Wskaźnik BMI = masa ciała w kg podzielona przez wartość „wzrost w metrach do kwadratu”

Norma: 22-25 kg/m²

– jeść mieszane pożywienie, składające się z wielu różnych produktów,

– jeść tyle, aby utrzymać prawidłową (należną) masę ciała,

– ograniczać zdecydowanie ilość tłuszczu, zwłaszcza tłuszczów zwierzęcych, i ilość cholesterolu zawartego w tłustych produktach,

– spożywać odpowiednie ilości skrobi (ziarno) i włókna pokarmowego (jarzyny),

– unikać cukru,

– unikać zbędnej ilości soli (mniej niż 6,0 g dziennie) – należy pamiętać, że przemysłowo przygotowane produkty z reguły zawierają dużo soli,

– unikać napojów zawierających alkohol.

– Każdy chory na cukrzycę powinien bezwzględnie utrzymywać prawidłową (należną) wagę ciała. Jest to ostateczne kryterium ilościowe prawidłowo stosowanej diety.

– Wartość energetyczna dobowej racji pożywienia powinna być fizjologicznie przystosowana do rzeczywistej masy ciała (jeżeli nie interesuje nas jej zmniejszenie lub zwiększenie), wzrostu, rodzaju budowy ciała, wieku, płci i aktywności.

– Dieta powinna dostarczać podobne ilości składników pożywienia każdego kolejnego dnia, w ten sposób przyczyniając się do stabilności przebiegu cukrzycy. Dodatkowe ilości pożywienia są dozwolone wyłącznie w dniach, w których wykonuje się większy wysiłek fizyczny lub kiedy wskutek dodatkowej choroby większe jest zużycie energii (np. przy gorączce).

– W posiłkach należy zawsze uwzględniać proporcjonalne ilości węglowodanów, białek i tłuszczów. Węglowodany (skrobia) powinny stanowić 50-60% wartości energetycznej diety, białka (połowa – białko zwierzęce: mięso, ryby, twaróg, białka jaja; połowa – białko roślinne: fasola, kasza, chleb, kluski, niektóre jarzyny) – 15-20%, a tłuszcze (połowa – tłuszcze zwierzęce: masło, tłuszcz „niewidoczny i widoczny” w mięsie, wędlinach; połowa – tłuszcze roślinne: oliwa, oleje roślinne, półpłynne, miękkie, margaryny) – 20-30% tej wartości. W pożywieniu muszą być ponadto dostarczone do organizmu wszystkie fizjologicznie potrzebne składniki, takie jak: witaminy (tak, aby nie było potrzeby podawania tabletek z witaminami), składniki mineralne, pierwiastki śladowe. Dieta powinna więc mieć charakter diety mieszanej, urozmaiconej, bogatej w witaminy, składniki mineralne, błonnik i inne włókna pokarmowe.

– Konieczne jest usunięcie z diety cukru i potraw o bardzo znacznej jego zawartości oraz unikanie słodkich ciast, miodu, syropów, płynów słodzonych. Zamiast nich należy jeść niskocukrowe dżemy i niskocukrowe produkty dietetyczne, najlepiej naturalne.

– Niektóre sztuczne środki słodzące są dopuszczalne w ilościach regulowanych; nie podlegają ograniczeniu produkty bez wartości energetycznej lub też z małą zawartością składników energetycznych.

– Należy kontrolować ilościowo pieczywo, kasze, kluski i zdecydowanie ograniczać tłuszcze pochodzenia zwierzęcego. Dotyczy to także twardej margaryny. Zalecanie stosowania niskocholesterolowych, miękkich margaryn, oliwy i olejów roślinnych jest często lekceważone – powoduje to duże szkody zdrowotne.

– Ilość białka powinna wynosić 0,7-1,0 g/kg należnej (tj. prawidłowej) masy ciała.

– Ilość dopuszczalnych węglowodanów i tłuszczów przystosowuje się do zapotrzebowania energetycznego.

– Spożywanie posiłków musi być rozłożone w ciągu dnia w taki sposób, aby harmonizowało z nasileniem działania insuliny lub leków doustnych, zmniejszających stężenie glukozy we krwi.

Najwięcej węglowodanów powinno być w posiłku, przypadającym na okres szczytu działania insuliny.

– Główne trzy posiłki (pierwsze śniadanie, obiad, kolacja) powinny zawierać produkty dostarczające białko zwierzęce, jak mleko, ser lub mięso, ryby, białko jaja. W każdym posiłku należy spożywać warzywa i owoce, najlepiej w postaci surowej. Bardzo ważne jest spożywanie większej ilości ryb, zapobiega to miażdżycy. Istotne jest codzienne dostarczanie organizmowi odpowiedniej ilości błonnika i innych włókien pokarmowych, które występują w pieczywie razowym, grubych kaszach, warzywach, nie obieranych owocach, bulwach, łodygach rośliny. Błonnik i włókna pokarmowe zapewniają prawidłowe funkcjonowanie przewodu pokarmowego, hamują szybkość wchłaniania cukru i tłuszczów, a także zapobiegają zaparciom.

– Liczbę posiłków należy zwiększyć do 6-7 w ciągu doby, odpowiednio zmniejszając wartość energetyczną pojedynczego posiłku. Posiłki trzeba spożywać regularnie.

– Początkowo ilość produktów podawanych w posiłkach należy codziennie wyliczać, stosując wagę i inne miary.

– Alkohol należy wykluczyć z diety.

Pacjent powinien zawsze mieć pełne informacje o znaczeniu leczenia dietetycznego oraz o sposobach jego realizacji w domu. Leczenie farmakologiczne (leki doustne, a także insulina) musi zawsze łączyć się z prowadzeniem diety. W przeciwnym przypadku istnienie potrzeby stosowania tych leków, ich dawki, a także działanie są błędnie oceniane.

smalcu, masła, baraniny, wieprzowiny, pełnego mleka, śmietany, pełnotłustych serów, żółtych serów, żółtek jaj, tłustych i słodkich ciast

oleje roślinne, masło roślinne, drób, ryby, chude mleko, chudy twaróg, białka jaj, razowy chleb, suchary.

chude części porcji mięsa, usuwając widoczny tłuszcz przed przyrządzeniem potrawy.

żółtek jaj, tłustych mięs i ryb, boczku, słoniny, podrobów, czekolady, słodkich i tłustych deserów.

Produkty zalecane można spożywać stale w większych ilościach, ale zgodnie z indywidualnie przepisaną dietą i określonym dziennym zapotrzebowaniem na energię:

– pieczywo – chleb, najchętniej pełnoziarnisty, razowy, mieszany, bez dodatków różnych substancji, także pieczywo białe, bułki, obwarzanki, rogale,

– ryż, makarony (z małą ilością jaj), kasze,