© Borgis - Nowa Stomatologia 3/2006, s. 107-109
*Barbara Szafrańska-Perkowska
Rozwój fizyczny, a wiek zębowy populacji 4-8-letnich dzieci białostockich – część II*
Physical development and dental age in the population of 4-8-year-old children from Białystok – part II
z Zakładu Stomatologii Dziecięcej AM w Białymstoku
Kierownik Zakładu: dr hab. n. med. Danuta Waszkiel
Wstęp
Praca stanowi kontynuację części I i obejmuje grupę 1044 dzieci, w wieku od 4-8 lat. Badania przeprowadzono w latach 2000-2003 na populacji dzieci białostockich. W części I przedstawiono zasady podziału na grupy wiekowe, zasady oceny wieku zębowego i morfologicznego oraz oceniane zależności.
Celem części drugiej jest próba ustalenia zależności pomiędzy wiekiem morfologicznym, a typem ząbkowania stałego ustalonego na podstawie analizy wyodrębnionych z całej populacji osobników.
Materiał i metoda
Do analizy zakwalifikowano dzieci, u których, łącznie w szczęce i żuchwie wyrznął się tylko jeden stały ząb (lub jednoimienna para). Można stwierdzić, że w chwili badania rozpoczynały one ząbkowanie stałe. Zgodnie z tymi kryteriami wyodrębniono 108 dzieci, u których stwierdzono obecność pojedynczego zęba stałego (lub jednoimiennej pary):
– 68 (40 dziewczynek i 28 chłopców), które posiadały wyrznięty przyśrodkowy siekacz żuchwy, oraz
– 40 (15 dziewczynek i 25 chłopców), które posiadały wyrznięty pierwszy trzonowiec żuchwy (tab. 1)
Tabela 1. Liczebności oraz odsetek dzieci z pojedynczym zębem stałym.
| Płeć | Liczebność całej grupy | Dzieci z zębem I1 | Dzieci z zębem M1 |
| n | % | n | % |
| dziewczynki | 535 | 40 | 7,37 | 15 | 2,76 |
| chłopcy | 509 | 28 | 5,44 | 25 | 4,85 |
| razem | 1044 | 68 | 6,43 | 40 | 3,78 |
Dzieci, u których jako pierwsze wyrznęły się zęby w szczęce wyeliminowano z dalszej analizy ze względu na bardzo małe liczebności grup (7 i 2 dzieci).
Oceniano zależności pomiędzy typem ząbkowania a wiekiem morfologicznym określanym na podstawie masy ciała oraz wzrostu. Stawiane w pracy hipotezy weryfikowano testem Chi-kwadrat niezależności (jeśli było konieczne stosowano poprawkę Yates´a).
Wyniki
Jako pierwszą przeprowadzono analizę zależności pomiędzy typem ząbkowania stałego a wiekiem morfologicznym ocenianym na podstawie masy ciała. Testem Chi-kwadrat nie potwierdzono istnienia statystycznie istotnego związku zależności pomiędzy tymi kryteriami i to zarówno w grupie dziewczynek (tab. 2) jak i chłopców (tab. 3). Zwraca uwagę jedynie fakt, iż w grupie dziewczynek, u których jako pierwszy wyrzyna się przyśrodkowy siekacz, występuje większy odsetek dzieci z masą ciała przekraczającą wąską normę (powyżej 75 percentyla).
Tabela 2. Typ ząbkowania a wiek morfologiczny oceniany na podstawie masy ciała, w grupie dziewczynek. Wartości w tabeli oznaczają liczbę n oraz % osobników.
| Typ ząbkowania | Wiek morfologiczny oceniany na podstawie masy ciała | Suma |
| Opóźniony | Zgodny z kalendarzowym | Przyspieszony |
| incisiwialny | 7 (17,5%) | 21 (52,5%) | 12 (30%) | 40 (100%) |
| molarny | 3 (20%) | 10 (66,7%) | 2 (13,3%) | 15 (100%) |
| suma | 10 | 31 | 14 | 55 |
Tabela 3. Typ ząbkowania a wiek morfologiczny oceniany na podstawie masy ciała, w grupie chłopców. Wartości w tabeli oznaczają liczbę n oraz % osobników.
| Typ ząbkowania | Wiek morfologiczny oceniany na podstawie masy ciała | Suma |
| Opóźniony | Zgodny z kalendarzowym | Przyspieszony |
| incisiwialny | 8 (28,6%) | 16 (57,1%) | 4 (14,3%) | 28 (100%) |
| molarny | 8 (32%) | 13 (52%) | 4 (16%) | 25 (100%) |
| suma | 16 | 29 | 8 | 53 |
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
29 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
69 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
129 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 78 zł
Piśmiennictwo
1. Panek S.: Dalsze badania nad procesem wyrzynania się uzębienia stałego jako kryterium oceny rozwoju organizmu człowieka. Wrocław: PAN; 1956. s. 38-41. 2.Szlachetko K.: Pierwszy okres wymiany uzębienia w świetle badań własnych. Czas Stomat., 1962; 15; 11-12: 987-992. 3. Błaszczak I.: Badania nad terminami wyrzynania się zębów stałych u dzieci mieleckich z uwzględnieniem czynników ogólnoustrojowych. Praca doktorska AM Lublin; 1990. s. 60. 4.Brzostowicz B., i wsp.: Kolejność wyrzynania pierwszych zębów stałych u dzieci wrocławskich. Wrocławska Stomat., 1980: 213-217. 5.Pospieszyńska M., i wsp.: Siekaczowy typ wyrzynania zębów stałych i jego wpływ na kształtowanie się dolnego łuku zębowego. Poznańska Stomat., 1986-87: 185-188. 6.Szydłowska-Rodziewicz B.: Wybrane zagadnienia drugiego ząbkowania u dzieci łódzkich. Praca doktorska AM Łódź; 1995. s. 55. 7.Wich J.: Eruption of the first permanent teeth (M1, I1) in pre-school children from good environmental conditions. Studies in Physical Antropology 1980; 6: 32-36. 8.Gajdzik-Plutecka D., Turska A.: Bilans uzębienia stałego u dzieci 7-letnich z makroregionu Warszawy. Przeg. Stomat. Wieku Rozw., 1997; 4: 8-10. 9. Łuczaj-Cepowicz E., i wsp.: Charakterystyka drugiego ząbkowania u 7- i 12-letnich dzieci województwa białostockiego. Przeg Stomat Wieku Rozw 1994/1995; 8-9: 35-38. 10. Szpringer-Nodzak M., i wsp.: Stan uzębienia stałego u dzieci 7-letnich w Warszawie i województwie warszawskim. Czas Stomat., 1990; 43; 1: 7-10.
