*Szymon Głowacki, Katarzyna Krasińska, Alesia Venhura
Pacjent z chorobą hemoroidalną na ostrym dyżurze
A patient with haemorrhoidal disease in the Emergency Department
Department of General Surgery, Independent Public Complex of Healthcare Facilities in Żuromin
Streszczenie
Choroba hemoroidalna jest częstą przyczyną wizyt pacjentów w szpitalu, również na ostrym dyżurze. Najważniejszym postępowaniem z pacjentem zgłaszającym się do izby przyjęć jest badanie przedmiotowe i podmiotowe. Pacjent zgłasza objawy typowe dla wielu chorób proktologicznych. Głównie są to: ból, krwawienie z odbytu oraz wypadnięty twardy guzek w odbycie. Według klasyfikacji Johna Golighera, zmodyfikowanej przez Leona Banova, wyróżniamy cztery stopnie choroby hemoroidalnej. Każdy ze stopni może wiązać się z krwawieniem. Stopień IV często wiąże się z zakrzepicą splotów hemoroidalnych. Jednocześnie znając złożoność objawów, w przypadku innych jednostek chorobowych w proktologii musimy wykluczyć je w trakcie badania proktologicznego. Pacjent proktologiczny wymaga wyjątkowej intymności oraz bardzo dokładnego, często wykonanego w znieczuleniu ogólnym badania proktologicznego. Najczęściej musimy wykluczyć szczeliny, ropnie, przetoki. Jednak spotykamy się również z nowotworami, nieswoistymi chorobami zapalnymi jelita oraz uszkodzeniami związanymi z ciałem obcym czy aktem płciowym. Objawy choroby hemoroidalnej, szczególnie w postaci krwawień z odbytu, mogą być wspólne dla innych jednostek chorobowych, m.in. nowotworów, stad też zdarzają się pomyłki diagnostyczne.
Summary
Haemorrhoidal disease is a common reason for hospital admissions, also in the Emergency Department (ED). Medical history and physical examination are the key elements in the management of a patient reporting to emergency departments. Patients usually report symptoms typical of many anorectal disorders, such as anal bleeding and a hard prolapsing anal lump. According to the classification proposed by John Goligher and later modified by Leon Banov, four grades of haemorrhoidal disease may be distinguished. Anal bleeding may occur in any grade. Grade IV is often associated with haemorrhoidal plexus thrombosis. At the same time, other anorectal conditions should be excluded on rectal examination considering the complexity of their symptoms. Fissures, abscesses, and fistulas are most often considered in the differential diagnosis. However, malignancy, inflammatory bowel diseases and injuries caused by a foreign body or sexual activity may be also found. Since the symptoms of haemorrhoidal disease, anal bleeding in particular, may overlap with other pathologies, including malignancies, diagnostic errors are likely to occur.
Wstęp
Choroba hemoroidalna dotyczy ponad 50% społeczeństwa po 40. roku życia. Jej głównymi objawami są: krwawienie z odbytu, świąd, ból, wypadanie kolumny hemoroidalnej, zakrzepica splotów hemoroidalnych lub zakrzep brzeżny.
Klasyfikacja Johna Golighera zmodyfikowana przez Leona Banova określa nam zaawansowanie choroby hemoroidalnej na podstawie stosunku anatomicznego guzka do kanału odbytu oraz obejmuje występowanie krwawień z hemoroidów. Ze względu na powszechność objawów, wymaga wyjątkowej czujności u lekarza badającego pacjenta na dyżurze (1, 2).
Specyfika specjalizacji proktologicznej wymaga nie tylko umiejętności manualnych u lekarza, ale również umiejętności stworzenia pewnej czasowej więzi zaufania lekarza z pacjentem – wówczas pacjent będzie mógł swobodnie opowiedzieć o swoim intymnym problemie.
Krwawienie z hemoroidów
Jest to objaw, który najczęściej występuje w tej jednostce chorobowej i dotyczy jej w każdym stadium zaawansowania. Krwawienie jest opisywane przez pacjentów jako jasna krew pojawiająca się podczas aktu defekacji na muszli klozetowej lub na papierze. Ze względu na budowę anatomiczną oraz czynniki indywidualne, takie jak przyjmowanie leków przeciwkrzepliwych, krwawienia te mogą przyjmować obraz dość obfitych krwotoków. W niektórych przypadkach mogą prowadzić do anemii i nierzadko hipowolemii z zasłabnięciem.
W postawieniu właściwego rozpoznania najważniejsze jest badanie proktologiczne, na podstawie którego pacjent ma postawioną diagnozę oraz zaplanowany scenariusz diagnostyczny i terapeutyczny. Należy tu przede wszystkim wykluczyć proces nowotworowy, choroby zapalne jelit – wrzodziejące zapalenie jelita grubego, chorobę Leśniowskiego-Crohna. Niewielkie krwawienie związane z bólem po defekacji to również często objaw szczeliny odbytu.
Ból
Główną przyczyną bólu jest wystąpienie zakrzepicy splotu hemoroidalnego oraz miejscowy stan zapalny wytwarzający wzmożone napięcie zwieraczy odbytu. Trzeba pamiętać, że ta dolegliwość może również wystąpić w innych procesach chorobowych okolicy odbytu. Przede wszystkim należy wykluczyć szczelinę odbytu, ciało obce w odbytnicy lub odbycie, przebyty uraz. W przypadku znacznego bólu pacjent może wymagać badania w znieczuleniu ogólnym. Należy podkreślić tu rolę anestezjologa. Dzięki jego pomocy możemy w komforcie pacjenta i naszym swobodnie zbadać proktologicznie każdego chorego.
Wypadnięty hemoroid
Wzmożone napięcie zwieraczy lub znacznie obniżone, spadek jakości kolagenu, zaburzenia w budowie splotu hemoroidalnego, patologie w miednicy mniejszej czy też niewłaściwie przeprowadzona czynność defekacji są przyczyną wykrzepienia i wypadnięcia guzka krwawniczego na zewnątrz. Należy zróżnicować ten objaw, wykluczyć cukrzycę, guza odbytu/odbytnicy oraz wypadanie odbytnicy.
Świąd, pieczenie odbytu
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
29 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
69 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
129 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 78 zł
Piśmiennictwo
1. Goligher JC (ed.): Surgery of the anus, rectum and colon. 5th ed. Bailliere T Tindall, London 1984.
2. Banov L, Knoepp LF, Erdman LH, Alia RT: Management of hemorrhoidal disease. JSC Med Assoc 1982; 25: 454-456.
3. Bielecki K, Kołodziejczak M: Nazewnictwo w proktologii. Podstawowe pojęcia i definicje. Standardy Medyczne w Praktyce, Warszawa 2012.
4. Kołodziejczak M: Ropnie i przetoki odbytu. Wydawnictwo Medyczne Borgis, Warszawa 2003.
5. Bielecki K, Dziki A: Proktologia. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2000.
6. Kołodziejczak M, Ciesielski P: Atlas technik operacyjnych w proktologii. Wydawnictwo Medyczne Borgis, Warszawa 2019.
7. http://www.pkk.org.pl/.
8. Kolodziejczak M, Ciesielski P: Proctologic diseases demanding emergency surgical Intervention. Pol Przegl Chir 2013; 85(3): 145-151.