Badania epidemiologiczne pozwalające na uzyskanie aktualnych informacji na temat stanu uzębienia i łączących się z tym potrzeb profilaktyczno-leczniczych prowadzone są na całym świecie od wielu lat. Grupą wiekową uznaną przez WHO za indeksową jest grupa 35-44 lat, gdyż wiek ten odpowiada okresowi maksymalnej aktywności zawodowej i uznawany jest za okres utrwalonych – zarówno w stanie uzębienia jak i przyzębia – zmian. Przeprowadzone przez nas badania dotyczyły znacznie szerszego przedziału wieku, gdyż obejmowały osoby w wieku 25-55 lat.

Celem pracy jest ocena stanu uzębienia osób dorosłych zainteresowanych uzyskaniem dostępu do bezpłatnej kompleksowej opieki stomatologicznej (z wyłączeniem leczenia protetycznego).

Badaniem objęto 288 osób (197 kobiet i 91 mężczyzn), które zgłosiły się do Zakładu Stomatologii Zachowawczej w wyznaczonym terminie tj. w ciągu pięciu kolejnych dni pracy po ukazaniu się ogłoszenia prasowego, informującego o stworzonej możliwości stomatologicznego leczenia kompleksowego.

Wiek badanych osób wahał się w granicach 25-55 lat tabela 1, rycina 1 przedstawiają rozkład badanej populacji w zależności od wieku i płci. Wśród badanych najliczniej reprezentowane były osoby w wieku 45-55 lat (43%), a następnie osoby poniżej 35 roku życia (36%). Kobiety liczbowo przeważały nad mężczyznami we wszystkich grupach wiekowych i w najstarszej stanowiły blisko dwie trzecie badanej próby.

Badanie zgłaszających się osób objęło wypełnienie ankiety, szczegółowy wywiad dotyczący m.in. wykształcenia, sytuacji bytowej, nawyków higienicznych i żywieniowych, wykorzystania systemu opieki stomatologicznej i wreszcie samooceny stanu własnego uzębienia oraz badanie kliniczne stanu zdrowia jamy ustnej.

Badanie przeprowadzono zgodnie z wytycznymi WHO, przy sztucznym świetle, używając zgłębnika i lusterka stomatologicznego (1). Uzyskane w ten sposób dane nanoszono na kartę własnego projektu przygotowaną wcześniej. Określono frekwencję próchnicy, wyrażoną odsetkiem osób dotkniętych tą chorobą. Oceniono stan próchnicy koron zębowych, który wyrażono przy pomocy DMFT oraz dokonano analizy składowych DT, MT i FT. Obliczono wskaźnik leczenia wyrażony ilorazem zębów wypełnionych do sumy zębów wypełnionych i zębów z próchnicą czynną.

Uzyskane wyniki badań analizowano zarówno w całej badanej grupie, jak również z uwzględnieniem szeroko przyjętego w piśmiennictwie podziału na grupy wiekowe.

Przeprowadzone badanie stomatologiczne wykazało, że liczba zachowanych zębów przy uwzględnieniu całej badanej populacji wynosiła u osoby średnio 24, 15. (ryc. 2). Średnia liczba zachowanych zębów obniżała się wraz ze wzrostem wieku badanych. Różnica w wielkości średniej dla kolejnych przedziałów wieku wynosiła około 2. U osób w wieku do 34 lat stwierdzono średnio 26,14 zębów, a u osób w wieku 45-55 lat tylko 22,40 zębów. Najniższa liczba zębów zachowanych u badanej osoby wynosiła 8, a najwyższa 28. Najniższą liczbę zębów zachowanych stwierdzono u osoby z grupy wiekowej 35-44 lata (tab. 2). W każdej z analizowanych grup wiekowych były osoby, które miały zachowane wszystkie zęby (to jest 28 zębów). Łącznie w całej badanej grupie stwierdzono 58 osób z zachowanym pełnym uzębieniem.

Stan próchnicy stwierdzony w badanej populacji i wyrażony wskaźnikiem DMFT przedstawia tabela 3 i rycina 3. Próchnica występowała u wszystkich badanych osób. Nasilenie choroby wzrastało z wiekiem. W najmłodszej grupie badanych średnia wartość liczbowa wskaźnika DMFT wynosiła 14,71 i wzrastała do 18,48 u osób w wieku 45-55 lat. Przy uwzględnieniu całej badanej populacji średnia wartość wskaźnika wynosiła 16, 81.