Katarzyna Plagens-Rotman1, Grażyna Jarząbek-Bielecka2, Emilia Warchoł2, Małgorzata Mizgier3, Zbigniew Friebe2, Witold Kędzia2, Magdalena Pisarska-Krawczyk4, Marek Bielecki5, Piotr Merks6-9
Wybrane zagadnienia związane z zaburzeniami statyki narządów płciowych w kontekście medycyny przeciwstarzeniowej i medycyny rodzinnej
Selected issues related to gender static disorders in the context of anti-age medicine and family medicine
1Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Gnieźnie
2Klinika Ginekologii, Katedra Perinatologii i Ginekologii, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
3Akademia Wychowania Fizycznego w Poznaniu, Katedra Nauk Biomedycznych i Nauk o Zdrowiu, Zakład Dietetyki, Zamiejscowy Wydział Kultury Fizycznej w Gorzowie Wielkopolskim
4Akademia Kaliska im. Prezydenta Stanisława Wojciechowskiego
5Apteka „Medica”, Nekla Wielkopolska, Środa Wielkopolska
6Wydział Medyczny, Collegium Medicum, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
7Katedra Technologii Postaci Leku, Collegium Medicum im. Ludwika Rydygiera w Bydgoszczy, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
8Polska Grupa Farmaceutyczna S.A., Łódź
9Konsorcjum Naukowe Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego z Piktorex sp. z o.o. w Warszawie, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Summary
Summary
One of the most important problems in anti-aging medicine, family medicine, gynecology and sexology are disorders of the statics of female genital organs, usually resulting in sexual dysfunction and urogynecological problems.
Although in the era of a pandemic, the fight against SARS-CoV-2 coronavirus infections is a priority. COVID-19, and in this context one of the most important problems also related to family medicine are geriatric issues – issues related to aging societies, and the more elderly people there are, the more attention should be paid to them in the context of their health – also in terms of sexual health.
Choć w dobie pandemii priorytetem jest walka z zakażeniami koronawirusem SARS-CoV-2, to i w tym kontekście jednym z najistotniejszych problemów także dla medycyny rodzinnej są kwestie geriatryczne – zagadnienia związane ze starzeniem się społeczeństwa. Im więcej jest starszych ludzi, tym więcej uwagi powinno im się poświęcać w kontekście zdrowia – także w aspekcie zdrowia seksualnego. Jednym z najistotniejszych problemów medycyny przeciwstarzeniowej, medycyny rodzinnej, ginekologii, seksuologii są zaburzenia statyki żeńskich narządów płciowych, czyli przemieszczenie ich w stosunku do osi środkowej, skutkujące zazwyczaj zaburzeniami funkcji seksualnych oraz problemami uroginekologicznymi (1-9).
Zmiany położenia dotyczą pojedynczego narządu lub kilku narządów łącznie – macicy, przedniej i/lub tylnej ściany pochwy, pęcherza moczowego, odbytnicy, zagłębienia odbytniczo-macicznego oraz niekiedy wtórnie przydatków.
Obniżenie i wypadanie narządów płciowych wiąże się z przemieszczeniem narządów płciowych w kierunku wejścia do pochwy.
Okres przekwitania i senium predysponuje do zaburzeń statyki żeńskich narządów płciowych, co zdarza się u około 50% kobiet w tym okresie życia.
Choć wśród czynników etiologicznych znaczenie ma hipoestrogenizm, podkreśla się, że przyczyny zaburzeń statyki żeńskich narządów płciowych są wieloczynnikowe. Zaburzenia statyki narządów płciowych i związane z nimi zaburzenia uroginekologiczne stanowią ważny problem tak medyczny (uroginekologiczny i seksuologiczny), jak i socjalny.
Według danych z piśmiennictwa i obserwacji klinicznych autorów zainteresowanie seksem i sprawność seksualna kobiet i mężczyzn w dużej mierze zależą od wczesnych wzorców zachowań seksualnych, które z wiekiem tracą na intensywności (1, 2, 4, 10, 11).
Równowaga sił działających w miednicy mniejszej warunkuje właściwe położenie żeńskich narządów płciowych. Osłabienie elementów aparatu podtrzymującego narządy w prawidłowej pozycji, zwiększenie siły „z góry w dół” jest przyczyną zaburzeń statyki narządów płciowych.
Okresem życia kobiety predysponującym do zaburzeń statyki narządów płciowych jest przekwitanie, a szczególnie okres senium, co związane jest z hipoestrogenizmem.
Przyczynami obniżenia, wypadania macicy i pochwy oraz wtórnego nietrzymania moczu są najogólniej:
– niewydolność dna miednicy,
– osłabienie aparatu zawieszającego i podporowego,
– zaburzenia ciśnienia śródbrzusznego z wypadaniem trzewi wskutek osłabienia dna miednicy, opadającego, wiszącego brzucha, rozejścia mięśni prostych i ewentualnie z powodu drobnej astenicznej budowy ciała.
Do niedawna uważano, że w etiologii obniżenia i wypadania narządów płciowych dominują trzy czynniki:
– okołoporodowe uszkodzenie tkanek,
– wiotkość więzadeł i przymacicz,
– uszkodzenie mięśni dna miednicy mniejszej.
Schorzeniem bezpośrednio związanym z zaburzeniami statyki narządów płciowych jest wysiłkowe nietrzymanie moczu.
Aktualnie obowiązujący algorytm postępowania obejmuje leczenie zachowawcze, polegające na ćwiczeniach wzmacniających mięśnie dna miednicy (chodzi o tzw. gimnastykę Kegla – napinanie mięśni krocza kilkanaście razy w ciągu dnia) w skojarzeniu z miejscowym stosowaniem terapii estrogenowej.
W leczeniu farmakologicznym stosowane są preparaty antycholinergiczne blokujące receptory muskarynowe: oksybutynina, tolterodyna, trospium, solifenacyna i darifenacyna lub niedostępna w Polsce duloksetyna, a także zmniejszające wydzielanie moczu (desmopresyna).
Zaburzenia statyki narządów płciowych i związane z nimi problemy uroginekologiczne są zatem swoistym kalectwem skutkującym ograniczeniem w aktywności fizycznej i seksualnej.
Do zaburzeń seksualnych okresu przekwitania związanych z tym kalectwem należą: hipo- lub anorgazmia, dyspareunia, klimakturia (wyciekanie moczu w czasie współżycia), hipo- lub alibidemia stowarzyszone ze wspomnianym poczuciem własnej atrakcyjności.
Zaburzeniom statyki narządów płciowych towarzyszą suchość pochwy i wtórne stany zapalne układu moczowo-płciowego.
Dane z piśmiennictwa oraz obserwacje kliniczne wskazują, że w przypadku analizowanych zaburzeń uroginekologicznych ponad 50% kobiet przejawia hipo- lub alibidemię, czując się mniej atrakcyjnie, unikają one kontaktów seksualnych, co często zakłóca relacje partnerskie.
Do tego stanu przyczynia się dyskomfort przy współżyciu spowodowany wtórnymi do hipoestrogenizmu okresu przekwitania zmianami atroficznymi i podrażnieniem skóry i błony śluzowej narządów płciowych przez mocz (klimakturia).
Należy podkreślić przy tym tendencję do nawracających stanów zapalnych i zakażeń narządów moczowo-płciowych u takich pacjentek.
Zaburzenia statyki narządów płciowych u kobiety powodowane są obniżeniem się ścian albo szczytu pochwy lub macicy w stosunku do miejsc ich naturalnego umocowania.
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
29 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
69 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
129 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 78 zł
Piśmiennictwo
1. Jarząbek-Bielecka G, Madziar K, Bojanowska K et al.: The outline of the problem of suffering and pain in GP practice. Selected medical and humanistic aspects – also in the context of the coronavirus pandemic. Med Rodz 2020; 23(1): 22-25.
2. Pawlaczyk M, Jarząbek-Bielecka G: Menopause and sexual activity. Nowiny Lekarskie 2009; 78(5-6): 317-320.
3. Pisarska-Krawczyk M: Epidemiologia i postacie nietrzymania moczu. [W:] Czynność dolnego odcinka układu moczowego u kobiet leczonych z powodu wybranych chorób ginekologicznych. Wydawnictwa Akademii Medycznej im. Karola Marcinkowskiego, Poznań 2004: 16.
4. Jarząbek-Bielecka G, Wilczak M, Potasińska-Sobkowska A et al.: Overweight, obesity and female sexuality in perimenopause: a preliminary report. Prz Menopauz 2015; 14(2): 97-104.
5. Burrows LJ, Meyn LA, Walters MD et al.: Pelvic symptoms in women with pelvic organ prolapse. Obstet Gynecol 2004; 104: 982-988.
6. Morling JR, McAllister DA, Agur W et al.: Adverse events after first, single, mesh and non-mesh surgical procedures for stress urinary incontinence and pelvic organ prolapse in Scotland, 1997-2016: a population-based cohort study. Lancet 2017; 389(10069): 629-640.
7. Liang CC, Lo TS, Tseng LH et al.: Sexual function in women following transvaginal mesh procedures for the treatment of pelvic organ prolapse. Int Urogynecol J 2012; 23(10): 1455-1460.
8. Jarząbek-Bielecka G, Buks J, Witkowska J et al.: Starzenie się: kobieca aktywność seksualna, wypadanie narządów miednicy i nietrzymanie moczu. Pol Prz Nauk Zdr 2014; 1(38): 25-28.
9. Jarząbek-Bielecka G, Plagens-Rotman K, Kędzia W et al.: The importance of DHEA in sexual health during menopause. Farm Pol 2020; 76(9): 537-540.
10. Jarząbek-Bielecka G, Bielecki M, Buks J et al.: Operational and conservative methods of dealing in gynecology. Pol Prz Nauk Zdr 2015; 2: 89-92.
11. Rechberger T, Bartuzi A, Perżyło K: Zaburzenia statyki narządu rodnego – przyczyny, diagnostyka, symptomatologia i leczenie. Przegląd Menopauzalny 2011; 3: 206-217.
12. Richardson AC: Cystocele: paravaginal repair. [In:] Benson JT (ed.): The female pelvic floor disorders: investigation and management. Norton Medical Books, New York 1992: 280-287.
13. Richardson AC, Edmonds PB, Williams NL: Treatment of stress urinary incontinence due to paravaginal fascial defect. Obstet Gynecol 1981; 57: 357-362.
14. Richardson AC, Lyon JB, Williams NL: A new look at pelvic relaxation. Am J Obstet Gynecol 1976; 126: 568-573.
15. Colombo M, Milani R, Vitobello D, Maggioni A: A randomized comparison of Burch colposuspension and abdominal paravaginal defect repair for female stress urinary incontinence. Am J Obstet Gynecol 1996; 175(1): 78-84.
16. Yong SB, Daman JJ, Bony LG: Vaginal paravaginal repair; one year outcomes. Am J Obstet Gynecol 2001; 185(6): 1360-1367.
17. Reiffenstuhl G, Platzer W, Knapstein PG: Plastyka przedniej ściany pochwy. [W:] Reiffenstuhl G, Platzer W, Knapstein PG (red., wyd. pol. red. W. Dec): Operacje ginekologiczne metodą przezpochwową. Urban & Partner, Wrocław 1996: 140-146.
18. Cervigni M, Natale F: The use of synthetics in treatment of pelvic organ prolapse. Curr Opin Urol 2001; 11: 429-435.
19. https://www.mp.pl/pacjent/dieta/diety/diety_w_chorobach/180709,dieta-w-zaparciach.
20. Pereyra AJ: A simplified surgical procedure for the correction of stress urinary incontinence in women. West J Surg Obstet Gynecol 1959; 67: 223-226.
21. Raz S, Sussman EM, Ericksen DB et al.: The Raz bladder neck suspension: results in 206 patients. J Urol 1992; 148: 845-850.
22. Ulmsten U, Johnson P, Rezapour M: A 3 year follow up of tension free vaginal tape for surgical treatment of female stress urinary inconitence. Brit J Obstet Gynecol 1999; 106: 345-350.
23. Ostrzenski A: Laparoscopic paravaginal repair for genuine stress urinary incontinence. Female Patient 1997; 2: 31-35.
24. Fatthy H, El Hao M, Samaha I, Abdallah K: Modified Burch colposuspension: laparoscopy versus laparotomy. J Am Assoc Gynecol Laparosc 2001; 8: 99-106.
25. Summitt RL, Lucente Y, Karram M et al.: Laparoscopic versus open Burch colposuspension: a randomized clinical trial clin. Obstet Gynecol 2000; 43: 584-593.
26. Martin A: Ultrasound imaging of paravaginal defect repair. Ultrasound Obstet Gynecol 2002; 19: 496-500.
27. blog.meringer.pl/promocja-zdrowia-a-zaburzenie-statyki-narzadow-plciowych.
28. Hasło: anti-ageing. [W:] Poradnia językowa PWN, sjp.pwn.pl (dostęp z dnia: 30.12.2019).
29. Zych A: Leksykon Gerontologii. Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2007: 94.
