Streszczenie
Leczenie szczeliny odbytu od lat ukierunkowane jest na zmniejszenie napięcia mięśnia zwieracza wewnętrznego odbytu. Wzrost napicia mięśni uznaje się za główną przyczynę dolegliwości bólowych, braku gojenia szczeliny, ale coraz częściej również za przyczynę jej powstawania, szczególnie u osób nieuskarżających się na wcześniejsze zaparcia. Istnieje jednak grupa pacjentów, u których szczelina odbytu występuje pomimo braku wzmożonego napięcia mięśni – zarówno diagnostyka, jak i leczenie w tym przypadku wymaga szerszego spojrzenia na opisany problem. Większość chirurgicznych towarzystw naukowych prezentuje algorytmy postępowania lub zalecenia dotyczące leczenia, jednak istnieją między nimi często nawet znaczące rozbieżności, szczególnie w leczeniu operacyjnym. W dalszym ciągu pojawiają się liczne prace porównujące różne metody leczenia, oceniające skuteczność łączenia ze sobą kilku metod lub stosowania zupełnie nowych preparatów lub terapii. W pracy autorzy przedstawili kilka najnowszych, najciekawszych doniesień, które zostały opatrzone komentarzem praktycznym. Szczelina odbytu jest chorobą leczoną głównie ambulatoryjnie, często przez długi czas, nie tylko z uwagi na obawy pacjentów przed operacją, ale również w wyniku ograniczeń logistycznych w dostępie do bloku operacyjnego dla chorób powszechnie uznawanych za „mniej istotne” medycznie. Nie powinno to jednak uśpić czujności, gdyż przedłużone leczenie zachowawcze może prowadzić do nierozpoznania raka lub przetoki. Poszerzanie wiedzy w tym zakresie i często krytyczna analiza aktualnych doniesień pomaga w prawidłowym poprowadzeniu diagnostyki i leczenia.

Summary
Relieving internal anal sphincter pressure has been the goal of treatment in patients with anal fissure for years. Increased muscle tone, which is considered to be the main cause of pain and healing failure, is now also increasingly believed to be the aetiology of anal fissure, especially in previously unconstipated individuals. However, some patients develop anal fissure despite normal muscle tone, and therefore require a broader diagnostic and therapeutic approach. Diagnostic algorithms and therapeutic recommendations developed by surgical scientific societies, especially those for invasive treatment, often vary significantly. Also, there has been a constant inflow of research comparing different treatment strategies, as well as assessing the efficacy of combining different treatment modes or new medications and therapies. In this paper, we present and comment on the most recent and interesting reports. Anal fissure is a disorder managed mainly on an outpatient basis, often for long time, not only due to the patients' fear of surgery, but also as a result of limited access to an operating theatre for conditions commonly considered ‘of lesser medical importance’. Nevertheless, this should not dull our vigilance as prolonged conservative treatment may lead to undiagnosed malignancy or fistula. Expanding knowledge in this area and frequent critical analysis of current reports help properly navigate both diagnosis and treatment.