*Danuta Sobolewska1, Dagmara Wróbel1, Klaudia Michalska2
Bauhinia forficata Link – brazylijskie drzewo storczykowe
Bauhinia forficata Link – Brazilian orchid tree
1Katedra Farmakognozji, Wydział Farmaceutyczny, Uniwersytet Jagielloński – Collegium Medicum, Kraków
Kierownik Katedry: dr hab. Irma Podolak
2Instytut Farmakologii, Zakład Fitochemii, Polska Akademia Nauk, Kraków
Dyrektor Instytutu: prof. dr hab. Władysław Lasoń
Streszczenie
Bauhinia forficata jest gatunkiem szeroko rozpowszechnionym na obszarze Brazylii. Ze względu na jej dekoracyjne, podobne do storczyków kwiaty często nazywana jest brazylijskim drzewem storczykowym. W medycynie tradycyjnej liście tej rośliny stosowane są powszechnie jako środek obniżający poziom glukozy we krwi w leczeniu cukrzycy. Uważa się, że związkiem czynnym surowca, odpowiedzialnym za efekt hipoglikemiczny, jest glikozyd flawonoidowy kemferytryna. Badania zawartości tego flawonoidu w liściach wykazały, że w dużym stopniu zależy ona od miejsca zbioru oraz sposobu ekstrakcji materiału roślinnego. Oprócz leczenia cukrzycy wyciągi z liści są również wykorzystywane w terapii kamicy moczowej i hipercholesterolemii. W artykule przedstawiono cechy morfologiczne Bauhinia forficata oraz warunki siedliskowe, jakie preferuje. Zaprezentowano wyniki badań składu chemicznego rośliny ze szczególnym uwzględnieniem frakcji flawonoidowej. Skrótowo opisano kierunki aktywności farmakologicznej, w tym hipoglikemicznej, przeciwdrobnoustrojowej i przeciwutleniającej. Przedstawiono zastosowanie wyciągów z B. forficata w brazylijskiej medycynie ludowej, tradycyjne formy aplikacji ekstraktów sporządzanych z różnych części morfotycznych rośliny oraz inne potencjalne możliwości wykorzystania tego gatunku w lecznictwie.
Summary
Bauhinia forficata is a widely distributed species in Brazil. Because of its decorative, orchid-like flowers, it is often called the Brazilian orchid tree. In traditional medicine, the leaves of this plant are widely used as glucose-lowering agent in the treatment of diabetes mellitus. The flavonoid glycoside – kaempferitrin is believed to be the active compound responsible for the hypoglycaemic effect. Quantitative studies of this flavonoid in the leaves have shown that its content depends to a large extent on the place of harvest and the method of extraction of plant material. Apart from their application to diabetic patients, leaf extracts are also used in the treatment of urolithiasis and hypercholesterolemia. The article presents the morphological characteristics of Bauhinia forficata and its preferred habitat conditions. The results of the chemical composition study on this plant species are presented, with particular reference to the flavonoid fraction. Moreover, pharmacological activities reported for this plant species, including hypoglycemic, antimicrobial and antioxidative activity, are briefly described. The use of B. forficata extracts in Brazilian folk medicine, traditional forms of application of extracts made from various morphotic parts of the plant and other potential uses of this species in medicine are also presented.
Bauhinia forficata Link – brazylijskie drzewo storczykowe
Rodzaj Bauhinia, obejmujący według różnych źródeł piśmiennictwa od 300 do 350 gatunków, jest jednym z liczniejszych w rodzinie Fabaceae (Bobowate) (1-3). Aczkolwiek zgodnie z klasyfikacją Wunderlina z 2010 roku dotyczącej plemienia Cercideae liczebność tego rodzaju (na podstawie badań molekularnych sekwencji ITS rDNA) jest szacowana jedynie na 150-160 gatunków (4).
Nazwa rodzajowa Bauhinia została wprowadzona do nomenklatury botanicznej w 1753 r. przez Karola Linneusza na cześć francusko-szwajcarskich botaników Gasparda i Jeana Bauhin (5, 6).
Rodzaj Bauhinia pochodzi prawdopodobnie z Azji (7). Obecnie jego przedstawiciele występują powszechnie w strefie tropikalnej naszego globu. Są to najczęściej drzewa (np. Bauhinia malabarica) i krzewy (np. B. galpinii), rzadziej pnącza (np. B. corymbosa). Niektóre gatunki mogą występować zarówno w formie drzewiastej, jak i krzewiastej, względnie jako krzewy i pnącza. Ze względu na atrakcyjne dwuklapowe liście oraz różnobarwne kwiaty rośliny te często są sadzone jako ozdobne. Podobieństwo ich kwiatów do kwiatów storczyków sprawia, iż w odniesieniu do przedstawicieli Bauhinia stosuje się określenie orchid tree – drzewo storczykowe (8). Dużą zaletą tych roślin jest szybki wzrost, co ma szczególne znaczenie w renowacji zdegradowanych użytków zielonych czy w pozyskiwaniu drewna (6, 9).
Różne gatunki Bauhinia są wykorzystywane w medycynie tradycyjnej w leczeniu stanów zapalnych i zakażeń górnych dróg oddechowych, skóry oraz układu moczowo-płciowego. Stosuje się je również jako środki ułatwiające usuwanie szkodliwych produktów przemiany materii, moczopędne, obniżające poziom cukru, a także przeciwbólowe (2, 10).
Charakterystyka Bauhinia forficata
Bauhinia forficata jest gatunkiem drzewiastym, czasem wysokim krzewem, szeroko rozpowszechnionym na obszarze Brazylii (11). Występuje również w północno-wschodniej części Argentyny oraz tropikalnych rejonach Peru i Paragwaju. Jej stanowiska są także spotykane w innych krajach Ameryki Południowej: Boliwii, Urugwaju, Surinamie, a także w południowych rejonach Ameryki Północnej – Meksyku i na Florydzie (10, 12). Przedstawiciele tego gatunku rosną również poza Ameryką, np. w Australii i Hiszpanii.
Bauhinia forficata jest typową rośliną dla atlantyckiego lasu deszczowego, spotykaną głównie na obrzeżach lasów, także wzdłuż dróg. Gatunek ten występuje najczęściej na terenach wilgotnych, równinach aluwialnych, rzadziej w rejonach pagórkowatych (13, 14).
W piśmiennictwie anglojęzycznym B. forficata często nazywana jest Brazilian orchid tree – brazylijskie drzewo storczykowe (15). Jak wspomniano wcześniej, wynika to z obecności niezwykle dekoracyjnych, podobnych do storczyków kwiatów oraz szerokiego rozprzestrzenienia na obszarze Brazylii. W kraju tym potocznie roślinę tę nazywa się także pata de vaca lub unha de vaca (tłumaczone jako „krowie kopyto/racica”). Nazwy zwyczajowe oraz łacińska nazwa gatunkowa (forficata, którą można tłumaczyć jako „nożyczkowata”) wiążą się z charakterystycznym dwudzielnym kształtem liści. Czasem stosowane są inne nazwy tradycyjne: insulina vegetal, casco de vaca, mororó, pata de boi, unha de boi, unha de anta (16).
Dekoracyjne, intensywnie zielone liście ułożone są naprzemianlegle. Określane są jako ogonkowe – dł. ogonka to ok. 2-3 cm (17). Blaszka liściowa, o wymiarach 5-6 cm szerokości i 7-12 cm długości, ma wcięcie od górnej krawędzi do około połowy długości liścia. Jest całobrzega. Liście są gładkie lub ich dolna strona jest delikatnie omszona. Unerwienie liścia jest dłoniaste.
W Brazylii roślina najczęściej kwitnie od października do stycznia (13). Białe lub kremowe kwiaty kształtem przypominają kwiaty storczyków. Są duże – osiągają długość 8-13 cm. Korona kwiatów jest 5-płatkowa. Płatki są wydłużone, lancetowate, na brzegach poszarpane. Od późnych godzin popołudniowych (17-18) aż do świtu wydzielają słodki, lekko cytrynowy zapach, najintensywniejszy około godziny 21. Są zapylane przez ćmy (13). Pręcikowie tworzą dwa okółki złożone z 5 krętych, białych pręcików, których długość jest równa lub większa od długości płatków korony. Słupek jest dłuższy niż pręciki (18).
Roślina wytwarza owoce w postaci suchych, płaskich strąków, podobnych do owoców mimozy, osiągających długość średnio od 15 do 23 cm i szerokość 2-3 cm (6, 19). Zawierają od 10 do 18 owalnych nasion (0,5-1 cm długości oraz 0,3-0,5 cm szerokości), których barwa zależy od terminu zbioru owoców (20). Zbierane w listopadzie są oliwkowe, natomiast nasiona grudniowe są ciemnobrązowe.
Pień drzewa pokryty jest szarobrązową, głęboko spękaną korą, na której obecne są ciernie rozmieszczone co kilkanaście centymetrów. Ciernie, wykształcone z przylistków, obecne są również na pędach bocznych. Roślina wytwarza pozakwiatowe, niewidoczne z zewnątrz nektarniki, które są osadzone w kolcach (21).
W obrębie gatunku wyróżnia się podgatunki (1):
Bauhinia forficata Link subsp. forficata (sect. Pauletia), syn.: Bauhinia forficata Link var. longiflora (Bong.) Benth., Bauhinia brasiliensis Vogel, Bauhinia breviloba Benth., Bauhinia forficata Link var. latifolia Benth. Jest to drzewo (13-15 m wysokie) lub krzew (5-7 m wysoki) szeroko rozpowszechniony we wschodnich stanach Brazylii: Alagoas, Bahia, Espírito Santo, Minas Gerais, Paraná, Pernambuco, Piauí, Rio de Janeiro, Santa Catarina i São Paulo. Występuje głównie w lesie atlantyckim, lasach deszczowych na południu stanu Bahia i obszarach płaskowzgórzowych Espírito Santo. Roślina jest spotykana na przydrożach, pastwiskach i plantacjach kakaowca. Wytwarza pąki kwiatowe z ostrymi wierzchołkami; liście u podstawy są ścięte lub zaokrąglone.
Bauhinia forficata Link var. platypetala (Burch. ex Benth.) Wunderlin = Bauhinia platypetala Burch. ex Benth. Występuje jako drzewo osiągające 4-10 m wysokości lub krzew (1,5-3 m wysokości) na obszarze Boliwii i Brazylii: w stanach Goiás, Maranhão, Mato Grosso, Pará, Piauí i Tocantins. Rośnie głównie na obszarze amazońskiego lasu deszczowego, w strefie Mata dos Cocais i przyległym cerrado. Szerokość liści jest większa niż długość; mają kształt odwróconego serca; kielich kwiatowy w postaci cienkiej rurki.
Bauhinia forficata Link subsp. pruinosa (Vogel) Fortunato & Wunderlin (sect. Pauletia, ser. Aculeatae); syn.: Bauhinia pruinosa Vogel, Bauhinia candicans Benth. Podgatunek ten może mieć postać drzewa (do 10 m wysokości), małego drzewka (1-4 m wysokości) lub krzewu. Rośnie na obszarach Argentyny, Paragwaju, Urugwaju, Boliwii oraz w Brazylii w stanach Paraná, Rio Grande do Sul, Santa Catarina i São Paulo. Występuje głównie w klimacie podzwrotnikowym, jest spotykany w lesie atlantyckim, na skraju lasów, polanach, przydrożach. Wytwarza duże, efektowne kwiaty, z szerokimi jajowatymi płatkami, dlatego jest uprawiany w Brazylii jako roślina ozdobna. Ma zaokrąglone lub sercowate u podstawy liście.
Skład chemiczny
Pomimo szerokiego zastosowania w medycynie tradycyjnej, Bauhinia forficata jest stosunkowo słabo zbadana pod kątem składu chemicznego. Analizy fitochemiczne tego gatunku rozpoczęły się dopiero w latach 80 XX wieku. Iribarren i Pomilio wyizolowali z B. candicans (=Bauhinia forficata Link subsp. purinosa) 3-O-β-D-ksylopiranozyd sitosterolu (22). Poza tym w 1987 r. wyodrębnili oni z tego samego podgatunku 3-O-α-D-ksyluronofuranozyd sitosterolu i 3-O-α-riburonofuranozyd sitosterolu (23).
Wstępna analiza fitochemiczna liści B. forficata przeprowadzona przez Miyake i wsp. (24) wskazywała na obecność w surowcu alkaloidów, flawonoidów, śluzów, olejku eterycznego oraz garbników. W badaniach z 2000 r. prowadzonych na ekstraktach z różnych części morfotycznych B. forficata – pni, gałęzi i liści, stwierdzono obecność steroidów i terpenów we wszystkich analizowanych surowcach (25). Kemferytrynę –
3,7-di-O-ramnozyd kemferolu (ryc. 1), zidentyfikowano jedynie w liściach.
Ryc. 1. Kemferytryna – 3,7-di-O-ramnozyd kemferolu
W późniejszych latach większość badań fitochemicznych poświęcono obecnym w liściach flawonoidom, w tym głównie kemferytrynie, którą uważa się za najważniejszy składnik czynny surowca. Zawartość tych polifenoli w ekstraktach może różnić się zarówno pod względem jakościowym, jak i ilościowym, w zależności od miejsca zbioru surowca oraz sposobów ekstrakcji. Wyniki badań analizy jakościowej flawonoidów, zidentyfikowanych w liściach zebranych z roślin w różnych regionach Ameryki Południowej (oraz poza nią), zestawiono w tabeli (tab. 1) (26-29). Stwierdzono, że flawonoidy z podstawnikiem przy węglu C-7, które stanowią główną frakcję tej grupy związków w Bauhinia forficata Link (ponad 70%), nie występowały w liściach B. forficata subsp. purinosa pochodzących z Portugalii (28).
Tab. 1. Związki flawonoidowe występujące w liściach brazylijskiego drzewa storczykowego, pozyskanych z różnych stanowisk (26-29)
| Związek flawonoidowy | B. forficata (26) Brazylia, Santa Catarina | B. platypetala (27) Brazylia, Piauí | B. forficata (28) Brazylia, Santa Catarina | B. forficata subsp. purinosa (28) Portugalia | B. forficata subsp. purinosa (29) Argentyna |
| 3-O-(2-ramnozylo)-rutynozyd-7-O-ramnozyd kwercetyny | | | + | | |
| 3-O-(2-ramnozylo)-glukozyd-7-O-ramnozyd kemferolu | | | + | | |
| 3-O-(2-ramnozylo)-rutynozyd-7-O-ramnozyd 3-kemferolu | | | + | | |
| 3-O-rutynozyd-7-O-ramnozyd kwercetyny | | | + | | |
| 3-(2/3/4-di-ramnozylo)-glukozyd kemferolu | | | + | + | |
| 3-O-(6-ramnozylo)-glukozyd]-7-O-ramnozyd kemferolu | + | | | | |
| 3-O-(2-ramnozylo)-rutynozyd kemferolu | | | | | + |
| 3-O-(2-ramnozylo)-rutynozyd kemferolu + 3-O-arabinopiranozyd mirycetyny | | | + | + | |
| 3-O-rutynozyd-7-O-ramnozyd kemferolu | | | + | | |
| 3,7-di-O-ramnozyd kwercetyny + 3-O-rutynozyd kwercetyny | | | + | + | |
| 3,7-di-O-ramnozyd kwercetyny | + | | | | |
| 3-O-robinozyd kemferolu | | | + | + | |
| 3,7-di-O-ramnozyd kemferolu (kemferytryna) | + | + | + | | + |
| 3-O-rutynozyd kemferolu | | | + | + | + |
| 3-O-ramnozyd kemferolu | | | + | | |
| 3-O-(2-ramnozylo)-rutynozyd kwercetyny | | | | | + |
| 3-O-rutynozyd kwercetyny | | + | | | + |
| 3-O-(6-ramnozylo)-glukozyd-7-O-ramnozyd kwercetyny | + | | | | |
Badania zawartości kemferytryny w materiale roślinnym zebranym w dwóch rejonach Brazylii wykazały znaczne różnice ilościowe tego flawonoidu (15). Duży wpływ na zawartość związku w wyciągach miał również rozpuszczalnik użyty do ekstrakcji: w rejonie Telemaco Borba, Parana w wyciągu wodnym zawartość kemferytryny wyniosła 368,68 g/ml, a w wodno-alkoholowym – 1952,59 g/ml, natomiast w rejonie Itajai, Santa Catarina w wyciągu wodnym 77,91 g/ml, a w wodno-alkoholowym zawartość kemferytryny wyniosła 211,61 g/ml.
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
29 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
69 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
129 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 78 zł
Piśmiennictwo
1. Vaz AMSF, Tozzi AMGA. Sinopse de Bauhinia sect. Pauletia (Cav.) D.C (Leguminosae: Caesalpinoideae: Cercideae) no Brasil. Rev Bras Bot 2005; 28:477-91.
2. Cechinel Filho V. Chemical composition and biological potential of plants from the genus Bauhinia. Phytother Res 2009; 23:1347-54.
3. Sinou C, Forest F, Lewis GP i wsp. The genus Bauhinia s.l. (Leguminosae): a phylogeny based on the plastid trnL-trnF region. Botany 2009; 87:947-60.
4. Wunderlin RP: Reorganization of the Cercideae (Fabaceae: Caesalpinioideae). Phytoneuron 2010; 48:1-5.
5. Curtis’s Botanical Magazine 1840; 66(ser. 2, vol. 13):3741. Academic Press, University of Chicago, w formie cyfrowej.
6. Silva López RE, Santos BC. Bauhinia forficata Link (Fabaceae). Revista Fitos 2015; 9(3):161-252.
7. Meng HH, Jacques FMB, Su T i wsp. New biogeographic insight into Bauhinia s.l. (Leguminosae): integration from fosil records and molecular analyses. BMC Evol Biol 2014; 14:181-94.
8. Lin Y, Wong WO, Shi G i wsp. Bilobate leaves of Bauhinia (Leguminosae, Caesalpinioideae, Cercidae) from the middle Miocene of Fujian Province, southeastern China and their biogeographic implications. BMC Evol Biol 2015; 15.
9. Medeiros G, Silva H, Luiz Farias Cavalcanti M i wsp. Autecologia Bauhínia forficata L. – Espècie ameaçada de extinção no ecossistema da Caatinga. Rev Biol Cien Terra 2003; 3(2).
10. Taylor L. Herbal Secrets of the Rainforest. Sage Press Inc, Austin 2003.
11. GBIF Secretariat (2017). GBIF Backbone Taxonomy. Checklist dataset https://doi.org/10.15468/39omei accessed via GBIF.org on 2018-07-02.
12. Contu S 2012. Bauhinia forficata. The IUCN Red List of Threatened Species 2012: http://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2012.RLTS.T19891692A20026721.en.
13. Neto HFP: Floral biology and breeding system of Bauhinia forficata (Leguminosae: Caesalpinioideae), a moth-pollinated tree in southeastern Brazil. Braz J Bot 2013; 36(1):55-64.
14. Silva ED, Tozzi AM, Meireles LD. Leguminosae in an altitudinal gradient in the Atlantic forest of Serra do Mar State Park, Sao Paulo, Brazil. Biota Neotropica 2016; 16(1):1-15.
15. Pinheiro T, Johansson L, Pizzolatti M i wsp. Comparative assessment of kaempferitrin from medicinal extracts of Bauhinia forficata Link. J Pharm Biomed Anal 2006; 41:431-6.
16. Uggioni DC. Estudo etnobotanico de Bauhinia forficata Link e Hovenia dulcis Thunb: Monografia de Curso de Pós-graduação Lato Sensu 2012. http://repositorio.unesc.net/handle/1/1168.
17. Lusa MG, Bona C. Análise morfoanatômica comparativa da folha de Bauhinia forficata Link e B. variegata Linn. (Leguminosae, Caesalpinioideae). Acta Bot Bras 2009; 23(1):196-211.
18. Flora Brasiliensis 2006; 1840-1906; 15(2):200-201. Online http://florabrasiliensis.cria.org.br/taxonCard?id=FB2744.
19. Almeida MV, Silva H, Farias MLC i wsp. Morfologia do fruto, semente e plântula do Mororó (ou pata de vaca) Bauhína forficata Linn. Rev Biol Cien Terra 2003; 3(2):78-91.
20. Costa Silva GM, Silva H, Almeida MV i wsp. Morfologia do fruto, semente e plântula do Mororó (ou pata de vaca) – Bauhína forficata Link. Rev Biol Cien Terra 2003; 3(2).
21. Gonzalez AM, Marazzi B. Extrafloral nectaries in Fabaceae: filling gaps in structural and anatomical diversity in the fami-ly. Bot J Linneae Soc 2018; 187(1):26-45.
22. Iribarren AM, Pomilio AB. Sitosterol 3-O-beta-xylopyranoside from Bauhinia candicans. Phytochem 1984; 23(9):2087-8.
23. Iribarren AM, Pomilio AB. Sitosterol 3-O-alfa-xyluronofuranoside from Bauhinia candicans. Phytochem 1987; 26(3):857-8.
24. Miyake ET, Akisue G, Akisue MK. Caracterização farmacognóstica da pata-de-vaca Bauhinia forficata Link. Rev Bras Farmacogn 1986; 1(1):58-68.
25. Silva KL, Biavatti MW, Leite SN i wsp. Phytochemical and pharmacognostic investigation of Bauhinia forficata Link (Leguminosae). Z Naturforsch 2000; 55c:478-80.
26. Pizzolatti MG, Szpoganicz ACB, Sousa E i wsp. Flavonóides glicosilados das folhas e flores de Bauhinia forficata (Leguminosae). Quim Nova 2003; 26(4):466-9.
27. Santos FJB, Moura DJ, Peres VF i wsp. Genotoxic and mutagenic properties of Bauhinia platypetala extract, a traditional Brazilian medicinal plant. J Ethnopharmacol 2012; 144:474-82.
28. Ferreres F, Gil-Izquierdo A, Vinholes J i wsp. Bauhinia forficata Link authenticity using flavonoids profile: relation with their biological properties. Food Chem 2012; 134(2):894-904.
29. Santos M, Fortunato RH, Spotorno VG. Analysis of flavonoid glycosides with potential medicinal properties on Bauhinia uruguayensis and Bauhinia forficata subspecies purinosa. Nat Prod Res 2018; 5:1-5.
30. Santos FJB, Lima SG, Cerqueira GS i wsp. Chemical composition and anxiolytic-like effects of the Bauhinia platypetala. Rev Bras Farmacogn 2012; 22(3):507-16.
31. Lim H, Lim Y, Cho Y i wsp. Induction of apoptosis in the HepG2 cells by HY53, a novel natural compound isolated from Bauhinia forficata. J Microbiol Biotechnol 2006; 16(8):1262-8.
32. Lim H, Kim MK, Lim Y i wsp. Inhibition of cell-cycle progression in HeLa cells by HY52, a novel cyclin-dependent kinase inhibitor isolated from Bauhinia forficata. Cancer Lett 2006; 233(1):89-97.
33. Silva-Lucca RA, Andrade SS, Silva Ferreira R i wsp. Unfolding studies of the cysteine protease baupain, a papain-like enzyme from leaves of Bauhinia forficata: effect of pH, guanidine hydrochloride and temperature. Molecules 2014; 19:233-46.
34. Sartorilli P, Correa DS: Constituents of essential oil from Bauhinia forficata Link. J Essent Oil Res 2007; 19(5):468-9.
35. Faria RAPG, Neto MA, Pinto LS i wsp. Caracterização química parcial e bioquímica de sementes de Bauhinia forficata Link. ALAN 2004; 54(3):349-53.
36. Silva MCC, Santana LA, Mentele R i wsp. Purification, primary structure and potential functions of a novel lectin from Bauhinia forficata seeds. Process Biochem 2012; 47:1049-59.
37. Pontes MAN, Lima DS, Oliveira HM i wsp. Bauhinia forficata Link. e sua a ação hipoglicemiante. Arch Health Invest 2017; 6(11):509-12.
38. Trojan-Rodrigues M, Alves TLS, Soares GLG i wsp. Plants used as antidiabetics in popular medicine in Rio Grande do Sul, southern Brazil. J Ethnopharmacol 2012; 139:155-63.
39. Russo EM, Reichelt AA, De-Sa JR i wsp. Clinical trial of Myrcia uniflora and Bauhinia forficata leaf extract in normal and diabetic patients. Braz J Med Biol Res 1990; 23(1):11-20.
40. Nascimento Batista P, Oliveira T, Leal FR i wsp. The influence of using Bauhinia forficata Link in glycemic, lipid and toxicological profile in vivo experimental models: a systematic review. J Med Plant Res 2013; 7(31):2343-8.
41. Silva FR, Szpoganicz B, Pizzolatti MG i wsp. Acute effect of Bauhinia forficata on serum glucose levels in normal and alloxan-induced diabetic rats. J Ethnopharmacol 2002; 83(1-2):33-7.
42. Pepato MT, Keller EH, Baviera AM i wsp. Anti-diabetic activity of Bauhinia forficata decoction in streptozocin-diabetic rats. J Ethnopharmacol 2002; 81(2):191-7.
43. Pepato MT, Baviera AM, Vendramini RC i wsp. Evaluation of toxicity after one-months treatment with Bauhinia forficata decoction in streptozotocin-induced diabetic rats. BMC Complement Altern Med 2004; 4:7.
44. Jorge AP, Horst H, Sous E i wsp. Insulinomimetic effects of kaempferitin on glycaemia and on 14C-glucose uptake in rat soleus muscle. Chem Biol Interact 2004; 149(2-3):89-96.
45. Lino CS, Diogenes JP, Pereira BA i wsp. Antidiabetic activity of Bauhinia forficata extracts in alloxan-diabetic rats. Biol Pharm Bull 2004; 27(1):125-7.
46. Sousa E, Zanatta L, Seifriz I i wsp. Hypoglycemic effect and antioxidant potential of kaempferol-3,7-o-(alpha)-dirhamnoside from Bauhinia forficata leaves. J Nat Prod 2004; 67(5):829-32.
47. Damasceno DC, Volpato GT, Calderon IMP i wsp. Effect of Bauhinia forficata extract in diabetic pregnant rats: maternal repercussions. Phytomed 2004; 11(2-3):196-201.
48. Menezes FS, Minto ABM, Ruela HS i wsp. Atividade hipoglicemiante de duas espècies de Bauhinia brasileira: Bauhinia forficata L. and Bauhinia monandra Kurz. Rev Bras Farmacogn 2007; 17(1):8-13.
49. Volpato GT, Damasceno DC, Rudge MV i wsp. Effect of Bauhinia forficata aqueous extract on the maternal-fetal outcome and oxidative stress bio-markers of streptozotocin-induced diabetic rats. J Ethnopharmacol 2008; 116(1):131-7.
50. Cunha AM, Menon S, Menon R i wsp. Hypoglycemic activity of dried extracts of Bauhinia forficata Link. Phytomed 2010; 17(1):37-41.
51. Curcio SA, Stefan LF, Randi BA i wsp. Hypoglycemic effects of an aqueous extract of Bauhinia forficata on the salivary glands of diabetic mouse. Pak J Pharm Sci 2012; 25(3):493-9.
52. Salgueiro ACF, Folmer V, Silva MP i wsp. Effects of Bauhinia forficata tea on oxidative stress and liver damage in diabetic mice. Oxid Med Cell Longev 2016; 2016.
53. Gomes LO, Reis Livero FA, Stolf AM i wsp. Ethanolic extract of Bauhinia forficata metabolic effects in diabetic and normoglycemic rats. Int J Diabets Clin Res 2016; 3(2):061.
54. Moraes EA, Rempel C, Perico E i wsp. Avaliação do perfil glicêmico de portadores de Diabetes Mellitus tipo II em UBSs que utilizam infusão de folhas de Bauhinia forficata Link. Con Sci Saude 2010; 9(4):569-574.
55. Pozzobon A, Hoerlle J, Carreno I i wsp. Evaluation of the hypoglycemic effect of the phytotherapeutic drug Bauhinia forficata in individuals with type 2 diabetes mellitus. ConScientiae Saude 2014; 13(1):69-75.
56. Pereira ACS, Ribeiro GE, Souza LCR i wsp. Atividade biológica do extrato hidroalcoólico de Bauhinia forficata Link sobre Herpetomonas samuelpessoai (Galvão.) Roitman. Rev Bras Pl Med Campinas 2014; 16(3):585-92.
57. Alves EP, Lima R, Almeida CM i wsp. Antimicrobial and antiproliferative activity of Bauhinia forficata Link and Cnidoscolus quercifolius extracts. J Contemp Dent Pract 2017; 18(8):635-40.
58. Düsman E, Almeida IV, Coelho ACB i wsp. Antimutagenic effect of medicinal plants Achillea millefolium and Bauhinia forficata in vivo. Evid Based Complement Alternat Med 2013; 2013.
59. Khalil NM, Pepato MT, Brunetti IL. Free radical scavening profile and myeloperoxidase inhibition of extracts from antidiabetic plants: Bauhinia forficata and Cissus sicyoides. Biol Res 2008; 41:165-71.
