Streszczenie
Wstęp. Produkty pochodzące z orzecha włoskiego mają szerokie zastosowanie. Zielone owoce, łupiny, liście oraz kora cechują się dużą zawartością związków fenolowych i są wykorzystywane w przemyśle farmaceutycznym oraz kosmetycznym. Nasiona bogate w nienasycone kwasy tłuszczowe są stosowane w przemyśle spożywczym. Cenne jest również drewno orzecha włoskiego.
Cel pracy. Celem pracy było określenie aktywności mikrobiologicznej, przeciwutleniającej oraz oznaczenie zawartości związków fenolowych ekstraktu z łupin orzecha włoskiego.
Materiał i metody. Do badań wykorzystano ekstrakt metanolowy z łupin orzecha włoskiego z drzew rosnących na terenie Wielkopolski. Aktywność przeciwbakteryjną badano metodą punktowo-dyfuzyjną wobec 7 szczepów bakterii Gram-dodatnich oraz 6 szczepów bakterii Gram-ujemnych. Do oznaczenia aktywności przeciwutleniającej wykorzystano metodę z rodnikiem DPPH oraz zdolność chelatowania jonów Fe²⁺. W badanym ekstrakcie oznaczono również zawartość związków fenolowych metodą chromatograficzną.
Wyniki. Badany ekstrakt z łupin orzecha włoskiego wykazywał umiarkowaną aktywność przeciwbakteryjną wobec bakterii Gram-dodatnich oraz bakterii Gram-ujemnych oraz wysoką aktywność przeciwutleniającą w teście z kationorodnikiem i niższą aktywność chelatującą w teście z ferrozyną. Ponadto, w badanym ekstrakcie z łupin orzecha włoskiego oznaczono wyższe stężenie kwasów fenolowych, w tym głównie kwasu kawowego, w porównaniu ze stężeniem flawonoidów.
Wnioski. Badany ekstrakt z łupin orzecha włoskiego wykazuje aktywność przeciwrodnikową, dlatego może stanowić alternatywę dla syntetycznych antyoksydantów. Fakt, że łupiny owoców orzecha włoskiego są produktem ubocznym przemysłu spożywczego, stanowi dodatkową zaletę przy wykorzystaniu ich również w innych gałęziach przemysłu.

Summary
Introduction. Walnut products are widely used. Green fruits, shells, leaves and bark have a high phenolic content and are used in the pharmaceutical and cosmetic industries. Seeds rich in unsaturated fatty acids are used in the food industry. Walnut wood is also valuable.
Aim. The aim of the study was to determine the microbiological, antioxidant activity and concentration of phenolic acids of walnut shell extract.
Material and methods. The methanol extract of walnut shells from trees growing in Greater Poland was used for the research. The antibacterial activity was determined by the point diffusion method against 7 strains of gram-positive bacteria and 6 strains of gram-negative bacteria. The method with the DPPH radical and the ability to chelate Fe²⁺ ions were used to determine the antioxidant activity. The content of phenolic compounds in the tested extract was also determined using the chromatographic method.
Results. The tested walnut shell extract showed moderate antibacterial activity against gram-positive and gram-negative bacteria and high antioxidant activity in the radical cation test and lower chelating activity in the ferrozine test. Moreover, in the tested walnut shell extract, a higher concentration of phenolic acids, mainly caffeic acid, was determined as compared to the concentration of flavonoids.
Conclusions. The tested walnut shell extract showed antiradical activity; therefore, it can be an alternative to synthetic antioxidants. The fact that shells shells are a by-product of the food industry is an added advantage when used in other industries as well.