Przyjmując, że pułap tlenowy i wentylacja decydują w dużej mierze o wyniku sportowym w konkurencjach wytrzymałościowych, autor prezentuje w artykule porównanie wymienionych wskaźników z wynikami sportowymi osiągniętymi przez 13-15-letnich biegaczy na dystansach 600 m i 1000 m. Ujawnione zależności potwierdziły możliwość wykorzystania wskaźników VO2 max i MVV w ocenie stanu wytrenowania oraz w prognozowaniu wyników sportowych zawodników dyscyplin wytrzymałościowych.

Bieg jest z punktu fizjologicznego najkorzystniejszą formą ruchu, ponieważ angażuje cały organizm, wszystkie jego układy. Zmusza do zwiększonego wysiłku serce i układ krążenia oraz poprawia wentylację płuc przyczyniając się do usprawnienia mechanizmów metabolicznych i zaopatrzenia organizmu w tlen.

Liczne doświadczenia oraz badania teoretyczne (2, 5, 6) pozwalają nakreślić optymalne etapy rozwoju młodych zawodników. Wiek rozpoczęcia treningu wytrzymałościowego według opinii autorów (2, 5, 6) przypada na 8-12 rok życia, bowiem już w tym okresie występuje korzystna proporcja narządowa i stała harmonizacja ich czynności, sprzyjające ekonomicznemu wysiłkowi wytrzymałościowemu. W rozwoju ogólnej wytrzymałości dzieci najbardziej efektywną jest metoda ciągła i zmienna obciążeń fizycznych. Obciążenia te są najbardziej adekwatne dla tego wieku, ponieważ ich intensywność pozwala wyeliminować zadłużenie tlenowe, a energetyczny koszt pracy pokrywany jest przede wszystkim w oparciu o reakcje aerobowe.

Wydaje się, że oddziałując przede wszystkim na możliwości tlenowe organizmu młodych zawodników można oczekiwać, iż najważniejszym mechanizmem fizjologicznym decydującym o wydolności fizycznej jest sprawność funkcji zaopatrzenia w tlen i jego przyswajania. W związku z tym, najczęściej stosowanym kryterium określającym poziom wydolności fizycznej organizmu są wskaźniki maksymalnego przyswajania tlenu (VO₂ max). Wskaźnik ten zależy od pojemności życiowej i maksymalnej wentylacji płuc. Osiągnięcie wysokiej zdolności poboru tlenu możliwe jest wyłącznie wówczas, gdy wzrastający organizm dziecka będzie od najmłodszych lat obciążany optymalnym dla jego wieku wysiłkiem fizycznym.

Niektórzy autorzy (1, 3, 4, 5) są zdania, iż istnieje ścisła zależność między wielkością pułapu tlenowego a zdolnością do wykonywania wysiłków, czyli im wyższy wskaźnik VO₂ max, tym zawodnik może wykonać bardziej intensywny wysiłek bez oznak zmęczenia.

Zgodnie z powyższym, wydaje się słuszne założenie, że spośród zawodników o zbliżonym stażu treningowym najlepszy wynik sportowy powinna uzyskać osoba, która charakteryzuje się wyższym wskaźnikiem VO₂ max.

Celem niniejszego doniesienia jest określenie wskaźników VO₂ max 13-15-letnich biegaczy w odniesieniu do osiąganych wyników sportowych.

Grupę badawczą stanowili zawodnicy 13-15-letni reprezentujący UKS 8 Police, w liczbie 10-ciu (5 chłopców, 5 dziewcząt) należący do czołówki województwa w biegach średnich i długich w kategorii młodzików. Staż treningowy – średnio 2 lata.