© Borgis - Nowa Stomatologia 2/2002, s. 88-92
Katharina Witt-Pawlowski1, Maria Pietrzyk2
Zmiany wartości wskaźnika krwawienia dziąseł SBI i stycznej płytki bakteryjnej API podczas zabiegów stosowanych w profilaktyce indywidualnej
The values changes of indices sulcus bleeding index SBI and approximal plaque index API during procedures applied in indyvidual prophylaxis
1z Prywatnej Praktyki Stomatologicznej w Flensburgu, Niemcy
2z Zakładu Ortodoncji PAM, Szczecin
Kierownik Zakładu: prof. dr hab. Maria Pietrzyk
Skuteczność profilaktyki indywidualnej jest trudno porównywalna z efektami profilaktyki zbiorowej; zwłaszcza, że obydwa rodzaje mogą i współistnieją (4, 5). I co ważne, żaden z nich z osobna i obydwa stosowane razem nie prowadzą do pełnej eliminacji próchnicy ani chorób przyzębia (1, 2, 3, 6). Ocena skuteczności obydwu nie jest jednoznaczna (5,6,9). Rezultaty są wynikiem różnych czynników, takich jak rasa, wiek, płeć, dieta, obyczaje, miejsce zamieszkania itd. (1, 7, 9, 10, 11, 16, 17, 20, 21). Zbiorcza profilaktyka stomatologiczna w naszym kraju i na całym świecie przechodziła „wzloty i upadki”, natomiast profilaktyka indywidualna najczęściej obejmowała określone grupy dyspanseryjne (12, 18); obiektywna ocena skuteczności profilaktyki indywidualnej mogła dotyczyć tylko tych grup.
W profilaktyce indywidualnej preferuje się przede wszystkim leki i metody stosowane miejscowo (13, 14, 15). Wiadomo, że choć bardziej kosztowne są skuteczniejsze niż stosowane zbiorowo (4, 5, 22). Ocena skuteczności działań indywidualnych, jeśli nie są one prowadzone w sposób kontrolowany i ujednolicony, nie jest w pełni wiarygodna. Postanowiono więc skorzystać z doświadczeń zdobytych przez stomatologów niemieckich, którzy od 1993 r. zostali zobligowani ustawą do odpłatnego prowadzenia usług profilaktycznych wg programu indywidualnej profilaktyki (IP) u dzieci i młodzieży w wieku 6-18 lat (12). Cel pracy stanowiła, niezależnie od dyspanseryzacji, ocena skuteczności na podstawie analizy wartości dwóch wskaźników – krwawienia dziąseł i stycznej płytki bakteryjnej podczas kolejnych wizyt IP u dziewcząt i chłopców w wieku 6-18 lat.
Materiał i metody
Ocenę przeprowadzono u wszystkich pacjentów w wieku od 6 do 18 lat zgłaszających się do praktyki stomatologicznej, których zakwalifikowano do czterech grup: grupa I, 6-9 lat liczyła 67 dzieci, grupa II, 10-12 lat, liczyła 51 osób, grupa III, 13-15 liczyła 35, a IV, 16-18 lat, liczyła 29 osób.
Badanie wartości wskaźników przeprowadzono wielokrotnie: pierwsze przed podjęciem czynności profilaktycznych, następne na każdej kolejnej wizycie. W pierwszej kolejności oceniano SBI a w następnej API. SBI badano za pomocą zgłębnika periodontologicznego wprowadzanego delikatnie do kieszonki dziąsłowej na powierzchni mesialnej i dystalnej każdego zęba. Znakiem (+) oznaczano krwawienie, a znakiem (-) brak krwawienia na karcie opracowanej dla wszystkich lekarzy stosujących IP. W kwadrantach I i III po stronie policzkowej, a w kwadrantach II i IV po stronie podniebiennej.
W następnej kolejności oznaczano API po wybarwieniu płytki bakteryjnej. Jeśli na zębach stwierdzano pola wybarwione oznaczano je na karcie badania znakiem +, jeśli nie znakiem –. Odsetkowe wartości obu wskaźników odczytywano z legendy i odnotowywano w poszczególnych kwadrantach po przeciwnej stronie łuku, w stosunku do SBI. Zgodnie z obowiązującym programem IP realizowano go w pięciu etapach. W etapie I – IP1 wykonywano pomiary SBI i API, przeprowadzano instruktaż higieny, przekazywano wskazania żywieniowe, przeprowadzano profesjonalne oczyszczanie uzębienia i fluoryzację kontaktową. Jeśli obecne były ubytki próchnicowe, leczono je. W etapie następnym IP2 wykonywano pomiar SBI i API. Jeśli obserwowano wzrost wartości lub utrzymywanie się ich na poziomie z IP1 przeprowadzano ponownie instruktaż higieny, remotywację i ewentualnie ponowne profesjonalne oczyszczanie. IP3 stanowił powtórkę IP2 i miał miejsce wyłącznie w razie niepowodzenia. Podczas IP4 przeprowadzano fluoryzację kontaktową, a podczas IP5 – lakowanie bruzd (15), jeśli osiągnięto prawidłową higienę jamy ustnej. Wartości wskaźników zapisane w karcie indywidualnej przenoszono do karty zbiorczej i obliczano wartości średnie. Skuteczność IP oceniano w zależności od płci, wieku, zabiegów profilaktycznych takich jak fluoryzacja endogenna, lakowanie bruzd, szczoteczkowanie. Uzyskane wyniki poddano analizie statystycznej (8, 19).
Wyniki badań
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
29 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
69 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
129 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 78 zł
Piśmiennictwo
1. Adamowicz-Klepalska B., Karczewski A.: Próba oceny działań profilaktyczno-leczniczych w populacji dzieci 12-letnich w odniesieniu do środowiska zamieszkania oraz dostępności opieki stomatologicznej w województwie włocławskim. Czas. Stomat., 1998, LI, 8, 511-517. 2. Ainamo J., Parviainen K.: Influence of increased toothbrushing frequency on dental health in low, optimal and high fluoride areas in Finland. Community Dent Oral Epidemiol. 1998, 17, 3, 296-299. 3. Axellsson P.: Effects of controlled oral hygiene procedures on caries and periodontal disease in adults. Results after 15 years. Preventive Dental Health Center, Karlstad, Schweden 1998. 4. Axellsson P.: Preventive Programs. Preventive Dental Health Center, Karlstad, Schweden 1998a. 5. Bartsch N., Bauch J.: Gruppen – und Indyvidualprophylaxe in der Zahnmedizin. Institut der Deutchen Zahnärzhte Materialien – reiche Band 13. Deutscherärzhte – Verlag, Köln 1992. 6. Bergman J.E.: Prophylaxe 2000. Oral Prophylaxe 2000, 22, 1, 14-20. 7. Björtness E.: The importance of oral hygiene on variance in dental caries in adults. Acta Odontol. Scand. 1991, 49, 1, 97-102. 8. Bulman J.S., Osborn J.F.: Statisics in Dentistry. BDJ Creat Britain Biddles LTD and Kings Lynn, 1997. 9. Chesters S.K. et al.: Effect of oral care habits on caries in adolescents. Caries Res. 1992, 26, 3, 299-304. 10. Einwag G., Gallitz N.: Süssigkeitenkonsum. Oralprophylaxe 1998, 10, 1, 74-78. 11.Gehring F.: Kariesprophylaxe durch den Einsatz von Zuckerersatzstoffen. Zahnärztl. Mitt. 1990, 80, 11, 900-904. 12. Institut der Deutchen Zahnärzte (IDZ): Dritte Deutsche Mundgesundheitsstudie (DMS). Köln, 1993, Juni, 3, 4-12. 13. Jańczuk Z., Lisiecka K.: Czy możliwy jest skuteczny program profilaktyki próchnicy? Zebranie szkoleniowo-naukowe PTS, Szczecin, 19.02.2000. 14. Jańczuk Z., Wójtowicz D.: Ocena skuteczności różnych modeli profilaktyki próchnicy u dzieci i młodzieży. Czas. Stomat., 1991, XLIV, 9, 590-595. 15. Kassenzahnärztliche Vereignigung Schleswig-Holstein: Massnahmen zur Verhütung von Zahnerkrankungen (Individualprophylaxe). 1999. 16. Kersting M., Chahda C., Schoch G.: Fluoridzufuhr mit bilanzierten Diäten für Säuglinge. Oralprophylaxe, 1999, 21, 2, 92-93. 17. Künisch J. et al.: Kariesrisiko-Einschätzungen bei 8-jahrigen. Dtsch. zahnärztl. Z. 1999,54, 9,584-589. 18. Laurisch L.: Individualprophylaxe. Diagnostik und Therapie des individuellen Kariesrisikos. Carls Hauser Verlag, München, Wien 1994. 19. Mikulski T.: Statystyka medyczna. PAM Szczecin 1994. 20. Pudel V.: Grenzen und Möglichkeiten der Einschränkung des Konsums zuckerhaltiger Nahrungsmittel bei Kindern. Oralprophylaxe 1987, 9, 1, 26-31. 21. Schreitle R., Siebert G.: Zahngesundheit und Ernährung. Hauser, München, 1987. 22. Seppä L., Hausen H.: Die Identifizierung von Kariesrisikopatienten. Oralprophylaxe 1998, 10, 2, 96-101.
