Magdalena Kabat1, Dariusz Gozdowski2, *Anna Turska-Szybka1
The incidence and intensity of dental caries and oral hygiene among children from Warsaw under six years of age. Observational study
Częstość występowania i intensywność choroby próchnicowej oraz stan higieny jamy ustnej u dzieci warszawskich poniżej 6. roku życia. Badanie obserwacyjne
1Department of Paediatric Dentistry, Medical University of Warsaw
Head of Department: Professor Dorota Olczak-Kowalczyk, MD, PhD
2Department of Experimental Design and Bioinformatics, Faculty of Agriculture and Biology, Warsaw University of Life Sciences, Warsaw University of Life Sciences, Warsaw
Head of Department: Krzysztof Polanowski, PhD
Streszczenie
Wstęp. Wyniki badań dzieci z próchnicą dostarczają informacji dotyczących stanu uzębienia i higieny jamy ustnej oraz pozwalają na określenie potrzeb w zakresie opieki stomatologicznej. Wciąż aktualnym problemem wydaje się osiągnięcie oczekiwanej redukcji próchnicy zębów. Leczenie próchnicy zębów mlecznych nadal nie jest powszechne.
Cel pracy. Roczne badanie obserwacyjne częstości występowania i intensywności choroby próchnicowej oraz stanu higieny jamy ustnej u dzieci warszawskich poniżej 6. roku życia zgłaszających się co trzy miesiące na profilaktykę fluorkową.
Materiał i metody. Badaniem objęto 81 dzieci poniżej 6. roku życia. Stan uzębienia i higieny oceniano w badaniu wstępnym i co 3 miesiące przez okres jednego roku. Obliczono średnią liczbę puw, puwp, ich składowych, wskaźniki DI-S i leczenia próchnicy. Wyniki poddano analizie za pomocą testu chi-kwadrat.
Wyniki. Częstość występowania próchnicy w badaniu wstępnym w badanej grupie określono na 75%, w badaniu końcowym ? na 89%. Średnia wartość wskaźnika puwz wzrosła z 5,14 ± 4,25 do 6,99 ± 4,68, natomiast puwp z 10,14 ± 10,59 do 14,98 ± 13,94. Średnia liczba zębów i powierzchni z próchnicą wyniosła 2,46 ± 3,23 i 4,44 ± 6,92 i była nieznacznie wyższa w badaniu końcowym (2,65 ± 2,70 i 4,86 ± 4,98). Dwukrotnie wzrosły średnie liczby zębów i powierzchni usuniętych, z 0,47 ± 1,44 i 2,05 ± 6,21 w badaniu wstępnym do 0,93 ± 1,86 i 4,17 ± 8,27 w badaniu końcowym (p < 0,001). Korzystnym zjawiskiem był istotny statystycznie wzrost średniej liczby zębów i powierzchni z wypełnieniami z 2,21 ± 2,57 i 3,64 ± 4,73 w badaniu wstępnym do 3,41 ± 2,56 i 6,88 ± 5,78 oraz wskaźnika leczenia z 0,49 ± 0,39 do 0,56 ± 0,32. W badaniu wstępnym średnia wartość DI-S wynosiła 1,20 ± 0,71, po roku 0,81 ± 0,64 (p < 0,001).
Wnioski. Wyniki badań wskazują na wysoką intensywność próchnicy oraz zaniedbania higieniczne i lecznicze oraz korzystny wpływ indywidulanej profilaktyki fluorkowej, a także regularnych wizyt stomatologicznych. Podkreślają konieczność motywacji rodziców do regularnej opieki stomatologicznej.
Summary
Introduction. The results of study of children with caries provide information on the condition of the teeth and oral hygiene as well as allow to identify the needs for dental care. Still the current problem seems to achieve the expected reduction in dental caries. Treatment of caries of deciduous teeth is not widespread.
Aim. Annual observational study the prevalence and intensity of dental caries and oral hygiene status of children in Warsaw under six years of age, presenting every three months for fluoride prophylaxis.
Material and methods. The study included 81 children under six years of age. Dental health and hygiene was evaluated in a preliminary study and every 3 months for a period of one year. The average number of dmft, dmfs, their constituent, DI-S index and treatment of dental caries index. The results were analyzed using the chi-square test.
Results. The prevalence of caries in the preliminary test in the study group determined to be 75%, in the final examination ? 89%. The average value of the dmft index increased from 5.14 ± 4.25 to 6.99 ± 4.68 and dmfs 10.14 ± 10.59 to 14.98 ± 13.94. The average number of teeth and surfaces with caries was 2.46 ± 3.23 and 4.44 ± 6.92 respectively and was slightly higher in the final study (2.65 ± 2.70 and 4.86 ± 4.98). The average number of teeth and the surface removed increased twice, from 0.47 ± 1.44 and 2.05 ± 6.21 in the preliminary test to 0.93 ± 1.86 and 4.17 ± 8.27 in the final study (p < 0.001). Favorable trend was statistically significant increase in the average number of teeth and the surface of the fillings of 2.21 ± 2.57 and 3.64 ± 4.73 in the preliminary test to 3.41 ± 2.56 and 6.88 ± 5.78 in the final study and the ratio of treatment from 0.49 ± 0.39 to 0.56 ± 0.32.
In the preliminary test, the mean DI-S was 1.20 ± 0.71, after one year 0.81 ± 0.64 (p < 0.001).
Conclusions. The results indicate the high intensity of caries decay and neglect of hygienic habits and treatment and the beneficial effect of individual fluoride prophylaxis and regular dental visits. Emphasize the need to motivate parents to regular oral healthcare.
Introduction
The incidence of caries is still very high in the population of Polish children. According to the data from the Monitoring of Oral Health in Polish Population, caries affected 41.1% of 3-year-olds in 2016-2020 and 76.8% of 5-year-olds in 2016 (1).
WHO experts defined early childhood caries (ECC) as a pandemic disease due to its prevalence in the population (2). Furthermore, according to 2016-2020 Oral Health Monitoring, “the increase in the frequency and intensity of (ECC – Early Childhood Caries) is correlated with age” (3). The analysis of 2017 epidemiological studies showed an over 2.5-fold increase in the intensity of caries between the ages of 3 and 5 years in Poland (4).
Caries may develop already in the first year of a child’s life. It affects 35-50% of 2-3-year-olds, 56-60% of 3-4-year-olds, and almost 100% of 6-7-year-olds (5).
Carious primary dentition is the strongest predictor of future caries in permanent teeth. Researchers agree that children diagnosed with caries under the age of 3 years have a high probability of developing this disease in permanent teeth (6-9). Children with caries in primary teeth are three times more likely to develop caries in permanent teeth compared to caries-free children.
Oral check-ups and conservative treatment of caries in nursery and preschool children are insufficient (1, 10). Survey studies have shown that over 52.4% of 3-year-olds and 13.2% of 5-year-olds have never been to a dentist (1). Monitoring studies have reported that only 61.2% of parents realised that caries in primary teeth increases the risk of developing this disease in permanent dentition (1).
The needs for treating ECC in 3-year-olds are highly unmet. This is due to, among other things, parental underestimation of the child’s oral health and/or the lack of cooperation of the young patient, as well as insufficient parental awareness about caries in primary teeth (3).
Nine studies in a population of 2,709 children were included in a meta-analysis by Cochrane, who compared randomised trials using fluoride varnish vs. placebo. The author concluded that fluoride varnish has a significant anti-caries effect, reducing the intensity of caries in permanent and primary teeth by 46% (DMFs) and 33% (dmfs), respectively (11). In recent years, many scientific studies have been published confirming a significant reduction in the incidence and intensity of caries in populations using fluoride varnishes (11-16). Additionally, it should be emphasised that the efficacy of fluoride varnishes or other fluoride-containing products is higher in populations with a high severity of caries (as in the Polish population).
Aim
The aim of the study was to evaluate the changes in the indicators of early childhood caries and oral hygiene in children from Warsaw presenting every three months for individual fluoride prophylaxis over a period of 12 months.
Material and methods
The study included children reporting to the Department of Paediatric Dentistry of the Medical University of Warsaw, who attended nurseries and kindergartens in various districts of Warsaw. The research was approved by the Bioethics Committee of the Medical University of Warsaw (No. KB/243/2010).
Age from 18 months to 5 years and 11 months and a written consent of parents/legal guardians to participate in the study were the inclusion criteria. Children aged > 6 years and uncooperative children (definitely negative refusal according to Frankel’s behaviour rating scale) were excluded (17). Clinical examinations were performed by two clinicians after prior calibration (96.25% concordance) based on statistics using the Kappa coefficient. Children were examined seated in a dental chair, using a shadowless lamp, a flat mirror, compressed air from blower, and the WHO 621 periodontal probe (18). The obtained data was stored on computer records designed in accordance with the WHO guidelines. Oral health and hygiene were assessed during the preliminary (baseline) appointment (0) and then every 3 months for a period of one year. The number of decayed (d), filled (f) and missing (m) teeth, and the oral hygiene index (OHI) were recorded. Caries was assessed according to the criteria of the International Caries Detection and Assessment System (ICDAS II), where code 0 means normal enamel, codes 1 and 2 ? caries limited to enamel (pre-cavity), codes from 3 to 6 ? carious lesions (19).
Oral hygiene was assessed in uncleaned teeth after staining dental plaque with 3% aqueous solution of erythrosine. We used the simplified OHI (Oral Hygiene Index Simplified ? OHI-S) according to Greene and Vermillion (1964) (20) and WHO (1997) (18). Since tartar is very rare in young children, only the DI-S component (Oral Debris Index Simplified) was used. We assessed soft dental plaque on the buccal surfaces of the teeth 55, 51, 65, and 71, and the lingual surfaces of the teeth 75 and 85, with tooth area covered with plaque assessed using a scale from 0 to 3, where 0 ? no debris or discoloration, 1 ? soft debris covering not more than one third of the tooth surface, 2 ? soft debris covering 1/3 to 2/3 of the tooth surface, 3 ? soft debris covering over 2/3 of the tooth surface. The value of the index was the mean of the values obtained for all surfaces examined. Oral hygiene is considered very good for DI-S 0, good for 0.1 to 0.6, satisfactory for 0.7 to 1.8, and insufficient for 1.9 to 3.0.
During the follow-up visits, both an interview and a clinical examination to verify dental status and hygiene were performed. If plaque deposits were present, the teeth were cleaned. During the appointments, therapeutic activities were performed depending on individual indications, and Duraphat fluoride varnish was applied. All children were instructed on oral hygiene. Both children and their parents were also instructed on proper dietary and hygiene habits.
Based on the obtained results, the frequency and intensity of caries (dmft, dmfs and their components), DI-S and care index were calculated. The results were analysed with STATISTICA 10 (StatSoft) using the chi-square test and the Wilcoxon test, with statistical significance set at p < 0.05.
Results
A total of 81 children, including 34 girls (41.98%) and 47 boys (58.02%), aged from 18 months to 5 years and 11 months (mean age: 3.78 ± 1.30 years) participated in the study (tab. 1). All children reported for check-ups every 3 months. All participants reported for check-up after one year. No one dropped out or was excluded during the study.
Tab. 1. Characteristics of study participants
| Age | Number (n) |
| 18-36 months | 25 |
| 37-48 months | 15 |
| 49-60 months | 23 |
| 61-71 months | 18 |
| Total | 81 |
| Mean age (years) ± SD | 3.78 ± 1.30 |
The prevalence of caries in the study group was 75% at baseline (DMF > 0) and 89% at final appointment. There was also an increase in dmft and dmfs at subsequent appointments (tab. 2).
Tab. 2. Mean values and standard deviations of dmft and dmfs
| Examination (E) | dmft | dmfs |
| 0 | 5.14 ± 4.25 | 10.14 ± 10.59 |
| 1 | 5.58 ± 4.51 | 11.36 ± 11.57 |
| 2 | 6.04 ± 4.56 | 12.64 ± 12.53 |
| 3 | 6.65 ± 4.76 | 14.12 ± 13.47 |
| 4 | 6.99 ± 4.68 | 14.98 ± 13.94 |
| p (E0 vs E4) | < 0.001* | < 0.001* |
*statistically significant (p ≤ 0.05); Wilcoxon test (exam 0 vs. exam 4)
The mean dmft was 5.14 ± 4.25 at baseline (0), increased to 6.99 ± 4.68 after one year, while the dmfs increased from 10.14 ± 10.59 to 14.98 ± 13.94 (statistically significant differences; p < 0.001).
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
29 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
69 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
129 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 78 zł
Piśmiennictwo
1. Olczak-Kowalczyk D (red.): Monitorowanie Stanu Zdrowia Jamy Ustnej Populacji Polskiej w latach 2016-2020. Wiedza i zachowania zdrowotne a próchnica zębów u dzieci i młodzieży w Polsce w latach 2016-2019. Edukacja prozdrowotna. Dział Redakcji i Wydawnictw Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego 2021.
2. World Health Organization. WHO expert consultation on public health intervention against early childhood caries: a report of a meeting, Bangkok, Thailand, 26-28 January 2016. World Health Organization 2017. www.who.int/iris/handle/10665/255627.
3. Olczak-Kowalczyk D (red.): Monitorowanie Stanu Zdrowia Jamy Ustnej Populacji Polskiej w latach 2016-2020. Choroba próchnicowa i stan tkanek przyzębia w populacji polskiej. Podsumowanie wyników badań z lat 2016-2019. Dział Redakcji i Wydawnictw Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego 2021.
4. CAPP: Oral Health Country/Area Profile Project Malmoe University; https://capp.mau.se/countryareas/.
5. Pawka B, Dreher P, Herda J et al.: Próchnica zębów u dzieci problemem społecznym. Probl Hig Epidemiol 2010; 91(1): 5-7.
6. Kramer AC, Skeie MS, Skaare AB et al.: Caries increment in primary teeth from 3 to 6 years of age: a longitudinal study in Swedish children. Eur Arch Paediatr Dent 2014; 15: 167-173.
7. Skeie MS, Espelid I, Riordan PJ et al.: Caries increment in children aged 3-5 years in relation to parents’ dental attitudes: Oslo, Norway 2002 to 2004. Community Dent Oral Epidemiol 2008; 36: 441-450.
8. Milsom KM, Blinkhorn AS, Tickle M: The incidence of dental caries in the primary molar teeth of young children receiving National Health Service funded dental care in practices in the North West of England. Br Dent J 2008; 205: E14-E15.
9. Leroy R, Declerck D: Impact of caries onset on number and distribution of new lesions in preschool children. Int J Paediatr Dent 2013; 23: 39-47.
10. Monitorowanie stanu zdrowia jamy ustnej populacji polskiej w latach 2013-2015. Ministerstwo Zdrowia, Warszawa 2015.
11. Marinho VCC, Worthington HV, Walsh T, Clarkson JE: Fluoride varnishes for preventing dental caries in children and adolescents. Cochrane Database Syst Rev 2013.
12. Gao SS, Zhang S, Mei M et al.: Caries remineralisation and arresting effect in children by professionally applied fluoride treatment ? a systematic review. BMC Oral Health 2016; 16: 12.
13. Marinho VCC, Worthington HV, Walsh T, Chong LY: Fluoride gels for preventing dental caries in children and adolescents. Cochrane Database Syst Rev 2015.
14. American Dental Association Council on Scientific Affairs Expert Panel on Topical Fluoride Caries Preventive Agents: Topical fluoride for caries prevention: executive summary of the updated clinical recommendations and supporting systematic review. J Am Dent Assoc 2013; 144(11): 1279-1291.
15. Kaczmarek U, Jackowska T, Mielnik-Błaszczak M et al.: Indywidualna profilaktyka fluorkowa u dzieci i młodzieży – rekomendacje polskich ekspertów. Nowa Stomatol 2019; 24(2): 70-85.
16. Chu CH, Lo EC, Lin HC: Effectiveness of silver diamine fluoride and sodium fluoride varnish in arresting dentin caries in Chinese pre-school children. J Dent Res 2002; 81(11): 767-770.
17. Frankel RI, Shiere FR, Fogels HR: Should the parents remain with the child in the dental operatory? J Dent Child 1962; 29: 150-163.
18. World Health Organization: Oral Health Surveys – Basic Methods. 4th ed. World Health Organization, Geneva 1997.
19. International Caries Detection and Assessment System (ICDAS) Coordinating Committee: Criteria Manual – International Caries Detection and Assessment System (ICDAS II). 2005. https://www.iccms-web.com/content/icdas.
20. Greene JC, Vermillion JR: The simplified oral hygiene index. J Am Dent Assoc 1964; 68(1): 25-31.
21. Matthews-Brzozowska T, Nęcka A, Babijczuk T: Stan mlecznych zębów trzonowych i ocena następstw ich przedwczesnej utraty u dzieci w wieku przedszkolnym. Dent Med Probl 2003; 40(2): 313-317.
22. Szydłowska-Walendowska B, Lubowiedzka-Gontarek B, Daszkowska M et al.: Zachorowalność na próchnicę dzieci łódzkich w wieku przedszkolnym zakwalifikowanych do zabiegów profilaktyki fluorkowej. Czas Stom 2005; 58(5): 323-327.
23. Hilt A, Daszkowska M, Wochna-Sobańska M: Spostrzeżenia dotyczące stanu i potrzeb leczniczych uzębienia dzieci przedszkolnych z Łodzi. Nowa Stomatologia 2008; 1: 3-6.
24. Daszkowska M, Lubowiedzka B, Szydłowska B, Wochna-Sobańska M: Ocena stanu uzębienia dzieci przedszkolnych objętych programem profilaktyki próchnicy. Dent Med Probl 2003; 40(2): 309-312.
25. Sołtan E, Herman K, Jankowska K, Kowalczyk-Zając M: Ocena stanu uzębienia u 4-5-letnich dzieci wrocławskich. Dent Med Probl 2004; 41(3): 423-426.
26. Szmidt M, Barczak K, Buczkowska-Radlińska J: Ocena stanu uzębienia i potrzeb zdrowotnych u dzieci trzyletnich zamieszkałych na terenie województwa zachodniopomorskiego. Poradnik Stomatologiczny 2011; 11: 498-502.
27. Szatko F, Rabęda A, Bromblik A: Ocena skuteczności systemu opieki stomatologicznej na podstawie analizy porównawczej stanu uzębienia i potrzeb stomatologicznych dzieci w wieku przedszkolnym. Czas Stomatol 2008; 61(1): 61-68.
28. Leda B, Niedźwiedzki T, Hędzelek M: „Zdrowy uśmiech wśród najmłodszych” – model profilaktyki stomatologicznej dla dzieci w wieku przedszkolnym. Czas Stomatol 2009; 62(6): 502-508.
29. Grzesiak I, Kaczmarek U: Prognozowanie stanu higieny jamy ustnej u dzieci. Dent Med Probl 2005; 43(2): 255-260.
30. Olczak-Kowalczyk D: Ocena stanu higieny jamy ustnej i uzębienia u dzieci warszawskich w wieku od 3. do 7. roku życia. Nowa Stomat 2001; 4: 13-21.
31. Banaszek D: Świadomość i zachowania zdrowotne matek objętych edukacją stomatologiczną w szkole rodzenia oraz stan narządu żucia ich dzieci w wieku 2-5 lat. Nowa Stomat 2006; 4: 140-145.
32. Bagińska J, Stokowska W: Lokalizacja próchnicy w poszczególnych zębach mlecznych u dzieci w wieku 36-48 miesięcy z regionu Podlasia. Nowa Stomat 2004; 4: 147-152.
33. Szczepańska J, Szydłowska B, Lubowiedzka B, Pawłowska E: Analiza czynników ryzyka występowania choroby próchnicowej u 3-letnich dzieci. Czas Stomatol 2007; LX(3): 162-170.
34. Kaczmarek U, Grzesiak I: Częstość i intensywność próchnicy u dzieci do 3. roku życia ze żłobków wrocławskich. Porad Stomatol 2005; 9: 4-7.
35. Proc P, Filipińska-Skąpska R, Wochna-Sobańska M: Próchnica uzębienia dzieci łódzkich do 5 lat. I. Frekwencja i intensywność występowania choroby. Dent Med Probl 2005; 42(2): 249-253.
36. Jarząbek A, Lisiecka K, Wieczkowska I, Węsierska K: Wpływ 2-letniego programu profilaktyki próchnicy na stan zdrowia jamy ustnej 3-letnich dzieci. Dent Med Probl 2012; 49(2): 230-236.
37. Congiu G, Campus G, Sale S et al.: Early childhood caries and associated determinants: a cross-sectional study on Italian preschool children. J Public Health Dent 2014; 74(2): 147-152.
38. Szczepańska J: Wpływ różnych aspektów higieny jamy ustnej na występowanie próchnicy u dzieci w okresie poniemowlęcym. Nowa Stomatol 2003; 1: 4-9.
39. Pilbauerova N, Cermakova E, Koberova Ivancakova R, Suchanek J: The Association of Caries Increment Dynamics in Preschool Children with Risk Factors: The 3-Year Prospective Study. Int J Environ Res Public Health 2020; 17(20).
40. Milona M, Szych Z, Olszowski T: Zabiegi z zakresu profesjonalnej profilaktyki w różnych systemach opieki stomatologicznej u dzieci z grupy wysokiego ryzyka próchnicy na podstawie badań w Malmö, Szczecinie i Atenach. Dent Med Probl 2014; 51(3): 318-329.
41. Pawka B, Dreher P, Herda J et al.: Próchnica zębów u dzieci problemem społecznym. Probl Hig Epidemiol. 2010; 91(1): 5–7.
42. Kaczmarek U, Iwańczak B, Pytrus T, Grzesiak-Gasek I: Ocena wyników ankiet wypełnionych przez pediatrów i lekarzy rodzinnych dotyczących zdrowia jamy ustnej. Czas Stomatol 2010; 63(1): 693-702.
43. American Academy of Pediatrics: Guideline on infant oral health care. Pediatr Dent 20082009; 30(7 Suppl.): 90-93.
