© Borgis - Nowa Medycyna 4/2006, s. 75-78
*Iwona Jazienicka, Grażyna Kądziela-Wypyska, Grażyna Chodorowska, Jolanta Budzyńska, Krystyna Trela
Przypadek grzybicy woszczynowej skóry gładkiej w przebiegu kortykoterapii
Tinea favosa of the glabrous skin in corticotherapy – a case report
Klinika Dermatologii AM w Lublinie
Kierownik Kliniki: dr hab. med. prof. nadzw. AM Grażyna Chodorowska
Streszczenie
A case of a 24-year old female patient suffering from tinea favosa of the glabrous skin has been presented. This type of the skin mycosis is nowadays very rarely observed in the European countries, including Poland. Clinical manifestation of tinea favosa is not uniform but characterized by variety in morphological features and lesional localization. Since infancy our patient has been treated for ichthyosis vulgaris and for the last two years the corticosteroids have been additionally administered, both locally and systematically due to atopic dermatitis. Coexistence of these two diseases initially caused difficulty in establishing a correct diagnosis. Non-typical skin lesions have acquired form of tinea incognito. A term of tinea incognito means the dermatophytosis of the altered clinical appearence bleared by using topical and systemic corticosteroids due to misdiagnosis or coexistence of another skin disease. Since corticosteroides can inhibit the inflammatory process, pruritus and suppress the cell - mediated immune response, the mycotic nature of the disease becomes difficult to recognition. The final diagnosis of tinea favosa has been based on the results of the direct microscopy, Wood´s light examination, microscopic and macroscopic evaluations of the funigal culture. Treatment with terbinafine has been administered and has resulted in a complete recovery of a normal skin condition.
Grzybica woszczynowa ( Tinea favosa, Favus) jest rzadko spotykaną obecnie grzybicą. Jej historia datuje się od 1837 roku, kiedy Remak stwierdził w tarczkach grzybicy woszczynowej nitki podobne do pleśni. Charakterystykę morfologiczną grzyba podał po raz pierwszy szwajcarski botanik Schoenlein w 1839 roku. W 1841 David Gruby opisał tarczki woszczynowe oraz sprecyzował cechy morfologiczne grzyba. Favus występował endemicznie wśród ludności muzułmańskiej i żydowskiej w rejonie basenu Morza Śródziemnego. W krajach europejskich wzrost zachorowań nastąpił po II wojnie światowej (1-3). W Polsce zachorowania występowały sporadycznie, przeważnie rodzinnie (2, 4-11). Choroba dotyczy owłosionej skóry głowy, a także skóry gładkiej. Zakażenie przenosi się z człowieka na człowieka drogą bezpośrednią lub pośrednią przez przybory toaletowe, nakrycia głowy i inne.
Obraz kliniczny grzybicy woszczynowej charakteryzuje się różnorodnością morfologiczną i różnym umiejscowieniem. Opisywano zmiany w postaci kubków woszczynowych lub tarczek, ale i wykwity grudkowe, grudkowo-krostkowe, naciekowe pokryte strupem, ogniska powierzchowne z łupieżowatym złuszczaniem.
Grzybica skóry głowy występuje najczęściej w postaci: tarczkowatej lub kubkowatej (favus scutularis). Postacie bez tarczek woszczynowych to: łupieżowata (favus pityriasiformis), liszajowata (favus impetiginosus), łysinowata (favus alopeciformis), pergaminowata (favus papyroidens), mieszkowa (favus follicularis), włosową(favus pilorum) (7, 12-14).
Na skórze gładkiej grzybica woszczynowa może przybierać 3 formy: tarczowata, opryszczkowata, liszajowatą (5, 9, 12, 14, 15).
Przyczyną grzybicy woszczynowej skóry głowy jest najczęściej Trichophyton s choenleini, a rzadziej Trichophyton mentagrophytes v.quinckeanum, oraz wyjątkowo rzadko Trichophyton gallinae oraz Microsporum gypseum (13, 14).
W obrębie skóry gładkiej czynnikiem etiologicznym może być Trichophyton schoenleini, rzadziej Trichophyton mentagrophytes v. quinckeanum pochodzący od myszy i małych gryzoni (1, 2, 14).
Zakażenia grzybicze powinny być brane pod uwagę we wszystkich stanach chorobowych skóry przebiegających ze złuszczaniem (16). Zmiany grzybicze mylone są z wypryskiem, atopowym zapaleniem skóry, łuszczycą, toczniem rumieniowatym, trądzikiem różowatym, wypryskiem łojotokowym, infekcją bakteryjną, opryszczką. Po leczeniu preparatami sterydowymi zmiany skórne mogą być bardziej nasilone lub nietypowe. Jedną z nietypowych postaci grzybicy jest tinea incognito (17-19). Jest to termin oznaczający dermatofitozę leczoną preparatami kortykosteroidowymi ogólnie lub miejscowo najczęściej w wyniku złej diagnozy lub w wyniku współistnienia innych schorzeń skóry. Preparaty steroidowe hamują stan zapalny, świąd, towarzyszące zakażeniom dermatofitami, zmniejszając jednocześnie odpowiedź immunologiczną, głównie komórkową. Obraz chorobowy staje się nietypowy i trudny do rozpoznania.
Opis przypadku
Chora lat 24, studentka ze środowiska wiejskiego; od okresu niemowlęcego leczona z powodu rybiej łuski pospolitej.
Pierwsze zmiany atopowe o charakterze rumienia, lichenifikacji, nadżerek i strupów pojawiły się w 22 roku życia. Największe nasilenie zmian obserwowano na twarzy, zgięciach łokciowych i podkolanowych. W okresie od maja 2001 roku do czerwca 2003 roku leczona preparatami steroidowymi ogólnie (Prednizone) i miejscowo. We wrześniu 2003 roku pojawiły się nowe zmiany rumieniowo – złuszczające na twarzy, tułowiu i kończynach z towarzyszącym świądem. Chora została przyjęta do Kliniki Dermatologii AM w Lublinie w celu ustalenia rozpoznania.
Badanie przedmiotowe
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
29 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
69 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
129 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 78 zł
Piśmiennictwo
1. Baran E., Białynicki-Birula R.: Pyoderma gangrenosum - prawidłowe rozpoznanie i leczenie. Przew. Lek., 2002 (5) 63-67. 2. Błaszczyk M., Jabłońska S.: Pyoderma gangraenosum: współistniejące schorzenia ogólnoustrojowe i możliwości terapeutyczne. Przeg. Derm., 2001: 88 (6) 487-494. 3. Braun-Falco O., et al.: Dermatology. Springer-Verlag, Berlin, Heidelberg, 2000. 4. Jabłońska S., Chorzelski T.: Choroby skóry. Wydawnictwo lekarskie PZWL, Warszawa, 2001. 5. Carp J.M.: Intravenous cyclosporine therapy in the treatment of pyoderma gangrenosum secundary to Crohn´s disease. Cutis 1997. 60. 135-138. 6. Laudańska H., i wsp.: Pyoderma gangraenosum - opis 2 przypadków. Przeg. Derm., 1997: 84 (1) 77-81. 7. Wojas-Pelc A., i wsp.: Wrzodziejące zapalenie jelit z towarzyszącymi zmianami skórnymi - opis dwóch przypadków. Przeg. Derm., 2002: 89(1) 63-68. 8. Krauze E., i wsp.: Piodermia zgorzelinowa - pozytywny efekt leczenia cyklosporyną A. Polski Merkuriusz Lekarski. 2002 Vol. 13(76), 336-340. 9. Powell F.C., et al.: Pyoderma gangrenosum: clasification and managment. J. Am. Acad. Dermatol., 1996, 34, 395-409. 10. Kołodziej T., i wsp.: Cyklosporyna A w leczeniu piodermii zgorzelinowej. Opis dwóch przypadków. Post. Dermatol., 1997. 14. 89-92. 11. Warmińska J., i wsp.: Wskazania do leczenia immunosupresyjnego w dermatologii. Nowa Med., 2002: 9(3), 2-6.