Na początku należy spróbować określić co to jest wsparcie psychologiczne cierpiącego człowieka?

Wsparcie to nie osłaniane przed stresem, skrywanie pod kloszem żeby go to cierpienie nie dotknęło.

Wsparcie to po pierwsze podtrzymywanie „zewnętrzne” zabezpieczające przed złamaniem, upadkiem i ustaniem w drodze – a po drugie – to umocnienie „od wewnątrz” przez zwiększenie energii, przypływ sił umożliwiających człowiekowi dalszą wędrówkę. Spełnienie obu warunków wymaga wysiłku zrozumienia chorego: jego sposobu spostrzegania sytuacji, jego reakcji emocjonalnych, a zwłaszcza jego potrzeb.

Najczęściej potrzeby człowieka umierającego sprowadzają się do trzech zasadniczych. Pierwsza to potrzeba fizycznego komfortu osiąganego przez dobrą kontrolę objawów, a wyrażająca się znacznym złagodzeniem lub całkowitym usunięciem dolegliwości. Druga to potrzeba społeczna ujawniona przez pragnienie bliskości i ciepłej, pełnej zrozumienia obecności drugiego człowieka. Kolejna bardzo ważna potrzeba własnej wartości i godności oczekuje spełnienia przez uznanie i szacunek dla chorego wyrażony mu przez otoczenie. W tej próbie zrozumienia pacjenta ważna jest także odpowiedź na pytanie w jaki sposób spostrzega on rzeczywistość: czy widzi ją w miarę realnie czy też obraz ten jest zafałszowany przez kłamstwa otoczenia lub własny silny lęk skłaniający do ucieczki przed prawdą lub do rozbudowania fałszywej nadziei na wyzdrowienie.

W rozmowie z chorym konieczna jest także próba uzyskania odpowiedzi na kolejne pytanie – jakie są jego reakcje emocjonalne na postrzeganą sytuację?

Czy wyrażany przez pacjenta smutek, lęk, czasem bunt i rozżalenie są tymi „normalnymi” uczuciami z którymi człowiek sobie radzi, czy też one swoim nasileniem i długotrwałością przygniatają go, uniemożliwiając odzyskanie psychicznej równowagi.

Czasami takie formy oceny stanu chorego okazują się niewystarczające i wtedy należy sięgnąć głębiej.

Wówczas diagnozowanie okazuje się niewątpliwie trudniejsze i wymaga ze strony opiekunów większych umiejętności i wysiłku.

Na tym etapie pytanie powinno dotyczyć tzw. wskaźnika duchowego cierpienia wyrażającego się m.in. poczuciem winy, wątpieniem w sens życia i własnego losu, przeświadczeniem o utracie wolności, negacją dotychczas akceptowanych wartości, pretensjami do Boga. Po dokonaniu wstępnej oceny problemów chorego kolejnym zadaniem opiekuna jest wybór i zastosowanie właściwej formy pomocy – wsparcia.

Stosunkowo proste, choć również wymagające profesjonalnego przygotowania – są działania nastawione na dobrą kontrolę objawów i życzliwą obecność.

Bardzo ważna jest przy tym pełna gotowość ze strony opiekuna do każdorazowego dostosowania się do dynamicznie przebiegających zmian postaw i reakcji chorego, który przeżywa np. okresy przypływu nadziei lub rozpaczy, godzi się ze swoją sytuacją lub jej zaprzecza itp.

W przypadku stwierdzenia patologicznego nasilenia reakcji emocjonalnych pomoc powinna oznaczać wówczas zastosowanie właściwej terapii psychofarmakologicznej.