Problem zatrzymania moczu u kobiet występuje znacznie rzadziej niż u mężczyzn i powodowany jest innymi czynnikami etiologicznymi. Najczęstsza przyczyna zatrzymania moczu u mężczyzn, którą jest anatomiczna przeszkoda podpęcherzowa, u kobiet występuje niezwykle rzadko i nigdy nie powoduje całkowitego zatrzymania. Możemy wyodrębnić dwie zasadnicze grupy przyczyn powodujących zatrzymanie moczu u kobiet; neurogenną oraz psychogenną. Etiologia neurogenna dotyczy kobiet w różnym wieku i może być bardzo zróżnicowana w zależności od przyczyny wywołującej neurogenne zaburzenia mikcji. Etiologia psychogenna dotyczy prawie wyłącznie młodych kobiet przed 25 rokiem życia i nie jest dotychczas dokładnie wyjaśniona. Bez względu na etiologię, zatrzymanie moczu wymaga dokładnej diagnostyki, która jest szczególnie trudna u chorych o etiologii psychogennej. Diagnostyka zatrzymania moczu musi być kompleksowa i opierać się na danych z wywiadu, oraz na badaniach: klinicznym, neurologicznym, endoskopowym, radiologicznym i urodynamicznym. Zwykle, badaniem decydującym o rozpoznaniu, jest badanie urodynamiczne, które wykazuje jedną z dwu głównych przyczyn powodujących zatrzymanie, to znaczy niewydolność mięśnia wypieracza lub nadmierną aktywność aparatu zwieraczowego powodującą czynnościową przeszkodę podpęcherzową.

Dysfunkcje neurogenne dolnych dróg moczowych, które mogą być spowodowane wadami wrodzonymi kręgosłupa, urazami rdzenia kręgowego lub ogona końskiego, uciskiem rdzenia lub korzeni rdzeniowych przez guzy lub wypadnięte krążki międzykręgowe, stanami zapalnymi rdzenia, chorobami neurologicznymi uszkadzającymi osłonki mielinowe nerwów obwodowych oraz jatrogennym uszkodzeniem unerwienia dolnych dróg moczowych, powodują zwykle jedną z dwu wymienionych uprzednio przyczyn zatrzymania moczu. Jednoczesne występowanie obu przyczyn neurogennego zatrzymania moczu, zdarza się niezwykle rzadko i związane jest z występowaniem mieszanej etiologii dolegliwości.

Dysfunkcje psychogenne, często ujawniają się po zadziałaniu czynnika psychicznego u chorych z wadami wrodzonymi układu nerwowego, u których funkcjonowanie dolnych dróg moczowych było prawidłowe, jednak prawdopodobnie na granicy wydolności neurologicznej. Niekiedy jednak, nie udaje się odnaleźć widocznych zmian anatomicznych ani odchyleń neurologicznych i leczenie może być wyłącznie objawowe.

Pełnej niewydolności wypieracza, spowodowanej uszkodzeniem neurologicznym, nie można leczyć farmakologicznie, jedynie częściową niewydolność można niekiedy poprawić stosując leki takie jak Ubretid, Urecholina czy Miocholina.

U chorych z pełną niewydolnością wypieracza należy niestety zastosować leczenie polegające na zapewnieniu okresowego odpływu moczu, z wyjątkiem małej grupy młodych kobiet ze sprawnymi mięśniami brzucha, które można nauczyć opróżniania pęcherza poprzez zastosowanie tłoczni brzusznej.

Czynnościową przeszkodę podpęchrzową, szczególnie zlokalizowaną na poziomie szyi pęcherza, udaje się najczęściej skutecznie leczyć stosując selektywne alfa 1 blokery, takie jak Cardura, Dalfaz, Hytrin czy Omnic. W przypadku braku efektu leczenia farmakologicznego należy nauczyć pacjentki samocewnikowania lub zaproponować zastosowanie urządzenia wewnątrzcewkowego. U kobiet nie należy stosować leczenia chirurgicznego polegającego na nacinaniu zwieraczy. Anatomia kobiecej cewki, która prawie na całej długości zrośnięta jest ze ścianą pochwy, nie pozwala na stosowanie takich zabiegów. Próby nacinania zwieraczy kończą się zwykle fatalnie, powodując powstanie przetok pochwowo-cewkowych czy pochwowo-pęcherzowych, trudnych do naprawy chirurgicznej.

W przypadkach, kiedy nauka samocewnikowania, z powodów anatomicznych, nie jest skuteczna, należy rozważyć wytworzenie szczelnego zespolenia pęcherzowo-skórnego, umożliwiającego samocewnikowanie w znacznie lepszych warunkach. Zastosowanie cewników na stałe, zarówno przez cewkę jak i cystostomijnych, obarczone jest dużym ryzykiem powikłań oraz małym komfortem dla pacjentek i z tych powodów może być tolerowane jedynie jako leczenie krótkotrwałe.

Teoretycznie idealnym rozwiązaniem w leczeniu zatrzymania moczu u kobiet jest zastosowanie urządzeń wewnątrzcewkowych takich jak Autocath 100 lub In-Flow (ryc. 1).