*Marek Pleskot
Kaszel wybudzający dziecko
Child wake-up cough
Gabinet Lekarski Marek Pleskot w Podkowie Leśnej
Summary
Introduction. The tiring, persistent cough of a child is one of the most common reasons for visiting a primary health care physician. It is usually a symptom of an upper respiratory tract infection, so it is not a serious illness. However, the doctor, without examining the child, cannot guarantee that the cough is only associated with a banal infection. We know that it accompanies many diseases, but the lack of studies assessing the extent to which acute coughing in a child with a cold disease indicates infection in the lower respiratory tract.
Aim. The aim of the study was to establish the causes of acute awakening and/or tiring cough in children suffering from upper respiratory tract infection.
Material and methods. A retrospective analysis of data from the medical history of children examined due to cough interrupting sleeping and/or tiring cough upon awakening. 112 children up to six years of age (median age 2.8 years) with an upper respiratory tract infection were included in the study. Based on information obtained from parents, it was determined whether the family had SARS-CoV-2 virus infection in the 10 days before or after the test. The group of children with the acute nonobstructive bronchitis was analyzed in an additional analysis. In these patients, the number of days with coughing before diagnosis and the nature of percussion and auscultation changes were assessed.
Results. The patients were diagnosed with: a) acute nonobstructive bronchitis – 97 children, b) acute obstructive bronchitis – 4 children with dyspnoea, c) laryngitis, tracheitis and croup syndrome – 9 children. Gastroesophageal reflux was suspected in 2 children. In patients with acute bronchitis, the cough lasted from 1 to 21 days (average 2.4 ± 0.9) before diagnosis. Dull percussion was associated with a softened vesicular murmur. These acoustic abnormalities was found in 95 (98%) patients above the right lung and 12 patients above the left. In two cases, a percussion dullness and a softened vesicular murmur were heard only on the left side. Dry rules was heard in 15 children above the right lung and in 10 above the left lung. In two cases, the dry rules were only on the left side, with no similar changes on the right side. In total, typical dry rules over the right and/or left lung were diagnosed in 17 (16%) patients. In the group with dry rules, percussion dullness sound and a softened vesicular murmur were present in 15 children. Dull percussion noise and a softened vesicular murmur without dry rules (silent bronchitis) were heard in 78 (80%) patients. In one case, there was contact with a family infected with the SARS-CoV-2 virus.
Conclusions. 1. Bronchitis is common in children with upper respiratory tract infection coexisting with cough after falling asleep or cough immediately after awakening. 2. Very often, the only auscultatory symptoms in children with bronchitis are a dull percussion sound with a softened vesicular murmur over the right lung. 3. Further studies on a larger population group are advisable.
Wstęp
Męczący kaszel dziecka jest jednym z najczęstszych powodów wizyt u lekarza POZ. Zwykle jest objawem zakażenia górnych dróg oddechowych, więc nie oznacza ciężkiej choroby. U dzieci z kaszlem ostrym, bez innych objawów alarmowych, sugerowane jest czujne wyczekiwanie. Dopiero gdy utrzymuje się ponad 4 tygodnie, zaleca się wykonanie badania radiologicznego klatki piersiowej i ewentualnie inne badania dodatkowe.
Pomimo takich rekomendacji rodzice życzą sobie, aby dziecko nie męczyło kaszlem siebie ani ich, zwłaszcza w nocy. Obawiają się zakażenia dolnych dróg oddechowych i dalszych powikłań. Pragną, aby pociecha wróciła do żłobka czy przedszkola, do których kaszlących nie przyjmują z powodu pandemii SARS-CoV-2. Lekarz zaś, bez zbadania dziecka, nie może zagwarantować, że kaszel jest następstwem wyłącznie banalnego zakażenia górnych dróg oddechowych. Tym bardziej że ma świadomość, iż może dojść do zapalenia oskrzeli. Niestety nie wie, jakie jest ryzyko zakażenia dolnych dróg oddechowych w trakcie kaszlu ostrego.
Cel pracy
Ustalenie przyczyn kaszlu ostrego wybudzającego i/lub męczącego po przebudzeniu dzieci chorujących na zakażenie górnych dróg oddechowych.
Materiał i metody
Przeprowadzono retrospektywną analizę danych z historii chorób dzieci z kaszlem utrudniającym spanie lub nasilonym kaszlem produktywnym po wybudzeniu. Oceniono 112 dzieci do 6. roku życia (mediana wieku 2,8 roku), u których występowało zakażenie górnych dróg oddechowych. Badania chorych wykonano w pierwszym kwartale 2021 roku w grupie dzieci z Mazowsza Zachodniego.
Na podstawie informacji uzyskanych od rodziców ustalono, czy w rodzinie doszło do zakażenia wirusem SARS-CoV-2 w ciągu 10 dni przed badaniem lub po nim.
Analizie dodatkowej poddano grupę dzieci z najczęściej rozpoznaną chorobą będącą powikłaniem zakażenia górnych dróg oddechowych. U tych chorych oceniono liczbę dni z kaszlem przed ustaleniem rozpoznania oraz charakter zmian opukowych i osłuchowych.
Wyniki
U badanych rozpoznano:
– ostre nieobturacyjne zapalenie oskrzeli – 97 dzieci,
– ostre obturacyjne zapalenie oskrzeli – 4 dzieci z dusznością,
– zapalenie krtani, tchawicy i zespół krupu – 9 dzieci.
U 2 dzieci podejrzewano refluks żołądkowo-przełykowy, ale nie ustalono ostatecznego rozpoznania.
Szczegółowej analizie poddano najliczniejszą grupę 97 (87%) przeziębionych dzieci, u których objawy opukowe i/lub osłuchowe wskazywały na zapalenie dolnych dróg oddechowych. Wszystkie badane dzieci były w dobrym stanie ogólnym, bez duszności, kaszlu tchawicznego czy krtaniowego.
U dzieci z tej grupy kaszel występujący po zaśnięciu rodzice oceniali niejednoznacznie – jako suchy bądź wilgotny. Bezpośrednio po przebudzeniu kaszel był określany jako produktywny. Dolegliwość ta, przed ustaleniem rozpoznania, występowała od 1 do 21 dni (przeciętnie 2,4 ± 0,9 dnia).
Zmiany akustyczne nad polami płucnymi przedstawiono w tabeli 1.
Tab. 1. Nieprawidłowości osłuchowe i opukowe nad polami płucnymi u dzieci z ostrym nieobturacyjnym zapaleniem oskrzeli, liczba przypadków i procentowy udział tych zmian wśród wszystkich 97 chorych
Płuco prawe | Płuco lewe |
Stłumiony odgłos opukowy | Cichy szmer pęcherzykowy | Furczenia | Stłumiony odgłos opukowy | Cichy szmer pęcherzykowy | Furczenia |
95 (98%) | 95 (98%) | 15 (15%) | 12 (12%) | 12 (12%) | 10 (10%) |
Łącznie typowe furczenia nad prawym i/lub lewym płucem zdiagnozowano u 17 (18%) chorych. W tej grupie stłumiony odgłos opukowy i cichy szmer pęcherzykowy występowały u 15 dzieci. W 2 przypadkach furczenia występowały wyłącznie po stronie lewej, bez analogicznych zmian po prawej.
Stłumiony odgłos opukowy i osłabiony szmer pęcherzykowy współistniały ze sobą. Takie zmiany nad płucem prawym stwierdzono u 98% dzieci z ostrym nieobturacyjnym zapaleniem oskrzeli.
Stłumiony odgłos opukowy i cichy szmer pęcherzykowy bez furczeń (ciche zapalenie oskrzeli) wysłuchano u 78 (80%) osób. W 2 przypadkach stłumiony odgłos opukowy i cichy szmer pęcherzykowy były słyszalne jedynie po stronie lewej.
W jednym przypadku stwierdzono kontakt z rodziną zakażoną wirusem SARS-CoV-2.
Dyskusja
Rodziców najbardziej niepokoją objawy choroby przeziębieniowej, z których powodu są wzywani do placówki opiekuńczej i proszeni o zabranie dziecka do domu. Do takich objawów należą gorączka i nasilony kaszel (1, 2), zwłaszcza gdy kaszel wybudza rodzinę w nocy (3, 4).
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
29 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
69 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
129 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 78 zł
Piśmiennictwo
1. Hay AD, Wilson AD: The natural history of acute cough in children aged 0 to 4 years in primary care: a systematic review. Br J Gen Pract 2002; 52: 401-409.
2. Hay AD, Heron J, Ness A, the ALSPAC study team: The prevalence of symptoms and consultations in pre-school children in the Avon Longitudinal Study of Parents and Children (ALSPAC): a prospective cohort study. Family Practice 2005; 22: 367-374.
3. De Blasi F, Dicpinigaitis PV, Rubin BK et al.: An observational study on cough in children: epidemiology, impact on quality of sleep and treatment outcome. Cough 2012; 8: 1.
4. Urkin J, Ishay Y, Bilenko N et al.: Night-time cough in children with acute wheezing and with upper respiratory tract infection. Prim Care Respir J 2008; 17: 217-221.
5. Hay AD, Schroeder K, Fahey T: Acute cough in children. 10-minute consultation. BMJ 2004; 328: 1062.
6. Banasiak B, Zagórska W: Kaszel suchy – diagnostyka różnicowa i leczenia. Forum Pediatrii Praktycznej 2018.
7. Morice A, Kardos P: Comprehensive evidence-based review on European antitussives. BMJ Open Resp Res 2016; 3:e000137.
8. Doniec Z, Woźniak M: Zapalenie oskrzeli u dzieci. Pediatr Dypl 2014; 18(2): 9-13.
9. Doniec Z, Mastalerz-Migas A, Krenke K et al.: Rekomendacje postępowania diagnostyczno-terapeutycznego w kaszlu u dzieci dla lekarzy POZ. Lekarz POZ 2016; 4: 305-321.
10. Marchant JM, Masters IB, Taylor SM et al.: Evaluation and outcome of young children with chronic cough. Chest 2006; 129: 1132-1141.
11. Chang AB: Pediatric cough: children are not miniature adults. Lung 2010; 188 suppl. 1: 33-40.
12. Chang AB, Glomb WB: Guidelines for evaluating chronic cough in pediatrics: ACCP evidence-based clinical practice guidelines. Chest 2006; 129 suppl. 1: 260-283.
13. Shields MD, Bush A, Everard ML et al.: BTS guidelines: recommendations for the assessment and management of cough in children. Thorax 2008; 63 suppl. 3: 1-15.
14. Chang AB, Landau LI, van Asperen PP et al.: Cough in children: definitions and clinical evaluation. Med J Aust 2006; 184: 398-403.
15. Lange J: Zapalenia oskrzeli. [W:] Kulus M, Krenke K (red.): Pulmonologia dziecięca. PZWL, Warszawa 2018: 184-187.
16. Hryniewicz W, Albrecht P, Radzikowski A (red.): Rekomendacje postępowania w pozaszpitalnych zakażeniach układu oddechowego. Narodowy Instytut Leków, Warszawa 2016.
17. Krzywicka M: Badanie klatki piersiowej i układu oddechowego. [W:] Obuchowicz A (red.): Badanie podmiotowe i przedmiotowe w pediatrii. PZWL, Warszawa 2019: 72-78.
18. Chang AB, Gaffney JT, Eastburn MM et al.: Cough quality in children: a comparison of subjective vs. bronchoscopic findings. Respiratory Research 2005; 6: 3.
19. Vinson DC: Acute bronchitis in children: building a clinical definition. Fam Pract Res J 1991; 11(1): 75-81.
20. Zielonka TM: Epidemiologia chorób układu oddechowego u dzieci. Postępy Nauk Med 2008; 9: 551-558.