Guzy dużych i małych gruczołów ślinowych występują rzadko i charakteryzują się różnorodnymi cechami epidemiologicznymi, klinicznymi i histologicznymi. Najczęstszym złośliwym nowotworem ślinianek jest rak śluzowo-naskórkowy, który sporadycznie diagnozowany jest u pacjentów poniżej 18. roku życia (1, 2).

W przypadku rozwoju w mniejszych gruczołach ślinowych może być zlokalizowany na podniebieniu, w obszarze zatrzonowcowym, na dnie jamy ustnej, błonie śluzowej policzka, wargach i języku. Częściej dotyka kobiet niż mężczyzn, a u dzieci występuje najczęściej w wieku od 10 do 16 lat (3, 4).

Leczenie raka gruczołów ślinowych zależy od lokalizacji, cech klinicznych i rozpoznania histopatologicznego. Zazwyczaj obejmuje resekcję chirurgiczną zmiany nowotworowej z marginesem zdrowych tkanek, a niekiedy również radioterapię w celu zmniejszenia ryzyka wznowy (1, 5). Powstały ubytek tkanek prowadzi do zaburzeń funkcji, takich jak: mowa, oddychanie, połykanie i żucie oraz przecieku płynów i pokarmów z jamy ustnej do nosowej. Prowadzi to do obniżenia komfortu życia oraz wpływa na zdrowie psychiczne, zwłaszcza gdy dotyczy pacjentów młodocianych (3, 6-8). Obturator jest uzupełnieniem protetycznym, które wypełnia poresekcyjny ubytek tkanek, przywracając funkcje oraz poprawiając estetykę twarzy i samopoczucie pacjenta (3, 6, 7, 9).

Coraz szersze zastosowanie w stomatologii znajdują technologie CAD/CAM (10, 11). Pozwalają one na rejestrowanie obrazu podłoża protetycznego za pomocą niewielkich rozmiarów końcówki skanera wewnątrzustnego, która w przeciwieństwie do tradycyjnych wycisków nie wymaga kontaktu z tkankami jamy ustnej. Czas zabiegu ulega skróceniu i jest on bardziej komfortowy dla pacjenta (12-14). Po zabiegach chirurgicznych występują deformacje tkanek w obrębie jamy ustnej, które niejednokrotnie utrudniają dobór odpowiedniej łyżki wyciskowej. Ponadto często obserwuje się ograniczony zakres otwierania ust, stąd wyciski cyfrowe z wykorzystaniem niewielkich rozmiarów końcówki rejestrującej umożliwiają odwzorowanie podłoża protetycznego (15, 16). Urządzenie skanujące nie wymaga kontaktu z tkankami podłoża, co zapobiega ich mechanicznemu urazowi (12, 14, 15). Dynamicznie rozwijające się programy do projektowania pozwalają na planowanie różnych rodzajów uzupełnień i znajdują zastosowanie również w wykonawstwie protez u pacjentów pooperacyjnych (17, 18). Urządzenia do wytwarzania zaprojektowanych cyfrowo uzupełnień protetycznych umożliwiają pozyskiwanie precyzyjnych prac, charakteryzujących się odpowiednią szczelnością, retencją i stabilizacją na podłożu. Nowe materiały wykorzystywane w technologii CAD/CAM pozwalają na wykonawstwo prac protetycznych o optymalnych parametrach mechanicznych i wysokiej estetyce (14, 17, 19, 20).