*Grażyna Jarząbek-Bielecka1, Dawid Luwański1, Antoni Jarząbek1, Marek Bielecki2, Katarzyna Plagens-Rotman3, Emilia Warchoł1, Małgorzata Mizgier4
Refleksje o przemijaniu w praktyce lekarskiej, nie tylko w czasie pandemii, z odniesieniem do wybranych tekstów z literatury
Reflections on transition – in medical practice not only during a pandemic with reference to selected texts from the literature
1Pracownia Ginekologii Wieku Rozwojowego i Seksuologii, Klinika Ginekologii, Katedra Perinatologii i Ginekologii, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
2Apteka „Medica”, Środa Wielkopolska, Nekla Wielkopolska
3Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Hipolita Cegielskiego w Gnieźnie
4Zakład Dietetyki, Katedra Nauk Biomedycznych i Nauk o Zdrowiu, Zamiejscowy Wydział Kultury Fizycznej w Gorzowie Wielkopolskim, Akademia Wychowania Fizycznego im. Eugeniusza Piaseckiego w Poznaniu
Summary
Medical practice in various medical disciplines, especially in family medicine, in the time of a pandemic, indicates that in medical interviews patients not only talk about the ailments they report, but also report fear of death and passing away. Indeed, a special, individual approach to each patient is recommended, also in these matters, which is also important in the promotion of mental health.
There are statements from patients that the more they know in the media about the successive waves of COVID-19 infections, the more often thoughts about death and passing related to fear for the future of themselves, their family and loved ones appear. Some patients even say: “what will happen to this world”, what awaits humanity. According to psychologists, it is natural to react to a direct threat to life. It is worth analyzing the issue of the human approach to the phenomenon of passing away in an interdisciplinary context in the context of health sciences, medicine, but also the humanities, such as the history of medicine or the philosophy of medicine, as well as literature and art in general.
W ciągu swego życia człowiek nabywa naturalnej świadomości pewnej etapowości, ale i przemijania. W życiu człowieka wyróżnia się następujące okresy:
– noworodkowy,
– niemowlęcy,
– dziecięcy,
– przedpokwitaniowy,
– pokwitaniowy,
– młodzieńczy,
– dojrzały,
– przekwitania,
– senium (starości).
Świadomość przemijania w dobie pandemii to refleksja, która potrafi pojawiać się w wyznaniach pacjentów podczas wizyt lekarskich, nie tylko tych związanych bezpośrednio z zakażeniem COVID-19. Wskazane jest indywidualne podejście do każdego pacjenta, także i w tych kwestiach, co jest istotne także w promocji zdrowia psychicznego (1, 2).
W dobie pandemii praktyka lekarska w różnych dyscyplinach medycznych, a zwłaszcza w medycynie rodzinnej, wskazuje, że pacjenci w wywiadach lekarskich mówią nie tylko o dolegliwościach, z jakimi się zgłaszają, ale i zgłaszają lęk przed śmiercią, przemijaniem. Wskazana jest tu zaiste szczególna empatia (1, 2, 3).
Zdarzają się u pacjentów stwierdzenia, że im więcej wiedzą z mediów o kolejnych falach zakażeń COVID-19, tym częściej pojawiają się u nich myśli o śmierci i przemijaniu związane z lękiem o przyszłość swoją, rodziny, bliskich. Niektórzy pacjenci wręcz mówią: „co będzie z tym światem, co czeka ludzkość”. Według psychologów naturalna jest reakcja odruchowa na bezpośrednie zagrożenie życia. Zagadnienie podejścia człowieka do zjawiska przemijania warto analizować interdyscyplinarnie w kontekście nauk o zdrowiu, medycyny, ale i nauk humanistycznych, jak historia medycyny czy filozofia medycyny, a także literatury czy sztuki w ogóle. Nastawienie do tego typu zagadnień uwarunkowane jest wieloma czynnikami kulturowymi, w tym medycznymi i cywilizacyjnymi.
Badania dziejów kultury ludzkiej stwierdziły, że już człowiek pierwotny miał świadomość przemijania i śmierci. Człowiek z jednej strony się lęka, ale z drugiej mobilizuje się do walki o przetrwanie wobec wszelkich zagrożeń, czego przykładem jest pandemia. Odczuwany ciągły strach staramy się nierzadko podświadomie zredukować, a jedną z form jest wyrażenie swych obaw podczas wizyty u lekarza, która wcale nie musi wynikać z zakażenia COVID-19. Wielu pacjentów traktuje wywiad lekarski jako ten moment, kiedy wypowiadają jednym stwierdzeniem swe obawy choćby dla owego zredukowania stresu związanego z życiem w czasie pandemii. Niestety psychologowie ostrzegają, że podwyższona świadomość własnej śmiertelności motywuje nierzadko predysponowane osoby do irracjonalnych, a nawet niebezpiecznych działań, których celem jest odsunięcie lęku przed śmiercią.
Świadomość przemijania może powodować, że wspomniany lęk może być wręcz obezwładniający, co przeradza się w konieczność jego wypierania. To zaś stanowi szansę do wykształcenia postawy otwartości wobec nowych doświadczeń, współczucia i stworzenia głębokich więzi z innymi (4).
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
29 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
69 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
129 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 78 zł
Piśmiennictwo
1. WHO: Milestones in Health Promotion. Statements from Global Conferences. World Health Organization, Geneva 2009.
2. Jarząbek-Bielecka G, Madziar K, Bojanowska K et al.: The outline of the problem of suffering and pain in GP practice. Selected medical and humanistic aspects – also in the context of the coronavirus pandemic. Med Rodz 2020; 23(1): 22-25.
3. Imieliński K: Seksuologia. Mitologia, historia, kultura. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1989: 9-553.
4. https://web.swps.pl/strefa-psyche/blog/relacje/21745-trening-uwaznosci-zmniejszy-lek-przed-pandemia.
5. https://histmag.org/Trzech-poetow-wykletych.
6. https://izba-lekarska.pl/monitor-lekarski/odczuwasz-obciazenia-zwiazane-z-koronawirusem-izba-zapewnia-lekarzom-wsparcie-psychologiczne/.
