© Borgis - Nowa Stomatologia 1/2004, s. 35-37
Ewa Iwanicka-Grzegorek1, Elżbieta Dybiżbańska1, Stanisław Żmuda2
Zastosowanie preparatu Emdogain w leczeniu chirurgicznym zapalenia przyzębia
The use of Emdogain in the surgical treatment of periodontitis
1 z Zakładu Stomatologii Zachowawczej IS AM w Warszawie
Kierownik Zakładu: prof. dr hab. Maria Wierzbicka
2 z Pracowni Periodontologii Wojskowego Instytutu Medycznego
Kierownik Pracowni: prof. dr hab. Marek Maruszyński
W przebiegu przewlekłego zaawansowanego zapalenia przyzębia, tkanki utrzymujące ząb – ozębna i kość wyrostka zębodołowego – ulegają nieodwracalnemu zniszczeniu. Jednym z celów kompleksowego leczenia periodontologicznego jest zatem odtworzenie tkanek uszkodzonych na skutek choroby. Wykonywane są w tym celu zabiegi chirurgiczne z zastosowaniem przeszczepów kostnych lub materiałów biokompatybilnych wypełniających ubytki kostne. Ponadto stosuje się preparaty stymulujące przyrost tkanki kostnej oraz sterowaną regenerację tkanek, polegającą na stosowaniu błony zaporowej w celu odizolowania ubytku kostnego od tkanki łącznej i nabłonkowej dziąsła. Umożliwia się w ten sposób wypełnienie ubytku kostnego przez komórki pochodzące z ozębnej i z kości wyrostka zębodołowego. Często w chirurgicznym leczeniu chorób przyzębia stosowane są połączenia wyżej wymienionych materiałów i metod (1).
W ostatnich latach Emdogain (Biora) stał się preparatem stosunkowo często stosowanym do odbudowy tkanek przyzębia. Preparat ten jest pochodną macierzy szkliwa, otrzymaną z zawiązków zębów prosiąt, składającą się głównie z białek z frakcji amelogenin, w półpłynnym nośniku z alginianu propylenu glikolowego. Białka te odgrywają istotną rolę w czasie rozwoju zęba w procesach powstawania cementu bezkomórkowego, ozębnej i kości wyrostka zębodołowego. Stwierdzono, że Emdogain posiada bardzo niewielki potencjał immunogenny (2). Ze względu na bardzo podobną budowę do amelogenin ludzkich, oraz na wczesną ekspozycję na białka szkliwa w czasie rozwoju osobniczego, preparat ten nie jest rozpoznawany przez organizm ludzki jako „obcy” (1).
Mechanizm działania Emdogain´u aplikowanego w obrębie kieszonek przyzębnych nie jest jeszcze dobrze poznany, jednak na podstawie badań histologicznych prowadzonych u zwierząt zasugerowano, że zachodzące procesy regeneracyjne imitują procesy zachodzące w czasie rozwoju korzenia zęba (1).
Celem pracy była kliniczna ocena chirurgicznego leczenia zaawansowanej choroby przyzębia z zastosowaniem preparatu Emdogain.
MATERIAŁ I METODY
Badanie przeprowadzono w grupie 8 pacjentów w wieku 29-63 lat (4 kobiety i 4 mężczyzn) z zaawansowaną chorobą przyzębia. Badanie kliniczne przeprowadzono przed leczeniem, pół roku po leczeniu podstawowym (przed leczeniem chirurgicznym) oraz 12 miesięcy po zabiegu. Każde z kolejnych badań klinicznych obejmowało pomiar kieszonek przyzębnych przy sześciu powierzchniach każdego zęba sondą Florida Probe, pomiar odległości od dna kieszonki do powierzchni żującej/brzegu siecznego za pomocą końcówki Disk Probe (w celu określenia zmiany w poziomie przyczepu przy drugim badaniu) oraz ocenę odsetka powierzchni zębowych z płytką i odsetka kieszonek krwawiących przy zgłębnikowaniu. Do leczenia chirurgicznego zakwalifikowano łącznie 28 zębów, przy których po zakończonym leczeniu podstawowym, obejmującym instruktaż higieny jamy ustnej z motywacją oraz skaling nad- i poddziąsłowy z opracowaniem powierzchni korzeni, stwierdzono kieszonki patologiczne powyżej 5 mm, krwawiące przy zgłębnikowaniu.
Leczenie chirurgiczne obejmowało wykonanie zabiegu płatowego. Zabieg obejmował od 3 do 4 zębów, z których 2 były zębami sąsiadującymi. Zabiegi które obejmowały więcej niż 2 zęby u jednego pacjenta nie były wykonane jednoczasowo. Stopień rozchwiania zakwalifikowanych do zabiegu zębów wynosił od 0 do I°, w związku z czym nie było potrzeby szynowania zębów. Zabieg wykonano w znieczuleniu miejscowym przy użyciu 2% Scandonest z dodatkiem środka obkurczającego. Po odwarstwieniu płata śluzówkowo-okostnowego usunięto resztki kamienia poddziąsłowego i ziarniny oraz wygładzono powierzchnie korzeni. Opracowano powierzchnie korzeni wersenianem sodu w celu usunięcia warstwy mazistej, a następnie zdeponowano preparat Emdogain na opracowane powierzchnie korzeni zębów, w kierunku od dna kieszonki do połączenia szkliwno-cementowego. Płat śluzówkowo-okostnowy zreponowano i zaszyto. Pacjentom zlecono metronidazol w tabletkach w dawce 0,5 g dwa razy dziennie przez 5 dni oraz płukanie jamy ustnej 0,12% roztworem chlorheksydyny.
Kontrolne badanie periodontologiczne przeprowadzono po 12 miesiącach. Analizę statystyczną porównującą stan kliniczny przed zabiegiem oraz po 12 miesiącach wykonano testem t-Studenta.
WYNIKI
Wyniki przedstawiono w tabeli 1. Dwanaście miesięcy po zakończonym leczeniu chirurgicznym stwierdzono znamiennie istotne spłycenie kieszonek przyzębnych oraz zmniejszenie utraty przyczepu. Pomiary płytki nazębnej i krwawienia z kieszonek nie różniły się w sposób znamiennie istotny od wyników uzyskanych w badaniu wstępnym.
Tabela 1. Średnie wartości pomiarów klinicznych przed leczeniem oraz po 12 miesiącach od zabiegu.
| | Badanie I | Badanie II | Badanie III | Różnica (II-III) | P |
| Średnia głębokość kieszonek (mm) | 8,05 ? 1,50 | 6,04 ? 1,23 | 3,01 ? 0,71 | -3,03 | < 0,005 |
| Średni względny poziom przyczepu (mm) | 13,82 ? 4,56 | 12,95 ? 4,18 | 10,12 ? 2,42 | -2,83 | < 0,05 |
| Odsetek powierzchni z płytką (%) | 67,12 ? 10,78 | 31,96 ? 7,56 | 37,11 ? 5,15 | +5,15 | > 0,05 |
| Odsetek kieszonek krwawiących przy zgłębnikowaniu (%) | 28,34 ? 10,53 | 13,20 ? 12,68 | 17,38 ? 17,88 | +4,18 | > 0,05 |
DYSKUSJA
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
29 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
69 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
129 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 78 zł
Piśmiennictwo
1. Gestrelius S. et al.: Emdogain – periodontal regeneration based on biomimicry. Clin. Oral Invest. 2000, 4:120-125. 2. Zetterstrom O. et al.: Clinical safety of enamel matrix derivative (EMDOGAIN) in the treatment of periodontal defects. J. Clin. Periodontol. 1997, 24:697-704. 3. Cardaropoli G., Leonhardt A.S.: Enamel matrix proteins in the treatment of deep intrabony defects. J. Periodontol. 2002, 73:501-504. 4. Laskus-Perendyk A. et al.: Emdogain w leczeniu chirurgicznym chorób przyzębia. Nowa Stomatologia 2000, 5:40-45. 5. Pietruska M.D.: A comparative study on the use of Bio-Oss® and enamel matrix derivative (Emdogain®) in the treatment of periodontal bone defects. Eur. J. Oral Sci. 2001, 109:171-181. 6. Pietruska M.D. et al.: Clinical and radiographic evaluation of periodontal therapy using enamel matrix derivative (Emdogain). Rocz. Akad. Med. Białymst. 2001, 46:198-208. 7. Trombelli L. et al.: Supracrestal soft tissue preservation with enamel matrix proteins in treatment of deep intrabony defects. J. Clin. Periodontol. 2002, 29:433-439. 8. Heden G.: A case report study of 72 consecutive Emdogain-treated intrabony periodontal defects: clinical and radiographic findings after 1 year. Int. J. Periodontics Restorative Dent. 2000, 20:127-139. 9. Heden G. et al.: Periodontal tissue alterations following Emdogain treatment of periodontal sites with angular bone defects. A series of case reports. J. Clin. Periodontol. 1999, 26:855-860. 10. Silvestri M. et al.: Comparison of treatments of infrabony defects with enamel matrix derivative, guided tissue regeneration with a nonresorbable membrane and Widman modified flap. A pilot study. J. Clin. Periodontol. 2000, 27:603-610. 11. Wachtel H. et al.: Microsurgical access flap and enamel matrix derivative for the treatment of periodontal intrabony defects: a controlled clinical study. J. Clin. Periodontol. 2003, 30:496-504. 12. Minabe M. et al.: A comparative study of combined treatment with a collagen membrane and enamel matrix proteins for the regeneration of intraosseous defects. Int. J. Periodontics Restorative Dent. 2002, 22:595-605. 13. Sculean A. et al.: Treatment of intrabony defects with enamel matrix proteins or bioabsorbable membranes. A 4-year follow-up split-mouth study. J. Periodontol. 2001, 72:1695-1701. 14. Sculean A. et al.: Treatment of intrabony defects with enamel matrix proteins and guided tissue regeneration. A prospective controlled clinical study. J. Clin. Periodontol. 2001, 28:397-403. 15. Sculean A. et al.: Clinical and histologic evaluation of human intrabony defects treated with an enamel matrix protein derivative (Emdogain). Int. J. Periodontics Restorative Dent. 2000, 20:374-381. 16. Sculean A. et al.: Treatment of intrabony defects with guided tissue regeneration and enamel-matrix-proteins. An experimental study in monkeys. J. Clin. Periodontol. 2000, 27:466-472. 17. Sculean A. et al.: Healing of human intrabony defects following treatment with enamel matrix proteins or guided tissue regeneration. J. Periodontal. Res. 1999, 34:310-322. 18. Yukna R.A., Mellonig J.T.: Histologic evaluation of periodontal healing in humans following regenerative therapy with enamel matrix derivative. A 10-case series. J. Periodontol. 2000, 71:752-759. 19. Ohyama M. et al.: Effect of enamel matrix derivative on the differentiation of C2C12 cells. J. Periodontol. 2002, 73:543-550. 20. Lyngstadaas S.P. et al.: Autocrine growth factors in human periodontal ligament cells cultured on enamel matrix derivative. J. Clin. Periodontol. 2001, 28:181-188. 21. Okubo K. et al.: Participation of endogeneous IGF-I and TGF-beta 1 with enamel matrix derivative – stimulated cell growth in human periodontal ligament cells. J. Periodontal. Res. 2003, 38:1-9. 22. Kawase T. et al.: Cytostatic action of enamel matrix derivative (EMDOGAIN) on human oral squamous cell carcinoma-derived SCC25 epithelial cells. J. Periodontal. Res. 2000, 35:291-300. 23. Spahr A. et al.: Effect of the enamel matrix derivative Emdogain on the growth of periodontal pathogens in vitro. J. Clin. Periodontol. 2002, 29:62-72. 24. Arwieler N.B. et al.: Antibacterial effect of an enamel matrix protein derivative on in vivo dental biofilm vitality. Clin. Oral Investig. 2002, 6:205-209.
