Streszczenie
Wstęp. Od wielu lat za podstawową przyczynę powstania przetoki odbytu uważa się infekcję bakteryjną gruczołów odbytu. Inne przyczyny to przede wszystkim choroby zapalne jelit: choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, wszelkie stany obniżenia odporności związane m.in. z infekcją wirusem HIV, przyjmowaniem leków immunosupresyjnych, ciała obce, urazy. Niewiele jest prac analizujących rodzaj patogenu bakteryjnego w powstaniu przetoki odbytu, co więcej, wydaje się, że pomimo iż podstawowym leczeniem choroby jest postępowanie chirurgiczne, pomija się znaczenie leczenia infekcji kryptowej oraz zgodnej z posiewem antybiotykoterapii.
Cel pracy. Celem badania była ocena zasadności stosowanej profilaktyki antybiotykowej (klindamycyny) u pacjentów po zabiegach proktologicznych.
Materiał i metody. W okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2019 roku na Oddziale Chirurgii Ogólnej Szpitala Powiatowego w Ostrowi Mazowieckiej zoperowano 46 pacjentów (40 mężczyzn, 6 kobiet) w wieku od 28 do 71 lat (śr. 49 lat) z powodu przetoki odbytu. Wszyscy pacjenci byli operowani przez tego samego operatora, doświadczonego w wykonywaniu operacji proktologicznych. U wszystkich pacjentów pobrano w trakcie operacji materiał na posiew bakteryjny oraz zastosowano profilaktykę antybiotykową w postaci klindamycyny 2 x 600 mg i.v.
Wyniki. Duża liczba wyhodowanych bakterii Bacteroides spp. wykazała wysoką oporność na klindamycynę (88% oporności). Grupa bakterii beztlenowych wykazała oporność na klindamycynę rzędu 60%.
Wnioski. 1. Klindamycyna nie powinna być stosowana w profilaktyce antybiotykowej u pacjentów operowanych z powodu przetoki odbytu na Oddziale Chirurgii Ogólnej Szpitala Powiatowego w Ostrowi Mazowieckiej. 2. Należy brać pod uwagę zmienną wrażliwość bakterii na antybiotyki i zmieniać profilaktykę antybiotykową w zależności od wytworzonej oporności na kolejne stosowane antybiotyki.

Summary
Introduction. Bacterial infection of the anal glands has been considered the main cause of anal fistulae for many years. Other most common causes include Crohn’s disease, ulcerative colitis, any type of immunosuppression (e.g. HIV infection, immunosuppressants), foreign bodies, and injuries. Studies assessing the type of bacterial pathogen involved in the formation of an anal fistula are sparse. Furthermore, it seems that although surgery remains the primary treatment of the disease, the importance of treating cryptic infection and the use of antibiotic therapy based on culture findings seems underestimated.
Aim. The aim of this study was to assess the rationale for the use of preventive antibiotic therapy in patients after proctological surgeries.
Material and methods. In the period from January 1 to December 31, 2019, 46 patients (40 men, 6 women) aged 28 to 71 years (mean age 49 years) were operated on at the Department of General Surgery of the County Hospital in Ostrów Mazowiecka for anal fistulae. All patients were operated on by the same surgeon experienced in proctological surgery. Bacterial cultures were collected intraoperatively and preventive antibiotic therapy in the form of IV clindamycin 2 × 600 mg was used in all patients.
Results. A large number of Bacteroides spp. showed high resistance (88%) to clindamycin. Anaerobic bacteria showed 60% resistance to clindamycin.
Conclusions. 1. Clindamycin should not be used in preventive antimicrobial treatment in patients undergoing surgical treatment for anal fistula in the Department of General Surgery of the County Hospital in Ostrów Mazowiecka. 2. The variable sensitivity of bacteria to antimicrobials should be considered and antibiotic prophylaxis should be changed depending on the resistance developed to the subsequent antibiotics used.