Krystyna Garstka
Analiza zmian w percepcji i ocenie obrazu własnego ciała u kobiet w średnim wieku uprawiających gimnastykę rekreacyjną
Analysis of changes in perception and to estimation of picture own bodies at women in averages of age tilling gymnastics recreational
Pracownia Organizacji Praktyk Obozów i Ćwiczeń Terenowych AWF, w Poznaniu
Kierownik Pracowni: dr Stanisław Krajewski
Streszczenie
The aim of the paper is valuation of the body image perception among middle-aged women subjected to improvement with recreational gymnastics. The level of self-satisfaction resulting from body perception was researched with L. Zion body image scale. 64 middle-aged women were examined. They were divided into 2 groups: experimental and control one. Experimental group was subjected to improvement by taking recreational gymnastics´ exercises during the period of 10 months. Control group was formed by women which didn´t take exercises. In both groups the following variables were measured: fitness, chosen features of body morphology elements. Measurements were taken before the beginning and after the end of experiment.
WSTĘP
Nie ulega wątpliwości, że aktywność ruchowa korzystnie wpływa na organizm człowieka (1, 2, 4, 7, 14, 19). Trudno jest jednoznacznie określić, jaka aktywność ruchowa jest najbardziej wskazana dla osób, które charakteryzują się określonym stanem biologicznym, psychologicznym i społecznym. Ponieważ, ostatnio wzmogło się zainteresowanie nowo tworzonymi formami aktywności ruchowej typu gimnastyki rekreacyjnej, trzeba zadać sobie pytanie czy przyjmować nowo tworzone formy ruchowe bezkrytycznie czy należy poddać je racjonalnej kontroli naukowej (1, 2, 3, 6, 9, 10, 11, 13, 16, 17). Przyjmuje się, że wymienione formy aktywności ruchowej mogą dwojako oddziaływać na stan psychiczny człowieka. Pierwsza droga to tzw. percepcyjna, która wywołuje zmiany psychiczne (1, 2, 3, 7, 14). Druga droga to tzw. idea paralelizmu psychofizycznego i zakłada, że ruch jednocześnie oddziałuje na procesy biologiczne i psychiczne, które zachodzą w człowieku (9). Prawdopodobnie pośredniczącą rolę w wywoływaniu obu rodzajów zmian pełni układ nerwowy.
Celem badań było stwierdzenie, czy gimnastyka rekreacyjna uprawiana przez kobiety w średnim wieku może wywołać u nich zmiany psychiczne polegające na większym zadowoleniu z percepcji obrazu własnego ciała tak w wymiarze globalnym jak i w wymiarach parcjalnych.
MATERIAŁ I METODA
Badaniami ankietowymi objęto 64 kobiety w średnim wieku, które podzielono na grupę eksperymentalną (średnia wieku 39,7 lat) i grupę kontrolną (średnia wieku 40,15 lat) po 32 osoby w każdej z nich. Badane grupy nie różniły się między sobą pod względem wieku, poziomu wykształcenia, charakteru pracy zawodowej.
W pierwszym etapie badań, u wszystkich kobiet uczestniczących w eksperymencie określono sprawność fizyczną oraz zmierzono poziom zadowolenia z percepcji obrazu własnego ciała tak w wymiarze globalnym jak i w parcjalnych ocenach (4, 9, 10, 14, 15, 18, 19). W drugim etapie badań, pierwsza grupa kobiet podjęła systematyczne uprawianie gimnastyki rekreacyjnej. Druga grupa, stanowiąca grupę kontrolną, prowadziła normalną aktywność życiową. Uprawianie gimnastyki rekreacyjnej trwało przez okres 10 miesięcy, 2 razy w tygodniu po 60 minut (9, 10). W trzecim etapie powtórzono pomiar wszystkich zmiennych sprawnościowych oraz poziomu zadowolenia z percepcji obrazu własnego ciała. Badania przeprowadzono zarówno w grupie eksperymentalnej jak i kontrolnej.
Sprawność fizyczną oceniano za pomocą wybranych prób z testów w obszarze zdolności motorycznych: siły (14), zwinności (15), szybkości (19), skoczności (4) i gibkości (4). Do pomiaru oceny zadowolenia z percepcji obrazu własnego ciała, wykorzystano kwestionariusz Ziona (18). Za pomocą pięciostopniowej skali szacunkowej dokonano pomiaru 32 parcjalnych elementów ciała, jego właściwości i części (9). Wskaźnikiem globalnej oceny obrazu własnego ciała była uśredniona ocena dla wszystkich wykorzystanych w metodzie cech (9).
Analizę statystyczną wyników przeprowadzono z zastosowaniem testu t-Studenta.
WYNIKI I ICH OMÓWIENIE
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
29 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
69 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
129 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 78 zł
Piśmiennictwo
1. Armstrong N., Sparkes A.: Physical Education and its Contribitcion to Health and Well-Being. (w:) In Issves in P.E. (Fox. K.R. s. 125-136). London: Cassel 1991. 2. Ben-Shomo L., Short M.: The effects of phisical conditioning on selected dimensions of self-concept in sedentory femeles. (w:) Ocunpational Therapy in Mental Health. 1986 nr 5. s. 27-46. Historical and Conceptual Reds of Exercise Psychology. 3. Cooper K.C.: Aerobics. (w:) Bantom Books. New York 1968. 4. Denisiuk L.: Tabele punktacji sprawności fizycznej. WSiP. Warszawa 1975. 5. Drabik J. Sprawność fizyczna i jej testowanie u młodzieży szkolnej. Gdańsk 1992. 6. Diener E.: Subjektive well-being Psychological: Biulletin 1984 nr 95 s. 542-575. 7. Drozdowski Z.: Antropometria w wychowaniu fizycznym. Monografie nr 24. AWF Poznań 1982. 8. Fox K. R., Corbin C. B.: The physical self-perception profile: Development and preliminary validation. Journal of Sport and Exercise Psychology 1989 nr 11. 9. Garstka K.: Zmiany psychospołeczne i morfofunkcjonalne u kobiet w średnim wieku pod wpływem uprawiania gimnastyki rekreacyjnej. Praca doktorska 1998. 10. Garstka K.: Wpływ uprawiania gimnastyki rekreacyjnej przez kobiety w średnim wieku na percepcję obrazu własnego ciała. Wychowanie Fizyczne i Sport. Warszawa 2000 nr 4. 11. Kuźmińska O.: Gimnastyka jazzowa ćwiczenia z muzyką dla wszystkich. WSiT. Warszawa 1985 nr 1. 12. Osiński W., Wieczorek R.: Pomiar w w-f i sporcie. AWF Poznań 1979 nr 117 s. 7-19. 13. Shepard R.J.: Aerobic Fitness and Health. Hum. Kin. Publ. Champaing. 1994. 14. Trześniowski R., Pilicz. S.: Tabele sprawności fizycznej młodzieży w wieku 7-19 lat. AWF Warszawa 1989. 15. Ulatowski T., Rudziński B.: Sprawność ogólna jako kryterium selekcyjne. (W): Wybrane zagadnienia selekcji w sporcie. Red. S.Pilicz. Biblioteka Trenera, Warszawa 1971. 16. Wit B., Przewęda M., Dentkowski A., Cendrowska E., Kogut M., Rakowska A.: Metody oceny oddziaływania różnych form wysiłków rekreacyjnych na organizm człowieka. Aktywność Fizyczna a zdrowie. Warszawa 1995 nr 3 s. 25-34. 17. Wolańska T.: Czynniki determinujące uczestnictwo w rekreacji ruchowej ludzi dorosłych. Turystyka, rekreacja i sport. Jako problem społeczno wychowawczy (red.) Wiesław Siwiński. (w:) Polski Dom Wydawniczy „Ławica” Poznań 1993 s. 81-88. 18. Zion L.: Body concept as it relates to self-concept. Research Quarterlly 1965 nr 36 s. 490-495. 19. Eurofit.: Europejski test sprawności fizycznej. AWF Kraków 1989 nr 103.
