Legioneloza to ostra choroba zakaźna, niezaraźliwa, wieloukładowa, najczęściej z dominującymi objawami zapalenia płuc, wywołana przez inhalacje aerozolu wodnego, zawierającego bakterie z rodziny Legionellaceae (1).

Rozpoznawanie legionelozy u chorych w Polsce ciągle napotyka na trudności, w rezultacie choroba w postaci ostrego zapalenia płuc, nadal jest rzadko identyfikowana. Wewnętrzna instalacja wodna dużych budynków (m.in. obiektów służby zdrowia) w Polsce, podobnie jak w innych krajach europejskich i w USA, często bywa siedliskiem pałeczek Legionella. Stan ten stwarza ryzyko zakażenia zwłaszcza dla pacjentów, a ryzyko jest tym większe, im bardziej instalacja jest zasiedlona przez Legionella i dotyczy głównie tych pacjentów, którzy z różnego powodu znajdują się w stanie zmniejszonej odporności.

Legioneloza jako zakażenie szpitalne rozpoznawana jest w Europie i w USA w ok. 20% zgłoszonych zachorowań na ostre zapalenie płuc, najczęściej u chorych hospitalizowanych w oddziałach intensywnej terapii (2).

W Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym nr 2 w Jastrzębiu Zdroju na Oddziale Okulistyki w okresie od grudnia 2006 do marca 2007 roku rozpoznano i wygaszono ognisko epidemiczne legionelozy.

W Oddziale Okulistyki mieszczącej się na V piętrze, tj. w II strefie zasilania w ciepłą wodę, podejrzewano wystąpienie bakterii Legionella u 5 pacjentów, z czego jej obecność potwierdzono u 4 pacjentów. Jedna osoba została wyleczona, 3 osoby zmarły.

Podejrzenie wystąpienia ww. ogniska zostało zgłoszone natychmiast do PPIS. Po telefonicznych konsultacjach z Państwowym Zakładem Higieny w Warszawie, wysłano do badania próby moczu i surowice od ww. pacjentów oraz dwie próby ciepłej wody. Pierwszą próbę pobrano z ujęcia przy podgrzewaczu (II strefa), drugą próbę pobrano przez słuchawkę prysznicową z kabiny w łazience w Oddziale Okulistyki. We wszystkich badanych próbach stwierdzono obecność bakterii z grupy Legionella pneumophila sg 1 i 2-14. Badania wody potwierdziły też, że w szpitalu istnieje źródło ewentualnego zakażenia dla pacjentów oraz, że woda ta nie nadaje się do użycia w prysznicach. Wobec powyższego wykonano czyszczenie i dezynfekcję sieci wody ciepłej i ponowną kontrolę mikrobiologiczną wody. Jednak wystąpienie w Oddziale Okulistyki kolejnego zachorowania na ciężkie zapalenie płuc w dn. 03.01.2007 r. i potwierdzenie obecności pałeczekLegionella w badanych próbach moczu i surowicy, spowodowało wstrzymanie i tak już ograniczonych przyjęć do szpitala i zdecydowało o przeprowadzeniu kolejnej dezynfekcji termicznej i chemicznej.

Do dnia 08.03.2007 r. podjęto między innymi następujące działania:

1. wykonano 7 dezynfekcji termicznych polegających na podgrzewaniu wody do temperatury od 76^oC do 88^oC w zbiorniku I strefy (obejmującej kondygnacje od piwnic do IV piętra) oraz od 78^oC do 85^oC w zbiorniku II strefy (obejmującej kondygnacje od V do XI piętra), w czasie 15-30 min i przepuszczeniu jej przez stację wymienników i całą sieć w szpitalu,