Streszczenie
Wstęp. Krwotok okołoporodowy jest stanem bezpośredniego zagrożenia życia matki i dziecka, a opanowanie go wymaga zastosowania złożonego postępowania zabiegowego i farmakologicznego. W ostatnim okresie coraz częściej w takich sytuacjach stosowany jest rekombinowany aktywowany VII czynnik krzepnięcia (recombinant activated factor VII, rFVIIa, NovoSeven, Novo Nordisk A/S, Dania). Autorzy przedstawiają przypadek zastosowania rFVIIa w praktyce położniczej u ciężarnej w trakcie cięcia cesarskiego powikłanego nagłym zatrzymaniem krążenia i masywnym krwotokiem z powodu atonii macicy. Opis przypadku. U 37-letniej rodzącej w stanie przedrzucawkowym, z ciśnieniem tętniczym 210/120 mmHg (28/16 kPa) i znacznymi obrzękami wykonano cięcie cesarskie w anestezji ogólnej z powodu zagrożenia płodu. W trakcie indukcji doszło do zatrzymania krążenia z powodu niemożności zaintubowania. Chorą zresuscytowano, wydobyto płód w stanie dobrym, ale nie można było ukończyć zabiegu z powodu znacznego krwawienia, które udało sie opanować podaniem 1,2 mg rFVIIa (12 mcg kg^-1 mc.). Zabieg zakończono usunięciem macicy. Przebieg pooperacyjny powikłany był wykrzepianiem środnaczyniowym, niewydolnością oddechową oraz zakrzepem żyły ramieniowej. Stan pacjentki wyrównał się po 6 dniach intensywnego leczenia. Omówienie i wnioski. Skuteczne zastosowanie rFVIIa u chorej z poniedotlenieniowymi zaburzeniami krzepnięcia i atonią macicy potwierdza przydatność preparatu w nietypowych sytuacjach w opanowywaniu okołoporodowych powikłań krwotocznych. Zastosowanie rFVIIa w tych sytuacjach, wobec niewielkiej ilości doniesień klinicznych powinno być ograniczone do stanów bezpośredniego zagrożenia życia matki i/lub płodu, oraz gdy inne uznane sposoby leczenia nie przyniosą oczekiwanego rezultatu.

Summary
Background. Obstetric haemorrhage is a life-threatening situation that is difficult to manage and requires a multidisciplinary approach. Recently, a number of reports have suggested that recombinant activated factor VII (rFVIIa) may be useful for the treatment of uncontrollable haemorrhage following surgery or trauma in otherwise healthy patients. We present a case of a 37-yr-old pre-eclamptic, oedematous parturient, with an arterial blood pressure of 210/120 mmHg (28/16 kPa), in whom emergency caesarean section was performed under general anaesthesia because of the risk of foetal asphyxia. During induction, failed intubation was followed by cardiac arrest from which the patient was resuscitated and an infant with Apgar score 9 was delivered. This was followed by serious bleeding that could not be controlled. The administration of 1.2 mg of rFVIIa resulted in rapid hemostasis, allowing the uterus to be subsequently removed. Postoperatively, the patient developed disseminated intravascular coagulation, brachial venous thrombosis, ARDS and transient encephalopathy. After six days of intensive treatment, she recovered. Discussion and conclusions. A case is described of the administration of rFVIIA in an obstetric patient with post-ischaemic coagulation disturbance. The results suggest that this preparation may be useful in emergency and/or atypical clinical situations, as well as in obstetrics. We would like to stress that a limited number of observations does not justify routine or prophylactic use of rFVIIA and it should be considered only if traditional treatment is unsuccessful.