© Borgis - Nowa Stomatologia 1/2002, s. 18-20
Paweł Chomicki, Barbara Juszczyk-Popowska*, Barbara Chruściel, Wojciech Popowski
Ocena stanu uzębienia pacjentów z cukrzycą typu 2
Dental status in type 2 diabetics
z Zakładu Chirurgii Stomatologicznej Instytutu Stomatologii Akademii Medycznej w Warszawie
Kierownik Zakładu: dr hab. n. med. Andrzej Wojtowicz
Cukrzyca jest chorobą metaboliczną, charakteryzującą się hiperglikemią na czczo i glukozurią, co jest wynikiem całkowitego lub względnego niedoboru insuliny. Pod względem patogennym cukrzyca przedstawia bardzo różnorodny obraz. Jako pewne przyjmuje się podłoże genetyczne, podkreślając jednocześnie współdziałanie czynników pozaustrojowych. Zalicza się do nich otyłość, ciążę, uszkodzenie trzustki, nadczynność gruczołów wydzielania wewnętrznego, których hormony działają antagonistycznie do insuliny. Ze względu na częstość występowania cukrzyca uważana jest za chorobę społeczną.
Najnowsza definicja określa cukrzycę jako grupę chorób metabolicznych, charakteryzujących się hiperglikemią wynikającą z defektu wydzielania lub działania insuliny.
Obecnie według klasyfikacji WHO wyróżnia się następujące typy cukrzycy:
– Cukrzyca typu 1 – zniszczenie komórek B zwykle prowadzące do całkowitego niedoboru insuliny.
– Cukrzyca typu 2 – obejmuje przypadki od przewagi insulinooporności ze względnym niedoborem insuliny do przewagi defektu wydzielania insuliny z insulinoopornością.
– Inne określone typy cukrzycy.
– Cukrzyca ciężarnych.
Niedobory insuliny prowadzą do zaburzeń przemiany węglowodanów, tłuszczów i białek oraz zmian morfologicznych w wielu tkankach i narządach. Mechanizmy etiologiczne i patogenetyczne są odmienne dla różnych postaci i typów cukrzycy.
Celem pracy jest określenie jaki wpływ ma cukrzyca typu 2 na stan uzębienia, porównanie wyników badań uzyskanych u chorych na cukrzycę typu 2 z grupą kontrolną nie chorujących na cukrzycę w zależności od płci i wieku oraz przeprowadzenie analizy statystycznej otrzymanych wyników badań celem określenia istotności różnic między badanymi grupami.
MATERIAŁ I METODY
W niniejszej pracy przeprowadzono analizę stanu uzębienia 249 pacjentów z cukrzycą typu 2 – 121 kobiet i 128 mężczyzn. Badania przeprowadzono u pacjentów z regionu warszawskiego mieszkających z rodziną lub prowadzących własne gospodarstwa domowe. Były to osoby w trzech grupach wiekowych: 35-44 lat, 55-64 lat i 65-74 lat. Wszyscy chorzy byli pod stałą opieką diabetologiczną i mieli prawidłowo kontrolowany poziom glikemii. Byli także regularnie leczeni przez lekarzy stomatologów. Czas trwania cukrzycy u wszystkich badanych wynosił powyżej 5 lat.
Grupę kontrolną stanowiło 266 osób – 127 kobiet i 139 mężczyzn także z regionu warszawskiego, mieszkających z rodziną lub prowadzących własne gospodarstwa domowe, w tych samych przedziałach wiekowych. Żadna z osób w grupie kontrolnej nie chorowała na cukrzycę.
Dla ogólnego porównania stanu uzębienia wykorzystano wskaźniki PUW – określający liczbę intensywności próchnicy oraz WLZ – wskaźnik leczenia zębów informujący o liczbie zębów z wyleczoną próchnicą.
Uzyskane wyniki badań poddano analizie statystycznej. Do tego celu wykorzystano program komputerowy STATISTICA – wersja 5, stosując w szczególności T-test oraz test Pearsona – Chi-kwadrat dla oceny współzależności. Uzyskane w toku analizy statystycznej różnice lub współzależności uznawano za znamienne statystycznie przy poziomie istotności p <0,05.
WYNIKI
Stan uzębienia w grupie badanej i kontrolnej nie wykazywał różnic znamiennych statystycznie poza liczbą zębów leczonych (z wypełnieniami), których więcej było u pacjentów w grupie kontrolnej. Nieznaczna różnica na niekorzyść grupy badanej występowała także w liczbie usuniętych zębów – brak istotności statystycznych (ryc. 1). Nie zaobserwowano także istotnych różnic w stanie uzębienia w poszczególnych grupach wiekowych. Wraz z wiekiem spada liczba zębów zdrowych, a rośnie liczba zębów usuniętych.
Ryc. 1. Stan uzębienia w grupie badanej i kontrolnej.
Ogólna liczba PUW oraz wskaźnik WLZ nie wykazują istotnych różnic w grupie badanej i kontrolnej (ryc. 2, 3).
Ryc. 2. PUW w grupie badanej i kontrolnej.
Ryc. 3. WLZ w grupie badanej i kontrolnej.
Natomiast w grupie wiekowej 35-44 lat obserwuje się mniejszą liczbę zębów z próchnicą i większą liczbę zębów usuniętych u pacjentów z cukrzycą – różnica znamienna statystycznie (ryc. 4). Różnice te nie występują w starszych grupach wiekowych.
Ryc. 4. PUW w grupie badanej i kontrolnej w wieku 35-44 lat.
Wskaźnik WLZ istotnie różnił się tylko w grupie wiekowej 55-64 lat i był wyższy u pacjentów z grupy kontrolnej (ryc. 5).
Ryc. 5. WLZ w grupie badanej i kontrolnej w zależności od wieku.
Wraz z wiekiem rosła liczba osób bezzębnych, których więcej w najmłodszej grupie wiekowej było w grupie kontrolnej. Odwrotne były natomiast propozycje osób bezzębnych w najstarszej grupie wiekowej – mniejszy odsetek bezzębnych w grupie badanej.
Potrzeby lecznicze w zakresie uzębienia wykazywały istotne różnice tylko w dziedzinie leczenia protetycznego. Większe potrzeby uzupełnienia braków zębowych stwierdzono u chorych na cukrzycę (ryc. 6).
Ryc. 6. Potrzeby lecznicze pacjentów w grupie badanej i kontrolnej.
OMÓWIENIE WYNIKÓW I DYSKUSJA
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
29 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
69 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
129 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 78 zł
Piśmiennictwo
1. Anderson L.C. et al.: The effects of Streptozotocin diabetes on salivary-meddiated bacterial aggregation and adherence. Archs. Oral Biol., 1994, 39, 4:261. 2. Jones R.B. et al.: Oral health and oral health behavior in a population of diabetic outpatient clinic attenders. Community Dent. Oral Epidemiol., 1992, 20, 4:204. 3. Pawlicki R., Knychalska-Karwan Z.: Twarde tkanki zębów w obrazie morfologicznym i mikroanalitycznym u chorych na cukrzycę. Czas Stomat., 1996, 49, 6:395. 4. Rees T.D.: The diabetic dental patient. Cen. Clin. North Am. 1994, 38, 3:447. 5. Bacic M. et al.: Dental status in a group of adult diabetic patients. Community Dent. Oral Epidemiol., 1989, 17, 6:313. 6. Jany Z. et al.: The gnatic system in obese and diabetics II. (Changes in the hard tissues). Czech. Mad. 1990, 13, 4:184. 7. Swanljung-O. et al.: Caries and saliva in 12-18--year-old diabetics controls. Scand. J. Dent. Res. 1992, 100, 6:310. 8. Szymańska J., Fetkowska-Melnik K.: Wiek zębowy u dzieci chorych na cukrzycę insulinozależną. Czas Stomat. 1994, XLVII, 3:182. 9. Tavares M. et al.: The prevalence of root caries in a diabetic population. J. Dent. Res., 1991, 70, 6:979. 10. Smosarska H.: Choroby błony śluzowej jamy ustnej. PZWL 1980, rozdz. 15, 149-150. 11. Witek E. i wsp.: Niektóre zmiany patologiczne w jamie ustnej w przebiegu cukrzycy. Częstość próchnicy, zmiany w przyzębiu oraz składzie i aktywności płytki bakteryjnej. Czas Stomat., 1999, 52, 7:444. 12. Zambon J.J. et al.: Microbiological and immunological studies of adult periodontitis patients with non-insulin-dependent diabetes mellitus. J. Periodontol. 1988, 59, 1:23. 13. Jańczuk Z.: Stan narządu żucia polskiej populacji. Nowa Stomat. 1997, 3:45. 14. Albrecht M. et al.: Dental and oral symptoms of diabetes mellitus. Community Dent. Oral Epidemiol., 1988, 16, 6:378.
