Anna Ejmocka-Ambroziak, Bożena Kociszewska-Najman
Krwawienia do ośrodkowego układu nerwowego u noworodków przedwcześnie urodzonych
Intraventicular hemorrhage in a population of preterm infants
z I Katedry i I Kliniki Położnictwa i Ginekologii Akademii Medycznej w Warszawie
Kierownik Katedry i Kliniki: prof. dr hab. n. med. Longin Marianowski
Streszczenie
Preterm labor continues to be among the major clinical challenges in perinatal medicine. This article focuses on intraventricular hemorrhage as a one of major problems in population of preterm infants.
Porodem przedwczesnym kończy się 7 do 10 % ciąż, niemniej noworodki przedwcześnie urodzone stanowią ciągle grupę dzieci o najwyższej umieralności i chorobowości. Ich leczenie wymaga ogromych nakładów finansowych, a w wielu przypadkach również wieloletniej opieki medycznej. Do częstych chorób występujących u wcześniaków należą: zespół zaburzeń oddychania, krwawienia okołodokomorowe, martwicze zapalenie jelit, dysplazja oskrzelowo- -płucna, posocznica, przetrwały przewód tętniczy oraz retinopatia.
Krwawienia okołodokomorowe stanowią najczęstszą przyczynę uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego noworodków o małej masie ciała. W grupie noworodków urodzonych przed 32 tygodniem ciąży i/lub z urodzeniową masą ciała poniżej 1500 g częstość występowania krwawień wynosi od 35 do 45 % (1). Częstość wylewów oraz stopień ich nasilenia zależą od wieku ciążowego oraz masy urodzeniowej noworodka. W grupie wcześniaków o masie poniżej 751 g stwierdzono w 32 % przypadków wylewy III i IV stopnia, natomiast u dzieci o masie powyżej 1000 g tylko w 12 % (2).
Przyczyną krwawień okołodokomorowych są zaburzenia krążenia mózgowego. Przyspieszenie lub zwolnienie przepływu krwi w naczyniach mózgowych, jak również nagły wzrost ciśnienia żylnego mogą powodować powstawanie wylewów. Intensywne leczenie nasilonych zaburzeń oddychania zwłaszcza przy zastosowaniu wysokich parametrów wentylacji i podawanie katecholamin, przyczyniają się do zaburzenia autoregulacji krążenia mózgowego i sprzyjają powstawaniu wylewów. Wykazano także związek pomiędzy drogą porodu, a ryzykiem krwawienia śródczaszkowego u noworodków o małej masie urodzeniowej. Hansen A. i wsp. badają grupę noworodków o masie 500-1500 g stwierdzili, że czynnikiem ryzyka wylewów okołodokomorowych jest poród drogą pochwową (3). Coraz więcej publikacji potwierdza również związek pomiędzy zakażeniem wewnątrzmacicznym a występowaniem wylewów okołodokomorowych (4). Wydaje się obecnie, że współistnienie zakażenia wewnątrzmacicznego w przypadku wystąpienia porodu przedwczesnego jest jednym z najistotniejszych czynników ryzyka powstawania prenatalnych wylewów.
W 80-90 % źródłem krwawienia jest warstwa rozrodcza (matrix), struktura charakterystyczna dla mózgu wcześniaka, zlokalizowana obustronnie pod wyściółką dolnego sklepienia komór bocznych. Warstwa rozrodcza jest obszarem bogatokomórkowym, o wysokiej aktywności proliferacyjnej oraz dobrze rozwiniętym systemie naczyń kapilarnych. Ulega ona zanikowi w ostatnich miesiącach ciąży. Krwawienia do strefy rozrodczej występują w okresie podziałów komórek spongioblastycznych i upośledzają ich dalszą proliferację oraz migrację. Im wyższy wiek płodowy tym mniejsza warstwa rozrodcza, a krwawienia dokomorowe częściej pochodzą ze splotów naczyniowych.
Niewielkie krwawienia prowadzą z reguły do powstania pojedynczego ogniska podwyściółkowego. Masywne krwawienia niszczą natomiast strefę rozrodczą, a krew wynaczynia się do układu komorowego i/lub istoty białej. Skutkiem krwawienia jest również zamknięcie żył końcowych w okolicy podwyściółkowej, co doprowadza do powstawania zawałów krwotocznych okołokomorowej istoty białej mózgu.
Dalszą konsekwencją wylewów jest powstawanie odczynów wytwórczych w obrębie wyściółki komór oraz pajęczynówki. Wynikiem tego może być najpoważniejsze powikłanie krwawienia okołodokomorowego - wodogłowie pokrwotoczne.
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
29 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
69 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
129 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 78 zł
Piśmiennictwo
1. Szwałkiewicz-Warowicka E.: Krwawienia śródczaszkowe u wcześniaków. Ultrasonografia pediatryczna. Marciński A. tom I Warszawa 1994. 2. Hack M. et al.: Very low weight outcomes of the National Institute of Child Health and Human Development Neonatal Network. Pediatrics 1991, 87:587-597. 3. Hansen A. et al.: Labor and delivery characteristics and risk of cranial ultrasonographic abnormalities among very low birth weight infants. Am. J. Obstet. Gynecol. 1999, 181:997-1006. 4. Verma U. et al.: Obstetric antecedents of intraventricular hemorrhage and periventricular leukomalacia in the low-birth-weight neonate. Am. J. Obstet. Gynecol. 1997, 176:275-281. 5. Kornacka K.M.: Możliwości diagnostyczne i leczenie zaburzeń OUN u noworodków. Klinika Pediatryczna 1998, 6:68-74. 6. Liggins G.C., Howie R.N.: A controlled trial of antepartum glucocorticoid treatment for prevention of respiratory distress syndrome in premature infants. Pediatrics 1972, 50:515-525. 7. Leviton A. et al.: Antenatal corticosteroids and cranial ultrasonographic abnormalities. Am. J. Obstet. Gynecol. 1999, 181:1007-1017. 8. Haher J.E. et al.: The effect of corticosteroid therapy in the very premature infant. Am. J. Obstet. Gynecol. 1994, 170:869-873.
