Transfer zarodków (ang. embryo transfer – ET) stanowi integralny i kulminacyjny element leczenia metodami zapłodnienia pozaustrojowego. Jego głównym celem jest bezpieczne umieszczenie zarodków o jak najwyższym potencjale rozwojowym w jamie macicy. Pomimo pozornej prostoty poprawne wykonanie ET jest dość trudne i wymaga sporego doświadczenia. Spośród wielu czynników mogących mieć wpływ na powodzenie transferu najczęściej zwraca się uwagę na czynniki związane z anatomią i fizjologią układu rozrodczego oraz na aspekty techniczne ET.
Łatwość wykonania transferu ma zasadniczy wpływ na ostateczny wynik leczenia. Z obserwacji klinicznych wynika, że prawdopodobieństwo uzyskania ciąży jest znacząco większe w przypadku transferu łatwego niż trudnego, tzn. przebiegającego z komplikacjami (1). W trakcie przechodzenia kateterem przez kanał szyjki macicy może dojść do uszkodzenia naczyń krwionośnych. Obecność krwi na kateterze po wykonaniu ET jest uznawana za oznakę trudnego transferu i czynnik zmniejszający szansę na powodzenie leczenia (2). Z drugiej strony istnieją badania wskazujące na to, że obecność krwi na kateterze nie ma wpływu na wskaźnik implantacji i uzyskanych ciąż klinicznych (3).
Dość częstą przyczyną trudnych transferów są warunki anatomiczne związane ze zbyt silnym przodo-, tyłopochyleniem lub przodo-, tyłozgięciem macicy, jak również ze zwężeniem kanału szyjki macicy (4). Zwiększa się wtedy ryzyko uszkodzenia naczyń krwionośnych kanału szyjki macicy. W takich przypadkach korzystne wydaje się być wykonanie transferu próbnego lub przeprowadzenie badania ultrasonograficznego (USG) w trakcie ET.
Oblepienie kateteru śluzem z gruczołów szyjki macicy podczas przechodzenia nim przez kanał szyjki może spowodować przytkanie wylotu kateteru i utrudnić wstrzyknięcie zarodka do jamy macicy (5). Ponadto zarodek w czasie wstrzykiwania może przykleić się do śluzu oblepiającego kateter i zostać wyciągnięty wraz z kateterem po zakończeniu ET.
W badaniu przeprowadzonym na ponad tysiącu cykli wykazano jednak, że szanse na uzyskanie ciąży były obniżone jedynie w przypadkach, w których obecności śluzu na kateterze towarzyszyła obecność krwi (6). Istnieją także badania wskazujące, że usuwanie śluzu z kanału szyjki macicy przed ET nie ma istotnego wpływu na wyniki transferu (7).
1. Tomás C, Tikkinen K, Tuomivaara L et al.: The degree of difficulty of embryo transfer is an independent factor for predicting pregnancy. Human Reproduction 2002; 17: 2632-2635.
2. Goudas VT, Hammitt DG, Damario MA et al.: Blood on the embryo transfer catheter is associated with decreased rates of embryo implantation and clinical pregnancy with the use of in vitro fertilization-embryo transfer. Fertil Steril 1998; 70: 878-882.
3. Silberstein T, Weitzen S, Frankfurter D et al.: Cannulation of a resistant internal os with the malleable outer sheath of a coaxial soft embryo transfer catheter does not affect in vitro fertilization-embryo transfer outcome. Fertil Steril 2004; 82: 1402-1406.
4. Garzo VG: Embryo transfer technique. Clin Obstet Gynecol 2006; 49: 117.
5. Eskandar MA, Abou-Setta AM, El-Amin M et al.: Removal of cervical mucus prior to embryo transfer improves pregnancy rates in women undergoing assisted reproduction. Reprod Biomed Online 2007; 14: 308-313.
6. Awonuga A, Nabi A, Govindbhai J et al.: Contamination of embryo transfer catheter and treatment outcome in in vitro fertilization. J Assist Reprod Genet 1998; 15: 198-201.
7. Visschers B, Bots R, Peeters M et al.: Removal of cervical mucus: effect on pregnancy rates in IVF/ICSI. Reprod Biomed Online 2007; 15: 310-315.
8. Coroleu B, Barri PN, Carreras O et al.: The influence of the depth of embryo replacement into the uterine cavity on implantation rates after IVF: a controlled, ultrasound-guided study. Human Reproduction 2002; 17: 341.
9. Frankfurter D, Trimarchi JB, Silva CP, Keefe DL: Middle to lower uterine segment embryo transfer improves implantation and pregnancy rates compared with fundal embryo transfer. Fertil Steril 2004; 81: 1273-1277.
10. Oliveira JB, Martins AM, Baruffi RL et al.: Increased implantation and pregnancy rates obtained by placing the tip of the transfer catheter in the central area of the endometrial cavity. Reprod Biomed Online 2004; 9: 435-441.
11. Nazari A, Askari H, Check J, O’Shaughnessy A: Embryo transfer technique as a cause of ectopic pregnancy in in vitro fertilization. Fertil Steril 1993; 60: 919.
12. Grygoruk C, Pietrewicz P, Modlinski JA et al.: Influence of embryo transfer on embryo preimplantation development. Fertil Steril 2012; 97: 1417-1421.
13. Grygoruk C, Ratomski K, Kolodziejczyk M et al.: Fluid dynamics during embryo transfer. Fertil Steril 2011; 96: 324-327.
14. Grygoruk C, Sieczynski P, Modlinski JA et al.: Influence of embryo transfer on blastocyst viability. Fertil Steril 2011; 95: 1458-1461.
15. Grygoruk C, Sieczynski P, Modlinski JA et al.: Pressure induced nucleus DNA fragmentation. J Assist Reprod Genet 2011; 28: 363-368.
16. Grygoruk C, Sieczynski P, Pietrewicz P et al.: Pressure changes during embryo transfer. Fertil Steril 2011; 95: 538-541.
17. Lee H-C, Seifer DB, Shelden RM: Impact of retained embryos on the outcome of assisted reproductive technologies. Fertil Steril 2004; 82: 334-337.
18. Nabi A, Awonuga A, Birch H et al.: Multiple attempts at embryo transfer: does this affect in vitro fertilization treatment outcome? Human reproduction 1997; 12: 1188-1190.
19. Poindexter AN, Thompson DJ, Gibbons WE et al.: Residual embryos in failed embryo transfer. Fertil Steril 1986; 46: 262-267.
20. Silberstein T, Trimarchi JR, Shackelton R et al.: Ultrasound-guided miduterine cavity embryo transfer is associated with a decreased incidence of retained embryos in the transfer catheter. Fertil Steril 2005; 84: 1510-1512.
21. Tur-Kaspa I, Yuval Y, Bider D et al.: Difficult or repeated sequential embryo transfers do not adversely affect in vitro fertilization pregnancy rates or outcome. Human reproduction 1998; 13: 2452-2455.
22. Vicdan K, Işık AZ, Akarsu C et al.: The effect of retained embryos on pregnancy outcome in an in vitro fertilization and embryo transfer program. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol 2007; 134: 79-82.
23. Visser DS, Fourie FL, Kruger HF: Multiple attempts at embryo transfer: effect on pregnancy outcome in an in vitro fertilization and embryo transfer program. J Assist Reprod Genet 1993; 10: 37-43.
24. Kozikowska M, Grusza M, Mrugacz G et al.: Embryos retained during embryo transfer. Scientific Reports 2019 [in press].
25. Kelly JV: Myometrial participation in human sperm transport: a dilemma. Fertil Steril 1962; 13: 84-92.
26. Fanchin R, Righini C, Olivennes F et al.: Uterine contractions at the time of embryo transfer alter pregnancy rates after in vitro fertilization. Human reproduction (Oxford, England) 1998; 13: 1968-1974.
27. Dieterle S, Ying G, Hatzmann W, Neuer A: Effect of acupuncture on the outcome of in vitro fertilization and intracytoplasmic sperm injection: a randomized, prospective, controlled clinical study. Fertil Steril 2006; 85: 1347-1351.
28. Pierzynski P, Reinheimer TM, Kuczynski W: Oxytocin antagonists may improve infertility treatment. Fertil Steril 2007; 88: 213.e19-e22.
