Early and accurate detection of risk factors which promote dental plaque accumulation is the basis of treatment and prophylaxis.
Aim. The aim of the study was to assess overhanging dental restorations and their impact on the maxillary alveolar process margin and the alveolar mandible based on panoramic radiography. Furthermore, the correlation between the type of restoration and the magnitude of bone loss was analysed.
Material and methods. A retrospective analysis of 200 panoramic radiographs showing restorations in permanent dentition was performed using the Planmeca Romexis Viewer software. Further analysis included 113 radiographs with the presence of a homologous tooth on the opposite side of the dental arch. In the study, we analysed the following variables: age, gender, the bone level, occlusal contact points between the opposite teeth and the condition of the tooth adjacent to overhanging dental restoration. We also assessed the type of incorrect dental restoration according to G.V. Black classification. The obtained data was analysed statistically, with p < 0.005 considered statistically significant.
The study was approved by the Bioethics Committee of the Medical University of Warsaw (approval no. KB/115/A/2012).
Results. We obtained data on the prevalence and magnitude of overhanging dental restorations, the type of restoration and the coexisting bone lesion. The largest size of the overhanging dental restoration was associated with Class II (according to G. V. Black) mesio-occlusal-distal cavities (1.15 mm; p < 0.03), whereas the smallest ones were observed for occlusal-distal cavities (0.91 mm; p < 0.001). The Spearman’s rank correlation coefficient between mesio-occlusal-distal cavities and radiographically measured size of bone lesions was positive (R = 0.51; p = 0.03).
Conclusions. The conducted study revealed a significant positive correlation between the mean size of overhangs and radiographically measured size of bone loss. Adjunctive radiology is an important aid in the detection of risk factors for periodontitis.