Karolina Janocha1, Krzysztof Kulka2, Katarzyna Węgrzynowicz1, Magdalena Czerwik1
Neuroborelioza – opis przypadku klinicznego
Neuroborreliosis – case report
1Oddział Dziecięcy, Szpital św. Anny w Miechowie
2Klinika Chorób Dzieci, Uniwersytecki Szpital Dziecięcy w Krakowie
Summary
A case report of a nine-years old girl, who has been healthy so far. The girl has got neurological symptoms including headache, visual disturbance and positive Kernig’s symptom. On the physical examination on admission to the Children’s Ward, the general condition was good, the Glasgow scale was 15 points. The girl reported double vision in the left eye. The pain in her head was localized in the frontal and occipital areas. It had nothing to do with the time of day or exercise. In the diagnostic process medical examinations were performed such as lumbar puncture or antibody testing against Borrelia. As a result pleocytosis with a predominance of lymphocytes and positive IgM and IgG were found. After getting the results, ceftriaxone was added to the treatment. During hospitalization, the child’s general condition improved and headache and all the reported symptoms disappeared. The article also discusses the principles of the division of Lyme disease (borreliosis) as well as the diagnosis crit
Opis przypadku
Na Oddział Dziecięcy szpitala powiatowego zgłosiła się dziewięcioletnia dziewczynka. Powodem przyjęcia były nasilające się od 4 dni dolegliwości bólowe głowy. Ból był zlokalizowany w okolicy czołowej i potylicznej. Nie miał związku z porą dnia ani z wysiłkiem fizycznym. Dodatkowo, w dniu przyjęcia, pojawiła się diplopia oka lewego, nasilająca się podczas patrzenia w lewo. W wywiadzie 4 miesiące wcześniej wystąpił uraz powierzchowny okolicy skroniowej lewej. Pacjentka pozostaje pod opieką Poradni Alergologicznej z powodu alergii pokarmowej i wziewnej. Leczona jest przewlekle desloratadyną. Wywiad okołoporodowy nieobciążony. Dziecko pochodzi z ciąży II porodu I, poród siłami natury o czasie, 10 punktów skali Apgar.
W badaniu przedmiotowym wykonanym przy przyjęciu na Oddział Dziecięcy stan ogólny był dobry, skala Glasgow 15 punktów, kontakt adekwatny do wieku, stwierdzono cechy niewielkiego stopnia odwodnienia, przy patrzeniu w lewo występował oczopląs. Dziecko podawało podwójne widzenie w oku lewym. Poza tym w badaniu neurologicznym bez odchyleń.
Wykonano badania laboratoryjne: liczba leukocytów 10,2 tys./μl, neutrofile 6,89 tys./μl, limfocyty 2,26 tys./μl, hemoglobina 13,7 g/dl, hematokryt 41%, liczba płytek krwi 268 tys./μl, białko C-reaktywne 1,68 mg/l, aminotransferaza asparaginianowa 43 U/l, aminotransferaza alaninowa 53 U/l, TSH 1,891 μU/ml, FT4 12,3 pmol/l, nie stwierdzono istotnych zaburzeń w równowadze kwasowo-zasadowej oraz elektrolitów.
Pacjentkę konsultowano okulistycznie. Stwierdzono prawidłową ruchomość gałek ocznych, dziewczynka podawała podwójne widzenie przy patrzeniu w lewo, przedni odcinek obu oczu prawidłowy, odruchy źrenic, ostrość wzroku i dno oczu prawidłowe. Laryngologicznie stwierdzono zapalenie komórek sitowia. Na podstawie badania neurologicznego stwierdzono dodatni objaw Kerniga, poza tym bez odchyleń od normy. Nie stwierdzono uchwytnych deficytów neurologicznych.
Wykonano badanie obrazowe mózgowia – tomografię komputerową głowy bez kontrastu. W obrazie nie stwierdzono uchwytnych zmian ogniskowych tkanek mózgowia oraz patologii naczyniowych. W 2. dobie hospitalizacji wykonano punkcję lędźwiową, uzyskując lekko mętny płyn mózgowo-rdzeniowy, cytoza 30/ul, dodatni odczyn Nonne-Apelta i Pandy’ego. Posiew bakteriologiczny płynu mózgowo-rdzeniowego był jałowy. W leczeniu empirycznie zastosowano acyklowir, magnez z witaminą B6 oraz płynoterapię dożylną. Pacjentka w 3. dobie hospitalizacji została przekazana do ośrodka o wyższej referencyjności do dalszego procesu terapeutyczno-diagnostycznego.
W Oddziale Neuroinfekcji pobrano dodatkowo badania w kierunku przeciwciał przeciwko Mycoplasma pneumonie, wirusa Epsteina-Barr, które były ujemne. Stwierdzono antystreptolizynę O powyżej norm referencyjnych. W badaniu krwi metodą reakcji łańcuchowej polimerazy (PCR) w kierunku wirusów neurotropowych otrzymano dodatni wynik dla ludzkiego wirusa Herpes typu 7. Stwierdzono, że możliwa była reaktywacja wirusa. Oznaczenie serologiczne metodą ELISA w kierunku boreliozy dodatnie w obu klasach przeciwciał. W 2. dobie hospitalizacji zaobserwowano rumień pełzający okolicy łonowej. W badaniu rezonansu magnetycznego mózgowia stwierdzono wysiękowe zmiany zapalne w komórkach wyrostka sutkowatego oraz w sitowiu. Wykluczono patologię mózgowia. Elektroencefalografia w czuwaniu była prawidłowa.
Biorąc pod uwagę obraz kliniczny, zmiany zapalne w płynie mózgowo-rdzeniowym oraz obecność przeciwciał we krwi, rozpoznano boreliozę z zajęciem ośrodkowego układu nerwowego (OUN) i włączono celowaną antybiotykoterapię cefalosporyną III generacji (ceftriakson). Ze względu na wystąpienie reakcji alergicznej w postaci wysypki skórnej w 10. dobie zmieniono antybiotyk na doksycyklinę podawaną doustnie. Neuroboreliozę rozpoznano pomimo braku wyniku badania płynu mózgowo-rdzeniowego w kierunku obecności przeciwciał w OUN. Nie pobrano materiału w tym kierunku w trakcie diagnostycznego nakłucia lędźwiowego, a utrzymujący się po tej procedurze silny i długotrwały odczyn popunkcyjny nie pozwolił na powtórne nakłucie w pierwszym okresie choroby.
W trakcie hospitalizacji obserwowano poprawę stanu ogólnego dziecka i ustąpienie dolegliwości bólowych głowy. Z uwagi na okresowo występujące podwójne widzenie i obrzęk tarczy nerwów wzrokowych pacjentkę hospitalizowano na Oddziale Okulistycznym. Zastosowano metyloprednizolon dożylnie oraz miejscowo krople do oczu z deksametazonem, uzyskując powrót do pełnej ostrości wzroku oraz cofnięcie obrzęku tarczy nn. II.
Omówienie
Borelioza
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
29 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
69 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
129 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 78 zł
Piśmiennictwo
1. Pancewicz SA, Moniuszko-Malinowska A, Garlicki AM et al.: Diagnostyka i leczenie boreliozy z Lyme. Standardy Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych, 2018. www.pteilchz.org.pl.
2. Flisiak R, Szechiński J: Borelioza z Lyme. [W:] Interna Szczeklika 2020. Medycyna Praktyczna, Cholerzyn 2020: 2471-2475.
3. Kawalec W, Grenda R, Kulus M: Pediatria. Tom II. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2019: 1155-1158.
4. Siewert B, Małecka I, Wysocki J: Neuroborelioza – przypadek. Pediatria po Dyplomie 2019; 1.
5. Zajkowska J, Drozdowski W: Neuroborelioza – trudności diagnostyczne. Neurologia po Dyplomie 2013; 8(1): 6-15.
6. National Institute for Health and Care Excellence: NICE guideline: Lyme disease (2018). nice.org.uk/guidance/ng95.
7. Kuchar E, Mrukowicz J: Borelioza z Lyme u dzieci. www.mp.pl.
