Streszczenie
Cel pracy. Narastająca lekooporność wśród drobnoustrojów uzasadnia konieczność podejmowania działań, przede wszystkim monitorowania epidemiologicznego oraz stosowania racjonalnej antybiotykoterapii w celu przeciwdziałania zwiększonego zagrożenia zakażeniem w OIT. Celem niniejszych badań była ocena antybiotykoterapii stosowanej w polskich oddziałach intensywnej terapii, jak również ocena przydatności opracowanej w tym celu ankiety i programu komputerowego dla przyszłego monitorowania sytuacji epidemiologicznej oraz wyników leczenia zakażeń w tych oddziałach. Wyniki. Udział w badaniach wzięło 5 klinik intensywnej terapii Akademii Medycznych, 6 oddziałów szpitali wojewódzkich oraz 2 szpitale regionalne. Do opracowania zakwalifikowano 356 ankiet danych zebranych od chorych obojga płci w wieku 55,4 ± 17,6 lat. Czas pobytu w OIT wahał się od 1 doby do 45 dni. Zmarło 91 pacjentów (30,0%). Zakażenie zostało stwierdzone u 143 chorych (40%). Najczęściej izolowanymi patogenami były Staphylococcus aureus (33,7%), Staphylococcus spp. koagulazo-ujemny (29,3%), Acinetobacter baumannii 27,1% i Pseudomonas aeruginosa (24,9%). Szczepy MRSA i MRCNS izolowano u 37 chorych (20,4%), a szczepy Escherichia coli i Klebsiella pneumoniae ESBL(+) stwierdzono u 17 chorych (9,4%). W terapii zastosowano 36 różnych antybiotyków. Wśród najczęściej stosowanych były metronidazol, penicyliny i penicyliny z inhibitorami beta-laktamaz, cefalosporyny I i III generacji, aminoglikozydy oraz wankomycyna. W profilaktyce i leczeniu infekcji grzybiczych najczęściej stosowany był flukonazol. Dzienny koszt u chorych z zakażeniem wahał się w granicach od 1,90 do 950,30 PLN (średnio 232,40), a u chorych bez zakażenia od 0,60 do 276,40 PLN (średnio 49,10), (p = 0,001). Wnioski. Znaczące różnice kosztów antybiotykoterapii wskazują na konieczność zróżnicowanego finansowania leczenia w oddziałach intensywnej terapii. Prowadzenie dalszych badań w regularnych odstępach czasu pozwoliłoby śledzić zarówno epidemiologię zakażeń w naszych oddziałach intensywnej terapii, jak i monitorować skuteczność leczenia i jego koszty.

Summary
Background. The growing antimicrobial resistance of certain microorganisms and increased risk of nosocomial infection among ICU patients require active surveillance of resistance and rational antibiotic therapy. The purpose of the study was to collect data on use of antibiotics in the Polish ICU´s and assessment of a specially designed questionnaire and computer software. Results. 5 university ICU´s, 6 regional reference ICU´s and 2 municipal ICU´s participated in the study. Data were collected from 356 adult patients, both sexes, aged 55.4 ± 17.6 yrs. The range of the ICU stay was 1-45 days. 91 patients (30%) died. 143 patients were treated for infection during their ICU stay. The commonest pathogens isolated include Staphylococcus aureus (33.7%), coagulase-negative Staphylococcus species (29.3%), Acinetobacter baumani 27.1%, Pseudomonas aeruginosa (24.9%). In 37 cases (20.4%) methicillin-resistant Staphylococcus aureus (MRSA) and methicillin-resistant coagulase-negative streptococci were isolated. Escherichia coli and Klebsiella pneumoniae ESBL(+) were found in 17 cases (9.4%). Thirty-six various antibiotics were prescribed. The commonest used were metronidazol, penicillins and penicillins with beta-lactamase inhibitors, 1^st and 3^rd generation cephalosporins, aminoglycosides and vancomycin. Fluconazol was used for fungal infection prophylaxis and treatment. The mean daily cost of antimicrobial treatment of infected patients was PLN 232.40 (range 1.90 to 950.00) and was significantly (p = 0,001) higher than in non-infected cases (mean PLN 49.10, range 0.60-276.40). Conclusions. Significant differences in the cost of treatment between infected and non-infected patients indicate that financing of the intensive care should be calculated on the individual basis. Future surveillance should not be limited to the trends in ICU infection only, but should also include assessment of the effectiveness and cost of treatment.