Nadwrażliwość zębiny może być zdefiniowana jako bolesna odpowiedź na zewnętrzny bodziec przyłożony do policzkowej powierzchni okolicy przyszyjkowej zęba. Istnieje wiele czynników etiologicznych predysponujących do wystąpienia nadwrażliwości zębiny. Wrażliwość zębiny może występować w wyniku utraty szkliwa lub obnażenia powierzchni korzenia z ekspozycją zębiny na działanie bodźców drażniących. Utrata szkliwa może być wynikiem atrycji, abrazji, erozji lub abfrakcji. Recesja dziąsła i obnażenie powierzchni korzenia zęba umożliwia szybsze i bardziej rozległe obnażenie kanalików zębinowych, spowodowane poprzez uszkodzenie warstwy cementu okrywającego obnażoną powierzchnię korzenia. Dyskomfort spowodowany nadwrażliwością zębiny jest częstą przypadłością w populacji dorosłych. Celem leczenia wrażliwości zębiny jest szybkie i trwałe zniesienie bólu. Leczenie może być prowadzone profesjonalnie w gabinecie lub w domu samodzielnie przez pacjenta (1).

Mechanizm działania środków znoszących nadwrażliwość opiera się na próbie przerwania przewodzenia bodźców do nerwów czuciowych miazgi albo na mechanicznym zamknięciu światła otwartych kanalików zębinowych. Środki znoszące nadwrażliwość możemy podzielić na kilka grup. Do pierwszej należą środki zawierające azotan lub cytrynian potasu (powodują zahamowanie przewodzenia w zakończeniach nerwów obwodowych). Drugą grupę stanowią związki wchodzące w reakcję chemiczną z resztami fosforanowymi lub z wapniem pochodzącym z zęba. Kolejną grupą są preparaty zamykające mechanicznie otwarte światło kanalików zębinowych (stosowane są jedynie w gabinetach stomatologicznych) (2). Do znoszenia nadwrażliwości stosuje się również preparaty fluorowe w postaci roztworów o zwiększonej zawartości fluoru pod postacią roztworów, żeli, past (3). Działają one na zasadzie wytrącenia kryształów CaF2 w kanalikach zębinowych i powodują ograniczenie przepływu płynu kanalików i tworzenie się fluoroapatytu, który jest bardzo odporny na działanie kwasów. Należy również wymienić lakiery nie zawierające fluoru, których działanie polega na natychmiastowym zamknięciu kanalików zębinowych (4). Do tej grupy należą takie preparaty adhezyjne jak np. Silcot (lakier zawierający żywicę kopalnianą), czy cementy szkło-jonomerowe np. Jonoseal. Profesjonalna terapia nadwrażliwości zębiny przeprowadzana w gabinecie stomatologicznym najczęściej polega na zamykaniu kanalików zębinowych poprzez stosowanie na powierzchnię zęba żywic, uszczelniaczy, czynników spajających z zębiną lub materiałów wypełniających. W większości przypadków zaaplikowane pokrycie wydaje się zapewniać zamknięcie kanalików (5).

Środki znoszące nadwrażliwość zaliczamy do grup:

1) blokery bodźców nerwowych,

2) leki przeciwzapalne,

3) precypitaty białek,

4) środki zamykające kanaliki zębinowe,

5) uszczelniacze kanalików zębinowych,

6) biostymulacja laserowa jako terapia wspomagająca chemiczne metody leczenia nadwrażliwości zębiny.

Celem badania była ocena skuteczności leczenia nadwrażliwości zębiny preparatami Sensi Kin produkowanych przez firmę Laboratorios Kin S.A. (ryc. 1). Badanie przeprowadzono w Zakładzie Stomatologii Zachowawczej IS AM w Warszawie, objęto nim 25 pacjentów w wieku od 19 do 57 lat. Pacjenci zgłaszali się z powodu występowania nadwrażliwości zębów na bodźce termiczne, mechaniczne i chemiczne. Przebadano 48 % pacjentów w wieku do 25 lat, 32 % pacjentów w wieku od 25 do 39 lat oraz 20% pacjentów powyżej 40 roku życia.

Przeprowadzone badanie składało się z części klinicznej i ankietowej. W części klinicznej ocenę doznań bólowych przeprowadzano na 4 kolejnych wizytach: po skalingu w pierwszym dniu, po jednym, dwóch i czterech tygodniach od pierwszej wizyty. Na każdej wizycie przeprowadzano 3-krotną ocenę doznań bólowych pacjenta: przed aplikacją leku, bezpośrednio po aplikacji, 15 minut po wykonaniu zabiegu. Pacjenci określali poziom bólu wywołanego przez ciągły strumień zimnego powietrza, a także przez drażnienie mechaniczne powierzchni zębów zgłębnikiem. Stopień nadwrażliwości oceniany był na podstawie 3-stopniowej skali, w której:

1. Ból słaby.

2. Ból silny.

3. Ból bardzo silny.

Przed rozpoczęciem stosowania preparatu pacjenci wypełniali specjalnie opracowaną na potrzeby tego badania ankietę dotyczącą między innymi: sposobu wykonywania zabiegów higienicznych, rodzaju stosowanej pasty, czasu trwania dolegliwości bólowych oraz wcześniejszego leczenia nadwrażliwości. Wyniki badania ankietowego przedstawiono w tabeli 1.

Przed rozpoczęciem kuracji preparatem Sensi Kin u pacjentów zakwalifikowanych do badania wykonano profesjonalne usunięcie złogów nazębnych i wypełniono ubytki próchnicowego i niepróchnicowego pochodzenia zlokalizowane w okolicy przyszyjkowej. W zależności od lokalizacji zęby przednie i boczne wypełniono materiałem kompozytowym lub cementem szkło-jonomerowym. Do badania użyto preparaty pod postacią: pasty, płynu do płukania jamy ustnej i żelu. Skład preparatów:

– Pasta Sensi Kin do zębów nadwrażliwych zawiera: sole potasu, fluorek sodu o zawartości F 1450 ppm, witaminę E, prowitaminę B5.

– Płyn do płukania jamy ustnej Sensi Kin: skład taki jak pasta.

– Sensi Kin Intensiv Gel zawierająca: sole potasu i fluorek sodu o zawartości 1000 ppm F.