Jadwiga Pietraszewska¹, Bogdan Pietraszewski²
Statyczny moment siły mięśni kończyn dolnych piłkarzy na tle budowy morfologicznej i składu tkankowego
Somatic build and muscle torqes of lower limbs of soccer players
¹ Katedra Antropologii i Biometrii Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu
Kierownik Katedry: prof. dr hab. Antoni Janusz
² Katedra Biomechaniki Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocawiu
Kierownik Katedry: prof. dr hab. Tadeusz Bober
Streszczenie
The analysed material consists of measurements taken on a sample of 80 15 years old soccer players 15 years old. A detailed statistical characteristics of morphological traits, tissue components and muscle torques of extensors and flexors of the knee joint was pasented. The Pearson correlation coefficient was used to describe the mutual relation between the produced torques and the other measured parameters. Significant correlation between the strength potential and the majority of the examined somatic traits and tissue components were found.
WSTĘP
Pomiary wielkości momentów sił w poszczególnych stawach mają już swoją długoletnią tradycję (1, 2, 4, 5). Podejmowane były próby określenia zależności tych parametrów od podstawowych cech morfologicznych i składników tkankowych (3, 6). Celem niniejszego opracowania było określenie wpływu budowy somatycznej i składu tkankowego na wartość momentów sił mięśni kończyn dolnych u zawodników uprawiających piłkę nożną.
MATERIAŁ I METODY
Zbadano 80 piłkarzy nożnych w wieku 15 lat. Wykonano szereg pomiarów antropometrycznych, określono skład tkankowy metodą bioelektrycznej impedancji oraz zmierzono momenty sił prostowników i zginaczy stawu kolanowego dla obydwu kończyn przy kącie 90° w badanym stawie.
Dla wszystkich mierzonych cech obliczono podstawowe wielkości statystyczne. Do określenia powiązań wyznaczonych momentów sił z pozostałymi parametrami wykorzystano współczynnik korelacji prostej Pearsona.
WYNIKI I ICH OMÓWIENIE
Charakterystykę morfologiczną, skład tkankowy oraz wielkości badanych momentów sił u piłkarzy zestawiono w tabelach 1-3. Niskie wartości odchyleń standardowych i współczynników zmienności świadczą o znacznej jednorodności grupy pod względem cech morfologicznych. Nieco większe zróżnicowanie wystąpiło w obrębie komponentów tkankowych, co jest zrozumiałe z uwagi na słabsze uwarunkowania genetyczne tych cech. Podobnie dużą zmiennością charakteryzują się wyznaczone momenty sił. Można więc uznać, że badani piłkarze stanowią wyselekcjonowaną grupę, co można tłumaczyć częściowo wpływem selekcji wstępnej oraz intensywnego treningu specjalistycznego.
Tabela 1. Zestawienie analizowanych parametrów morfologicznych badanej grupy piłkarzy (N=80).
| Lp. | Cecha | c | s | v |
| 1. | wiek morfologiczny | 16,14 | 1,43 | 8,85 |
| 2. | wiek kalendarzowy | 15,24 | 0,49 | 3,19 |
| 3. | wysokość ciała | 174,49 | 6,99 | 4,01 |
| 4. | wysokość mostkowa | 142,52 | 6,21 | 4,35 |
| 5. | długość uda | 45,04 | 2,28 | 5,05 |
| 6. | długość podudzia | 39,57 | 2,18 | 5,52 |
| 7. | długość kończyn dolnych | 92,07 | 4,01 | 4,36 |
| 8. | długość korpusu | 91,32 | 4,08 | 4,47 |
| 9. | szerokość barków | 38,73 | 2,09 | 5,41 |
| 10. | szerokość międzybarkowa | 42,80 | 2,64 | 6,17 |
| 11. | szerokość klatki piersiowej | 27,00 | 1,84 | 6,82 |
| 12. | głębokość klatki piersiowej | 18,22 | 1,41 | 7,71 |
| 13. | szerokość bioder | 27,19 | 1,48 | 5,45 |
| 14. | szerokość międzykrętarzowa | 31,27 | 1,95 | 6,22 |
| 15. | szerokość łokcia | 6,89 | 0,35 | 5,04 |
| 16. | szerokość międzyrylcowa | 5,82 | 0,34 | 5,78 |
| 17. | szerokość kolana | 9,83 | 0,50 | 5,12 |
| 18. | szerokość międzykostkowa | 7,54 | 0,37 | 4,96 |
| 19. | obwód obręczy barkowej | 106,78 | 5,88 | 5,51 |
| 20. | obwód pachowy kl. piersiowej | 89,15 | 5,50 | 6,17 |
| 21. | obwód klatki piersiowej (xi) | 80,01 | 4,92 | 6,15 |
| Lp. | Cecha | c | s | v |
| 1. | obwód pasa | 72,26 | 4,38 | 6,06 |
| 2. | obwód ramienia w spoczynku | 26,20 | 2,02 | 7,72 |
| 3. | obwód ramienia w napięciu | 28,71 | 2,31 | 8,03 |
| 4. | obwód łokcia | 25,07 | 1,41 | 5,63 |
| 5. | obwód max. przedramienia | 25,12 | 1,54 | 6,13 |
| 6. | obwód min. przedramienia | 16,78 | 1,04 | 6,18 |
| 7. | obwód bioder | 89,59 | 5,00 | 5,58 |
| 8. | obwód maksymalny uda | 53,53 | 3,43 | 6,40 |
| 9. | obwód uda w połowie | 49,34 | 3,73 | 7,57 |
| 10. | obwód kolana | 36,48 | 1,88 | 5,15 |
| 11. | obwód maksymalny podudzia | 35,34 | 2,00 | 5,65 |
| 12. | obwód minimalny podudzia | 23,22 | 1,34 | 5,78 |
| 13. | fałd pod łopatką | 7,07 | 1,77 | 25,11 |
| 14. | fałd na ramieniu | 5,62 | 1,67 | 29,64 |
| 15. | fałd na przedramieniu | 3,36 | 0,90 | 26,88 |
| 16. | fałd na grzebieniu biodrowym | 7,18 | 2,82 | 39,23 |
| 17. | fałd na brzuchu | 6,89 | 2,67 | 38,75 |
| 18. | fałd na podudziu | 5,09 | 1,40 | 27,57 |
| 19. | obwód mięśniowy ramienia | 26,94 | 2,35 | 8,73 |
| 20. | obwód mięśniowy podudzia | 33,74 | 2,00 | 5,92 |
| 21. | masa ciała | 63,8 | 8,14 | 12,75 |
Tabela 2. Zestawienie analizowanych parametrów składu tkankowego ciała badanej grupy piłkarzy (N=80).
| Lp. | Cecha | c | s | v |
| 1. | tłuszcz w kg | 9,36 | 3,45 | 36,89 |
| 2. | tłuszcz w % | 14,42 | 4,42 | 30,66 |
| 3. | woda w kg | 39,89 | 4,65 | 11,66 |
| 4. | woda w % | 62,65 | 3,24 | 5,17 |
| 5. | ciało szczupłe/tłuszcz | 6,82 | 3,29 | 48,31 |
| 6. | wskaźnik BMI | 20,91 | 1,80 | 8,59 |
| 7. | masa zewnątrzkomórkowa/masa komórkowa | 0,77 | 0,10 | 13,19 |
| 8. | woda wewnątrzkomórkowa w kg | 24,06 | 3,01 | 12,50 |
Tabela 3. Zestawienie wyznaczonych momentów sił badanej grupy piłkarzy (N=80).
| Lp. | Moment siły | Prostowniki | Zginacze |
| c | s | v | c | s | v |
| 1. | kończyny prawej | 159,64 | 50,59 | 31,69 | 76,45 | 28,17 | 36,85 |
| 2. | kończyny lewej | 162,93 | 52,05 | 31,95 | 66,49 | 27,15 | 40,84 |
| 3. | wartość średnia z prawej i lewej | 161,28 | 46,17 | 28,63 | 71,47 | 25,41 | 35,55 |
| 4. | wartość maksymalna z prawej lub lewej | 178,20 | 48,46 | 27,19 | 80,06 | 27,94 | 34,90 |
Wartości współczynników korelacji prostej Pearsona między momentami sił prostowników i zginaczy stawu kolanowego a cechami morfologicznymi i składem tkankowym ciała zestawiono w tabelach 4 i 5. Analizując powiązania wyznaczonych momentów z badanymi cechami zauważamy wyraźną istotną zależność wszystkich obliczonych momentów sił zginaczy od parametrów wysokościowych. W przypadku prostowników nie stwierdzono istotnych powiązań z większością badanych cech wysokościowych. Zarówno momenty sił prostowników, jak i zginaczy wykazują istotną zależność od cech szerokościowych, odzwierciedlających masywność szkieletu oraz obwodów poszczególnych segmentów ciała. W przypadku fałdów skórno-tłuszczowych nie stwierdzono powiązań z żadnym z wyznaczonych momentów.
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
29 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
69 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
129 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 78 zł
Piśmiennictwo
1. Buśko K.: Momenty sił mięśniowych koszykarek. W: L.B.Dworak (red) Materiały XIII Szkoły Biomechaniki. Monografie AWF Poznań, 1996, 330, 65-69. 2. Fidelus K. i wsp.: Pomiary momentów sił mięśniowych wybranych zginaczy i prostowników kończyn dolnych w warunkach statyki. Problemy Techniki Medycznej, 1978, 9, 203-210. 3. Fidelus K. i wsp.: Związek pomiędzy momentami sił mięśni kończyn górnych oraz masą i wysokością ciała. Zeszyty Naukowe AWF Kraków, 1995, 73, 86-89. 4. Fidelus K., Skorupski L.: Wielkość momentów sił mięśniowych w poszczególnych stawach u zawodników różnych dyscyplin sportu. W: Sympozjum Teorii Techniki Sportowej. Sport i Turystyka, Warszawa, 1970, 128-141. 5. Janiak J. et al.: Static muscle force in athletes practising rowing. Biology of Sport, 1993, 10, 29-34. 6. Janiak J., Krawczyk B.: Relationship between muscle force and total or lean body mass in highly experienced combat athletes. Biology of Sport, 1995, 12, 107-111.
