© Borgis - Nowa Stomatologia 4/1999, s. 15-17
Krystyna Opalko1, Ryta Łagocka2, Grażyna Marczuk-Kolada3, Wanda Stokowska3
Zawartość magnezu w szkliwie zębów stałych u dzieci z Białegostoku i Szczecina (badania in vitro)
Magnesium content in permament dental enamel in children from Bialystok and Szczecin (in vitro studies)
1 z Samodzielnej Pracowni Fizjodiagnostyki i Terapii Stomatologicznej Katedry Stomatologii Zachowawczej PAM w Szczecinie
2z Zakładu Stomatologii Zachowawczej Katedry Stomatologii Zachowawczej i Periodontologii PAM w Szczecinie
3z Zakładu Stomatologii Zachowawczej Instytutu Stomatologii w Białymstoku
Magnez należy do pierwiastków niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu ludzkiego. Bierze udział w reakcjach syntezy i kontroli związków o wiązaniach bogatoenergetycznych i nośników elektronów. Uczestniczy w tworzeniu centrów biorących udział w aktywacji enzymów, jest niezbędny w ponad 300 reakcjach enzymatycznych. W formie zjonizowanej występuje głównie w surowicy krwi, natomiast w postaci związanej w komórce (cyt za 3). Średnia zawartość magnezu u dorosłego człowieka wynosi 15 mmol/kg przy czym 50% tej wielkości dotyczy kości (3, 8, 9). Zawartość magnezu w ustroju człowieka uwarunkowana jest jego obecnością w środowisku zewnętrznym, a więc głównie w wodzie, glebie a tym samym w produktach pokarmowych (3). Zwiększona zawartość metali ciężkich a także fluorków w środowisku może powodować niedobory tego pierwiastka w pokarmach i wodzie (3, 6). Fluorki wiążąc magnez tworzą trudno rozpuszczalny fluorek magnezu. W regionie szczecińskim znajdują się zakłady przemysłowe nawozów fosforowych oraz elektrownie spalające węgiel. Obecność ich sprawia, że w środowisku, a tym samym, w produktach żywnościowych spotykamy coraz mniej magnezu a coraz więcej fluorków i związków siarki.
Cel pracy
Celem pracy była analiza porównawcza zawartości magnezu w szkliwie zębów stałych u dzieci mieszkających w Białymstoku i Szczecinie.
Materiał i metody
Badanie przeprowadzono na zębach stałych usuniętych ze wskazań ortodontycznych u dzieci w wieku 12-14 lat. Grupę I stanowiły zęby pochodzące od dzieci z Białegostoku, grupę II zęby stałe dzieci szczecińskich. W każdej grupie zbadano 10 zębów. Zęby te nie wykazywały widocznych uszkodzeń ani przebarwień szkliwa. Do chwili badania przechowywano je w temp. 4°C. Mikropróby pobierano metodą biopsji kwasowej z modyfikacją własną (4). Pobierano je ze środkowej części powierzchni policzkowej szkliwa przy użyciu 3 µl kwasu HClO4 o stężeniu 0,5 mol/dm3, w czasie 30 s. Wykonano badanie 3-krotnie otrzymując kolejne 3 warstwy z tego samego miejsca. Pobraną próbkę umieszczano w probówkach typu Safe-Lock firmy Eppendorf i przygotowywano natychmiast do badań. Analizę chemiczną magnezu i wapnia wykonano metodą atomowej spektrometrii absorpcyjnej. Wykonanie analizy wapnia było konieczne dla obliczenia masy pobranego szkliwa oraz grubości trawionych warstw. Analizę chemiczną wykonano w Zakładzie Biochemii i Chemii PAM. Wyniki poddano analizie statystycznej w oparciu o test t-Studenta na poziomie istotności różnic p <= 0,05.
Wyniki i ich omówienie
Łącznie wykonano 60 prób, po 30 dla każdej grupy badanej. W badanych próbkach określono zawartość wapnia i przy założeniu stałej, 37,4% (ww.) jego zawartości, obliczono masę oraz grubość kolejnych warstw szkliwa, zgodnie z założeniem, że gęstość szkliwa w badanym materiale jest stała i wynosi 2,95 g/cm3 (2).
W tabeli 1 przedstawiono masę wytrawionego szkliwa w obu grupach badanych.
Tabela 1. Masa wytrawionego szkliwa w I i II grupie zębów.
| Kolejność badanych warstw | Masa szkliwa [µg] ? SD | Masa szkliwa [µg] ? SD | Różnica masy szkliwa między Grupą I i II [µg] |
Grupa I
Białystok | Grupa II
Szczecin |
| 1 | 21,37 ? 8,56 | 17,35 ? 4,01 | 4,02 ? 0,43 |
| 2 | 26,15 ? 9,94 | 21,32 ? 4,05 | 4,83 ? 0,56 |
| 3 | 25,41 ? 9,46 | 23,43 ? 5,11 | 1,98 ? 0,71 |
Z analizy tabeli 1 wynika, że szkliwo dzieci szczecińskich (Grupa II) było bardziej odporne na trawienie 0,5 M kwasem nadchlorowym niż szkliwo zębów dzieci z Białegostoku (Grupa I). Różnice te były statystycznie znamienne dla wszystkich badanych warstw szkliwa na poziomie istotności p <= 0,05.
Na podstawie uzyskanych wartości mas wytrawionego szkliwa obliczono grubość kolejnych trawionych warstw szkliwa. Wyniki prezentuje tabela 2.
Tabela 2. Średnia grubość badanych warstw szkliwa w I i II grupie zębów.
| Kolejność badanych warstw | Średnia grubość warstwy µm ? SD | Średnia grubość warstwy µm ? SD | Różnica w grubości warstw między Grupą I i II |
Grupa I
Białystok | Grupa II
Szczecin |
| 1 | 3,01 ? 0,32 | 2,45 ? 0,57 | 0,70 ? 0,51 |
| 2 | 3,69 ? 0,20 | 3,01 ? 0,57 | 0,80 ? 0,45 |
| 3 | 3,58 ? 0,38 | 3,30 ? 0,72 | 0,77 ? 0,82 |
Jak wynika z danych zawartych w tabeli 2 najmniej podatną na działanie 0,5 M kwasu nadchlorowego była warstwa powierzchniowa szkliwa zębów dzieci szczecińskich. Jej grubość wynosiła 2,45 ? 0,57 ?m. Także dwie kolejne warstwy szkliwa zębów dzieci ze Szczecina ulegały trawieniu trudniej niż odpowiednie warstwy szkliwa zębów dzieci z Białegostoku. Najbardziej podatną na działanie kwasu była druga trawiona warstwa zębów dzieci białostockich. Grubość tej warstwy wynosiła 3,69 ? 0,20 ?m. Średnia głębokość trawienia, obliczona na podstawie wartości grubości kolejnych warstw szkliwa, jaką uzyskano po trzykrotnej aplikacji kwasu w tym samym miejscu, wynosiła dla zębów dzieci szczecińskich 7,1 ? 1,5 µm, a dla zębów dzieci białostockich 8,5 ? 0,6 µm. Wartości te różniły się statystycznie znamiennie na poziomie istotności p <= 0,05.
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
29 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
69 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
129 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 78 zł
Piśmiennictwo
1. Aoba T. et al.: Labile or Surface Pools of Magnesium, Sodium, and Potassium in Developing Porcine Enamel Mineral. J. Dent. Res., 1992, Nov., 71 (11), 1826-1831. 2. Bruun C.et al.: A field biopsy method for fluoride determinations in human surface enamel. Community Dent. Oral Epidemiol., 1975, 3:217-222. 3. Karczewski J.: Próba oceny środowiska człowieka w oparciu o zawartość magnezu w wybranych materiałach biologicznych. Praca habilit. AM Białystok, 1996. 4. Łagocka R. i wsp.: Zawartość fluorków i magnezu w powierzchniowych warstwach szkliwa ludzkich zębów stałych – badania in vitro. Metabolizm Fluoru, 1998, 8:52-57. 5. Łapiński M. i wsp.: Rola magnezu, kadmu i cynku w patogenezie nadciśnienia tętniczego pierwotnego. Pol. Tyg. Lek., 1986, 29:940-944. 6. Machoy Z.: Fluor i jego wpływ na zwierzęta i człowieka. Szkodliwość zanieczyszczeń chemicznych dla człowieka i zwierząt. Ossolineum, 1990, 5. 7. Marcinkowska-Suchowiecka E.: Metabolizm magnezu w zdrowiu i chorobie. Homeostaza magnezowa część I. Post. Nauk. Med., 1991, IV, 86-89. 8. Rahnama M.: Ocena zawartości magnezu w kościach szczęki i żuchwy szczura w osteoporozie posterydowej. Czas. Stom., 1997, LI, 12:822-825. 9. Sendur A.: Zawartość magnezu w twardych tkankach zębów. Czas. Stom., 1998, LI, 12:785-790.
