Badanie stomatologiczne aby było pełne i prawidłowe powinno opierać się nie tylko na badaniu klinicznym ale być poparte badaniami uzupełniającymi. Do takich badań należy m.in. badanie promieniami RTG. Obecnie rozwijająca się technika zezwala nam na ulepszanie tego rodzaju badania poprzez konstruowanie nowych urządzeń dających więcej możliwości oraz zwiększanie czułości materiałów. Nie bez znaczenia jest oczywiście także ciągłe dążenie do zmniejszenia dawki promieniowania RTG. Takie warunki techniczne spełnia radiografia cyfrowa i jej dwa systemy – VISUALIX z zastosowaniem czynnika wewnątrzustnego oraz system DIGORA (ryc. 1). Systemy te dają nam możliwość wykrywania ognisk próchnicy już w ich bardzo wczesnych stadiach co zezwala nam na szybkie wdrożenie leczenia.

Celem pracy była ocena skuteczności diagnostycznej w rozpoznawaniu ubytków próchnicowych klas I, II, III, V wg Black´a. Nie ocenialiśmy ubytków klasy IV ponieważ ubytki te są doskonale widoczne w badaniu klinicznym. Próbowaliśmy także odróżnić radiologicznie ubytki klasy V policzkowe od językowych (podniebiennych).

Przeprowadzono badania in vivo i in vitro. Materiał stanowiły naturalne zęby ludzkie stałe. W badaniach invitro zęby te osadzono w sztabkach gipsowych. Zęby zbierano w klinikach AM w Warszawie, w których pracują studenci. Były one usuwane ze wskazań ortodontycznych, protetycznych, periodontologicznych, chirurgicznych i ogólnych.

Materiały stanowiło:

– siekaczy: 38,

– kłów: 18,

– przedtrzonowców: 52,

– trzonowców: 46.

W sumie materiał obejmował 154 zęby.

Łącznie zbadano 714 powierzchni zębowych: styczne, żujące, przedsionkowe, językowe, podniebienne. W badaniach in vivo wykorzystano zdjęcia zębowe pacjentów leczonych przez studentów na zajęciach stomatologii zachowawczej, u których rozpoznano badaniem klinicznym ubytki próchnicowe wybranych klas a także zęby nie wykazujące zmian próchnicowych.

Wykonano 18 zdjęć wewnątrzustnyh zębów u 7 pacjentów obejmując badaniem 43 zęby, w tym:

– 8 siekaczy,

– 2 kły,

– 15 przedtrzonowców,

– 18 trzonowców.

W sumie materiał stanowiły 43 zęby.

W zębach badanych in vitro zostały wypreparowane ubytki klas I, II, III, V, wg Black´a (ryc. 2). Oceną objęto także ubytki próchnicowe naturalne tych klas (tab. 1). W sumie oceniono 405 ubytków próchnicowych.

Głębokość wypreparowanych ubytków w klasyfikacji radiologicznej określana była jako C-1, C-2.

W badaniach wykorzystano metodę radiografii cyfrowej systemu VISUALIX z zastosowaniem czujnika wewnątrzustnego oraz radiografii cyfrowej w systemie DIGORA.

Obydwa te systemy dają duże możliwości obróbki wykonanych zdjęć w postaci:

– zmian kontrastu,

– zmian wysycenia,

– pomiarów gęstości optycznej tkanek zęba,

– obracaniu zdjęcia,

– zmiany wielkości zdjęcia,

– obrazu pozytyw – negatyw,

– obrazu w kolorze,

– projekcji 3 D (pozornej),

– wykonaniu pomiarów wielkości ognisk próchnicowych.

Tak szeroka gama możliwości decyduje o tym, że właściwie każde zdjęcie jest dobrze wykonane. Niweluje to konieczność powtarzania technicznie nieudanych zdjęć, dzięki czemu nie trzeba dodatkowo naświetlać pacjenta, zwiększając dawkę promieniowania.

Zdjęcia mogą być katalogowane i przechowywane w komputerze w celu zbierania dokumentacji lekarskiej lub porównywania sytuacji na kolejnych zdjęciach.

Istotną sprawą jest także niższa dawka promieniowania niż w konwencjonalnym RTG.

Zdjęcia wewnątrzustne zębów wykonywano techniką kąta prostego. Następnie porównano wyniki badań klinicznych i radiologicznych.