Dziecko jest istotą biologiczną i społeczną a więc jego rozwój kształtuje skomplikowany układ czynników wzajemnie ze sobą powiązanych, które obejmują materiał genetyczny, własną aktywność dziecka, wychowanie i środowisko. Duży zespół wpływów stanowią czynniki pochodzenia środowiskowego jak np.: żywienie, chorobowość, elementy biogeograficzne czy społeczno-ekonomiczne (4). Na tych ostatnich skupiono się w niniejszej pracy. Podjęto próbę odpowiedzi na pytanie czy wykształcenie i charakter pracy rodziców wywierają wpływ na poziom rozwoju biologicznego małego dziecka? Równocześnie starano się uchwycić dominujący typ rodziny – mając na uwadze wymienione elementy.

Materiałem są wyniki jednorazowych badań 526 dzieci (257 chłopców i 269 dziewcząt), które prowadzono w pierwszym kwartale 1996 roku w żłobkach szczecińskich. Rozwój fizyczny określono na podstawie pomiaru wysokości i masy ciała, w odniesieniu do „Dziecka poznańskiego 90” (2) obliczono wskaźnik stanu dojrzałości biologicznej (dalej WSDB) (3). Informacje o wykształceniu i charakterze pracy rodziców uzyskano z odpowiedzi zawartych w kwestionariuszu ankiety.

Uzyskane wyniki opracowano podstawowymi metodami statystycznymi (1).

W tabelach 1, 2 przedstawiono wpływ charakteru pracy i wykształcenia rodziców na dojrzałość biologiczną dzieci ujętą WSDB wysokości i WSDB masy ciała badanych chłopców i dziewcząt. Dane o charakterze pracy i wykształceniu rodziców zestawiono w odpowiednich kombinacjach, co pozwoliło ustalić dominujący typ rodziny. Zarówno u dziewcząt jak i chłopców największą grupę stanowili rodzice pracujący umysłowo (55% u chłopców i 52% u dziewcząt) i posiadający średnie wykształcenie (28% u chłopców i dziewcząt).

Kształtowanie się WSDB wysokości i masy ciała dziecka w poszczególnych kombinacjach ze względu na charakter pracy rodziców obrazuje tabela 1. Najwyższą wartość osiągnęło WSDB wysokości i masy ciała u chłopców, których rodzice pracowali fizycznie – najniższą gdy ojciec pracował umysłowo a matka fizycznie. U dziewcząt było odwrotnie – najwyższy WSDB wysokości charakterystyczny był dla grupy w której ojciec pracował umysłowo a matka fizycznie. Jeśli chodzi o masę ciała to badany wskaźnik osiągnął najwyższą wartość wówczas gdy praca obojga rodziców miała taki sam charakter (oboje pracowali fizycznie lub oboje pracowali umysłowo).