© Borgis - Nowa Stomatologia 3/2005, s. 121-125
Katarzyna Wawrzyn-Sobczak, Wanda Stokowska
Stan uzębienia studentów Akademii Medycznej w Białymstoku
The state of dentition of Medical Students in Białystok
Zakład Stomatologii Zachowawczej i Chorób Przyzębia Akademii Medycznej w Białymstoku
Kierownik Zakładu: prof. dr hab. n. med. Wanda Stokowska
STAN UZĘBIENIA OSÓB W WIEKU 19-26 LAT JEST EFEKTEM MIĘDZY INNYMI WCZEŚNIEJSZYCH DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNO-LECZNICZYCH
Tradycyjne metody profilaktyki oparte są głównie na zaangażowaniu pacjenta w profilaktykę domową, a więc przestrzeganie zasad higieny jamy ustnej, odpowiedniej diety, a także stosowania past, płynów czy nici dentystycznych zawierających związki fluoru. Niezbędnym warunkiem osiągnięcia sukcesu zdrowotnego jest przede wszystkim systematyczność i wytrwałość pacjentów. Współczesne trendy w profilaktyce próchnicowej wyznaczają bardzo ważną rolę lekarzowi stomatologowi, gdyż jedynie wielokierunkowe działania profilaktyczne mogą doprowadzić do osiągnięcia najważniejszego celu: zmniejszenia frekwencji i intensywności próchnicy. Ponadto zwrócono większą uwagę na wczesne diagnozowanie procesu próchnicowego, a przez to możliwość remineralizacji szkliwa (1).
Studenci medycyny wydają się być odrębną grupą społeczeństwa, poinformowaną o negatywnych skutkach oddziaływania płytki nazębnej w środowisku jamy ustnej oraz świadomą konieczności systematycznego wykonywania domowych i profesjonalnych zabiegów higienicznych w obrębie jamy ustnej. Jednakże liczne analizy epidemiologiczne wykazały, że w każdej populacji istnieje pewna grupa osób, którą charakteryzują najwyższe wskaźniki intensywności próchnicy. Dla tej grupy osób podstawowe zasady profilaktyki próchnicy są niewystarczające.
W pełni uzasadnione wydają się zatem badania epidemiologiczne populacji w każdym przedziale wiekowym, wyłaniające grupy osób wysokiego ryzyka próchnicy w celu objęcia ich intensywnym programem zapobiegawczym.
CEL PRACY
Ocena stanu uzębienia studentów Akademii Medycznej w Białymstoku.
MATERIAŁ I METODA
Grupę badaną stanowiło 453 studentów (313 kobiet i 140 mężczyzn) Akademii Medycznej w Białymstoku w przedziale wiekowym od 19 do 26 lat.
Wszystkie osoby badano w salach klinicznych Zakładu Stomatologii Zachowawczej i Chorób Przyzębia Akademii Medycznej w Białymstoku, w sztucznym oświetleniu, przy użyciu zgłębnika i lusterka, stosując kryteria zgodne z wytycznymi ŚOZ, zawarte w „Oral Health Surveys Basic Methods” (2). W badaniach posłużono się kartą kliniczną własnego projektu.
W ocenie występowania choroby próchnicowej zastosowano następujące wskaźniki: frekwencja próchnicy, średnie wartości PUWZ, wskaźnik leczenia uzębienia.
Na podstawie własnych badań epidemiologicznych wyselekcjonowano jedną trzecią osób (152) o najwyższych wartościach PUWZ, następnie po zsumowaniu w danej grupie wartości PUWZ podzielono uzyskany wynik przez liczbę osób 152, uzyskując wartość istotnego wskaźnika próchnicy (SiC).
Otrzymane dane poddano analizie statystycznej za pomocą modelu regresji wielokrotnej dla oceny związku pomiędzy zmienną zależną a zmiennymi niezależnymi. Jako znaczące statystycznie uznane zostały te różnice dla których wartości poziomu istotności p były mniejsze lub równe 0,05 (3).
WYNIKI I ICH OMÓWIENIE
Frekwencja próchnicy w całej badanej populacji wyniosła 97%.
W tabeli 1 przedstawiono dane na temat intensywności próchnicy z uwzględnieniem płci oraz wieku osób badanych. Intensywność próchnicy, przedstawiona średnią liczbą PUWZ, dla badanych studentów wyniosła 14,28. Najniższą wartość średniej liczby PUWZ stwierdzono u osób w wieku 19 lat (11,55), najwyższą dla osób w wieku 25 lat (16,45).
Tabela 1. Średnia liczba PUWZ wśród studentów AMB z uwzględnieniem płci i wieku badanych osób.
| | Wiek badanych w latach | Płeć | Ogółem |
| 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | kobiety | mężczyźni | 453 |
| Liczba osób | 22 | 85 | 38 | 71 | 138 | 60 | 20 | 19 | 313 | 140 |
| Średnia liczba PUW | 11,55 ? 4,21 | 12,44 ? 5,04 | 13,53 ? 4,98 | 15,31 ? 5,01 | 14,28 ? 4,93 | 15,89 ? 5,53 | 16,45 ? 3,71 | 16,62 ? 4,20 | 14,63 ? 4,92 | 13,49 ? 5,37 | 14,28 ? 5,08 |
Powyższe badania uwidoczniły różnice istotne statystycznie w średniej liczbie PUWZ pomiędzy przedstawicielami płci żeńskiej a męskiej. W badanych grupach kobiety cechowała większa intensywność próchnicy niż mężczyzn. Wśród wszystkich 313 zbadanych kobiet stwierdzono średnią liczbę PUWZ równą 14,63, podczas gdy dla 140 zbadanych mężczyzn wartość ta wyniosła 13,49.
W tabeli 2 zestawiono poszczególne składowe liczby PUWZ w zależności od wieku i płci badanych osób. Średnia liczba zębów wypełnionych (W) w całej badanej populacji wyniosła 10,47, średnia liczba zębów z próchnicą (P) 3,21 a średnia liczba zębów usuniętych z powodu próchnicy (U) 0,58. Średnio u kobiet stwierdzono 2,98 zębów z próchnicą aktywną, 0,62 zębów usuniętych z powodu próchnicy i 11,03 zębów wypełnionych bez próchnicy. U mężczyzn wartość liczby P (3,74) była wyższa, a wartości liczby U (0,48) i W (9,21) niższe.
Tabela 2. Poszczególne składowe liczby PUWZ wśród studentów AMB z uwzględnieniem płci i wieku badanych osób.
| Wiek badanych w latach | Liczba badanych osób | Liczba zębów z ubytkami próchnicowymi P | Liczba zębów usuniętych U | Liczba zębów z wypełnieniami W |
| 19 | 22 | 2,91 ? 3,46 | 0,09 ? 0,29 | 8,55 ? 4,91 |
| 20 | 85 | 2,94 ? 2,92 | 0,31 ? 1,29 | 9,19 ? 5,32 |
| 21 | 38 | 3,08 ? 2,58 | 0,47 ? 0,89 | 9,97 ? 4,37 |
| 22 | 71 | 3,11 ? 2,98 | 0,44 ? 0,79 | 11,76 ? 5,53 |
| 23 | 138 | 3,60 ? 3,42 | 0,57 ? 1,03 | 10,12 ? 5,06 |
| 24 | 60 | 3,03 ? 3,31 | 1,05 ? 1,74 | 11,65 ? 5,77 |
| 25 | 20 | 3,15 ? 3,56 | 1,00 ? 1,65 | 12,30 ? 4,85 |
| 26 | 19 | 3,18 ? 2,86 | 1,11 ? 1,49 | 12,33 ? 3,11 |
| Kobiety | 313 | 2,98 ? 2,87 | 0,62 ? 1,28 | 11,03 ? 5,10 |
| Mężczyźni | 140 | 3,74 ? 3,67 | 0,48 ? 1,11 | 9,21 ? 5,36 |
| Ogółem | 453 | 3,21 ? 3,15 | 0,58 ? 1,23 | 10,47 ? 5,25 |
Największą liczbę zębów z próchnicą czynną wśród wszystkich zbadanych osób zaobserwowano u osób w wieku 23 lat (3,60). Natomiast w grupie osób 26-letnich średnia liczba zębów usuniętych z powodu próchnicy była najwyższa i wyniosła 1,11. Najmniej zębów usuniętych z powodu próchnicy stwierdzono w młodszej grupie wiekowej. Wartość ta wyraźnie wzrasta wraz z wiekiem badanych osób. W podobny sposób rozkładają się wyniki dotyczące średniej liczby zębów z próchnicą czynną – najniższe wartości liczby P zaobserwowano u osób w wieku 19 lat (2,91), następnie średnia liczba P wzrasta wraz z wiekiem badanych osób. Rozkład poszczególnych składowych przedstawia rycina 1.
Ryc. 1. Rozkład poszczególnych składowych liczby PUWZ w badanej grupie osób.
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
29 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
69 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
129 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 78 zł
Piśmiennictwo
1. Jańczuk Z., Wójtowicz D.: Ocena skuteczności różnych modeli fluorkowej profilaktyki próchnicy u dzieci i młodzieży. Czas. Stomat., 1991, 44: 590-595. 2.Wordld Health Organization: Oral health surveys. Basic methods. WHO Geneva 1987. 3.Stanisz A.: Przystępny kurs statystyki w oparciu o program STATISICA PL na przykładach z medycyny. AM Kraków 1998. 4.Kierklo A., Ruczaj J.: Ocena stanu uzębienia i przyzębia studentów stomatologii AM w Białymstoku. Czas. Stomat., 1995, 38: 452-456. 5.Pawlicka H., et al.: Ocena stanu jamy ustnej studentów Akademii Medycznej. Czas. Stomat. 1980, 33: 7-10. 6.Szymaniak E., i wsp.: Ocena stanu uzębienia i przyzębia u młodzieży akademickiej I i V roku Oddziału Stomatologii AMB. Akademia Medyczna w Białymstoku. Białystok 1992. 7.Widulińska K., i wsp.: Występowanie próchnicy wśród studentów stomatologii. Magazyn Stomat. 2001, 11: 66-69. 8.Kaczmarek U.: Significant Caries Index u dzieci 12-letnich ze środowiska miejskiego i wiejskiego regionu dolnośląskiego w latach 1987-2000. Magazyn Stomat., 2002, 3: 48-52. 9.Strużycka I., i wsp.: Skuteczność wybranego programu profilaktycznego w zapobieganiu zapaleń dziąseł. Czas. Stomat., 1996, 39: 677-683. 10.Bratthall D.: Introducing the Significant Caries Index together with proposal for a new global oral health goal for 12 year olds. I. Dent. J., 2000, 50 : 378-384. 11.Axelsson P., i wsp.: Wpływ postępowania profilaktycznego na redukcję przyrostu próchnicy. Czas. Stomat. 1996; 39: 740-744.
